Τα βήματα για να μάθει το παιδί σας από μικρό την αξία των χρημάτων και τη σωστή οικονομική διαχείριση
Ένα παγωτό, μια λιχουδιά, ένα μικρό παιχνίδι, αυτοκόλλητα για το άλμπουμ… εσείς τι αγοράζατε με το χαρτζιλίκι σας; Για κάθε παιδί, το χαρτζιλίκι που λαμβάνει είναι το μέσο για να κάνει τις μικρές επιθυμίες του πραγματικότητα. Είναι όμως κι ένας εξαιρετικός τρόπος για να διδαχθεί βασικές αρχές οικονομίας και να μάθει να κάνει αποταμίευση. Οι συνήθειες που θα αποκτήσει θα το βοηθήσουν να μάθει πώς να διαχειρίζεται τα οικονομικά του σε ολόκληρη τη ζωή του, γι’ αυτό φροντίστε να του δώσετε σωστές βάσεις. Δεν είναι καθόλου δύσκολο – οι παρακάτω συμβουλές θα σας βοηθήσουν!
Ποτέ δεν είναι νωρίς!
Ήδη από την ηλικία των τριών ετών τα παιδιά είναι σε θέση να κατανοήσουν βασικές έννοιες της οικονομίας όπως η αποταμίευση και οι πληρωμές, ενώ σύμφωνα με ερευνητές του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ, οι συνήθειες που αποκτούμε γύρω από τη διαχείριση των χρημάτων μας, διαμορφώνονται γύρω στην ηλικία των επτά ετών.
Να θυμάστε πάντα ότι τα παιδιά μαθαίνουν με δύο βασικούς τρόπους: μιμούμενα τους ενήλικες ή ακολουθώντας κανόνες. Επομένως, ό,τι κι αν τους διδάξετε με τη μορφή οδηγιών ή νουθεσίας δεν θα έχει αποτέλεσμα αν δεν σας δουν να εφαρμόζετε κι εσείς τους ίδιους κανόνες.
Τα τρία γουρουνάκια
Τα συμπαθή τετράποδα στην πήλινη μορφή τους μπορούν να δώσουν ένα καλό μάθημα οικονομίας στα παιδιά –χωρίς τον φόβο του Κακού Λύκου. Και δεν είναι καν απαραίτητο να έχουν αυτή τη μορφή – ημέθοδος θα λειτουργήσει αρχικά καλύτερα με τρία διαφανή δοχεία, ώστε να είναι ορατό το περιεχόμενό τους. Βάλτε στο πρώτο την ετικέτα «Για εμένα», στο δεύτερο «Για τους άλλους» και στο τρίτο «Για το μέλλον». Το σκεπτικό είναι πως το παιδί είναι ελεύθερο να αποφασίσει πώς θα διαχειριστεί το χαρτζιλίκι του: αν θα το αποταμιεύσει προσωρινά για να αγοράσει κάτι που θέλει να αποκτήσει σύντομα (π.χ. επιτραπέζιο παιχνίδι, σνακ, κόμικ), αν θα το δώσει σε κάποιον που έχει ανάγκη ή θα αγοράσει κάτι σε κάποιο άλλο παιδί που δεν μπορεί, και τέλος, αν θα το φυλάξει για κάποιον μεγαλύτερο στόχο στο μέλλον (π.χ. ένα μεγάλο ποδήλατο).
Με αυτόν τον τρόπο, τα παιδιά εκπαιδεύονταιστον μηχανισμό της αποταμίευσης για το μέλλον, την έννοια της δωρεάς, αλλά και στην ευθύνη της οικονομικής διαχείρισης. Βοηθήστε τα να έχουν εικόνα για το πόσα χρήματα έχουν αποθηκεύσει σε κάθε κατηγορία και τι μπορούν να κάνουν με αυτά.
Μικροί και εφικτοί στόχοι
Τα παιδιά είναι ανυπόμονα· θέλουν κάτι και το θέλουν τώρα. Μπορείτε να τους διδάξετε ένα καλό μάθημα για την υπομονή και την οικονομία μαζί, το οποίο θα ακολουθήσουν σε όλη τους τη ζωή. Ας πούμε ότι αποφασίσατε να αγοράσετε ένα παγωτό, αλλά υπάρχει αρκετά μεγάλη ουρά στο μαγαζί. Το παιδί γίνεται ανυπόμονο βλέποντας τα άλλα να τρώνε ήδη το παγωτό τους. Αντί να βρείτε τρόπους για να παρακάμψετε την ουρά ή να γλιτώσετε την αναμονή, μιλήστε στο παιδί σας για την αξία της υπομονής όταν θέλεις να πάρεις κάτι που σου αρέσει. Όσο περιμένετε στην ουρά, χρησιμοποιήστε το ίδιο παράδειγμα για μια πιο ακριβή αγορά. Ζητήστε από το παιδί να διαλέξει ένα παιχνίδι που θέλει να αποκτήσει – αλλά να μην είναι πολύ ακριβό. Εξηγήστε του ότι για να το αποκτήσει θα πρέπει να κρατήσει στην άκρη από το χαρτζιλίκι του τα μισά για διάστημα ενός μήνα. Αν περιμένει, στο τέλος του μήνα θα έχει αυτό που θέλει. Όπως το λαχταριστό παγωτό μετά από μερικά λεπτά, δηλαδή!
