- CITY GUIDE
- PODCAST
-
15°
Συμβολή των οδών Θεμιστοκλέους 62 και Τζαβέλα: σε αυτό το σημείο, στην πολύμορφη γειτονιά των Εξαρχείων βρίσκεται ένα κτηριακό συγκρότημα, που αποτελεί ένα από τα ελάχιστα εναπομείναντα δείγματα της λαϊκής αθηναϊκής αρχιτεκτονικής, με νεοκλασικά στοιχεία, που χρονολογείται στα τέλη του 19ου αιώνα. Και όμως, παρά τη θετική εισήγηση της Εφορείας Νεωτέρων Μνημείων Αττικής που πρότεινε το συγκρότημα να χαρακτηριστεί διατηρητέο, τα Υπουργεία Πολιτισμού και Τουρισμού και Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής προωθούν, με τις αποφάσεις τους, την κατεδάφιση του συγκροτήματος και την ανέγερση πενταόροφου κτηρίου.
Εδώ όμως επεμβαίνει – όπως γίνεται συνήθως – ο παράγων «πρωτοβουλία του πολίτη». Ενώ όλα έμοιαζαν να έχουν τελειώσει για την ιστορική λαϊκή οικία των Εξαρχείων, μια ομάδα κατοίκων πήρε την κατάσταση στα χέρια της. Υποστηριζόμενη από συλλόγους της γειτονιάς, ξεκίνησε έναν αγώνα για τη διάσωση των κτηρίων και τού αιωνόβιου δέντρου στην αυλή, αλλά και ταυτόχρονα για την ποιότητα ζωής της γειτονιάς, που απειλείται από την τσιμεντοποίηση. Προσέφυγε το 2011 στο Συμβούλιο της Επικρατείας κατά των αποφάσεων που αναφέρθηκαν και κατά της άδειας κατεδάφισης από την Πολεοδομία Αθηνών.
Αρωγός στην προσπάθειά τους ήρθε η MOnuMENTA, αστική μη κερδοσκοπική Εταιρεία για την προστασία της φυσικής και της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Ελλάδας και Κύπρου. Στα πλαίσια αυτού του αγώνα, αλλά και της δράσης που αναπτύσσει η MOnuMENTA για ενημέρωση των πολιτών για την αρχιτεκτονική της περιοχής τους, οργανώνεται ημερίδα με θέμα: «Η Αρχιτεκτονική των Εξαρχείων και η διάσωση του κτηρίου της οδού Θεμιστοκλέους 62», την Τετάρτη 15 Φεβρουαρίου 2012, στις 6.30μ.μ., στο Θέατρο Εξαρχείων (Θεμιστοκλέους 69). Στην ημερίδα θα μιλήσουν οι Ειρήνη Γρατσία, Ελένη Πορτάλιου, Σταύρος Σταυρίδης, Κωνσταντίνος Δεκαβάλλας, Ελένη Μαϊστρου, Τάσης Παπαϊωάννου, Τόνια Κατερίνη.
Οι οργανωτές επιθυμούν η ημερίδα να αναδείξει την αξία των κτηρίων της οδού Θεμιστοκλέους 62 και τη σημασία τους για την πόλη και τη ζωή των κατοίκων των Εξαρχείων. Οι ομιλητές, που όλοι τους ζουν, εργάζονται, και έχουν μελετήσει την περιοχή, θα παρουσιάσουν τη μοναδική αρχιτεκτονική της, την αξία των κτηρίων, και τους τρόπους προστασίας τους. Παράλληλα, θα δοθεί η ευκαιρία στο κοινό αλλά και στους εκπροσώπους των αρμόδιων φορέων να συζητήσουν και να αναζητήσουν από κοινού τρόπους ουσιαστικής προστασίας, για την ανάδειξη της αρχιτεκτονικής μας κληρονομιάς.
Το κτηριακό συγκρότημα για τη διάσωση του οποίου αγωνίζονται οι κάτοικοι της περιοχής και η MOnuMENTA αποτελεί ένα σπάνιο πια δείγμα αθηναϊκής λαϊκής κατοικίας, αφού παρουσιάζει ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον με την ύπαρξη πολλών αυθεντικών στοιχείων και μελών, βρίσκεται σε οικοδομικό περιβάλλον με πολλά νεοκλασικά και εκλεκτικιστικά κτήρια, αλλά και μεσοπολεμικά, κάνοντας έτσι ορατή την εξέλιξη της κατοικίας και της αρχιτεκτονικής στην Αθήνα. Το όμορφο αυτό συγκρότημα κτηρίων, με την εσωτερική αυλή του, στο κέντρο της οποίας επιβιώνει για πάνω από αιώνα ένας πανύψηλος φίκος, ανήκει σήμερα στο Γενικό Επιτελείο Ναυτικού.
Πρόγραμμα
Αντί προλόγου
Αννίτα Δεκαβάλλα, εκπρόσωπος Ομάδας Κατοίκων για τη Διάσωση του κτηρίου της οδού Θεμιστοκλέους 62
Ειρήνη Γρατσία, αρχαιολόγος, συντονίστρια MOnuMENTA
Η MOnuMENTA και οι πολίτες συμπράττουν για την προστασία κτηρίων
Ομιλίες
Ελένη Πορτάλιου, αναπλ. καθηγήτρια Σχολής Αρχιτεκτόνων Ε.Μ.Π.
Εξάρχεια, μια πολύμορφη γειτονιά
Σταύρος Σταυρίδης, επίκ. καθηγητής Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Ε.Μ.Π.
Η αρχιτεκτονική των ταπεινών ιστορικών κτηρίων και ο δημόσιος χώρος
Κωνσταντίνος Δεκαβάλλας, ομότιμος καθηγητής Σχολής Αρχιτεκτόνων Ε.Μ.Π.
Η διατήρηση της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής
Ελένη Μαΐστρου, καθηγήτρια, πρόεδρος Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Ε.Μ.Π.
Προστασία και επανάχρηση ιστορικών κτηρίων
Τάσης Παπαϊωάννου, καθηγητής Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Ε.Μ.Π.
Ποιος θα σώσει τα λαϊκά νεοκλασικά;
Τόνια Κατερίνη, αρχιτέκτονας, μέλος του Δ.Σ. του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων και της Ομάδας Κατοίκων για τη Διάσωση του κτηρίου της οδού Θεμιστοκλέους 62
Το κτηριακό συγκρότημα της οδού Θεμιστοκλέους 62
Συζήτηση
Επίλογος
Συμπεράσματα και προτάσεις