Ο λόγος για τον οποίο ο στόχος του παιδιού δεν πρέπει να είναι πολύ μεγάλος, είναι γιατί υπάρχει ο κίνδυνος να αποθαρρυνθεί αν πρέπει να κοπιάσει υπερβολικά για τον πρώτο του στόχο και να εγκαταλείψει την προσπάθεια. Από τη στιγμή που θα μάθει τη διαδικασία, οι στόχοι θα μπορούν σταδιακά να γίνονται μεγαλύτεροι. Κι έτσι, τα παιδιά μαθαίνουν πώς να βάζουν μακροπρόθεσμους στόχους στη ζωή τους και ταυτόχρονα πώς να προγραμματίζουν για την υλοποίησή τους!
Μεγαλώνοντας λίγο, τα παιδιά πρέπει να μάθουν ότι οι οικονομικοί πόροι δεν είναι άπειροι και ότι τα χρήματα κερδίζονται με εργασία. Επομένως, ποιος καλύτερος τρόπος από να κερδίσουν τα ίδια τα χρήματαμε τα οποία θα αγοράσουν το παιχνίδι τους. Για παράδειγμα, μπορεί το χαρτζιλίκι τους να μη φτάνει για την αγορά ενός ποδηλάτου σε σύντομο διάστημα. Δείξτε τους ότι μπορούν να κερδίσουν παραπάνω, αν εργαστούν. Επιλέξτε μερικές δουλειές που μπορούν να γίνουν από τα παιδιά, με αντάλλαγμα ένα μικρό αντίτιμο. Για παράδειγμα, το πλύσιμο του αυτοκινήτου ή το καθάρισμα του κήπου. Προσοχή, όμως – μηντο παρακάνετε με τις αμειβόμενες εργασίες, καθώς μετά κινδυνεύετε να οδηγήσετε τα παιδιά στο άλλο άκρο, όπου θα περιμένουν πάντα κάποιο αντίτιμο. Αυτές οι δουλειές δεν θα πρέπει να είναι καθήκοντα τα οποία τους αναθέτετε έτσι κι αλλιώς, όπως ο καθαρισμός του δωματίου τους ή η φροντίδα των μικρότερων αδελφιών.
Από τον κουμπαρά στην τράπεζα
Αν η μέθοδος με τα τρία δοχεία απέδωσε, μπορείτε στη συνέχεια να περάσετε στη χρήση κουμπαράδων και το άνοιγμα ενός αποταμιευτικού λογαριασμού, εξηγήστε του πώς λειτουργεί ένας αποταμιευτικός λογαριασμός και ποια είναι τα οφέλητου. Μεγαλώνοντας, θα μπορεί να καταλάβει τι συμβαίνει κάθε φορά που οι καταθέσεις του προσαυξάνονται και θα έχει επιπλέον κίνητρα για αποταμίευση. Ιδανικό παράδειγμα είναι το πρόγραμμα Μεγαλώνω της Eurobank, η οποία έχει βραβευθεί ως η πιο «Καινοτόμα Αποταμιευτική Τράπεζα στην Ελλάδα 2019» από το έγκυρο περιοδικό World Finance. Παρέχει επιπλέον κίνητρα στο παιδί, καθώς κάθε 6 μήνες ο λογαριασμός του συμμετέχει σε κληρώσεις για να διπλασιάσει ή να τριπλασιάσει τις αποταμιεύσεις τουκαι μπορεί να ανοίξει με το αρχικό ποσό των €50. Μάλιστα, ξεκινώντας από τις 31 Οκτωβρίου (Παγκόσμια Ημέρα Αποταμίευσης) και έως τις 31 Δεκεμβρίου 2019, υπάρχει επιπλέον η ευκαιρία να κερδίσετε ένα από τα 31 δώρα τεχνολογίας με το άνοιγμα ενός αποταμιευτικού λογαριασμού «Μεγαλώνω» ή «Αποταμιεύω»!
13°
