Στην ταινία «Ανάβαση» (Climb, 2017) για να εντυπωσιάσει τη γυναίκα που αγαπά, ένας Γαλλοσενεγαλέζος ξεκινά αναρρίχηση στο Έβερεστ και γίνεται σιγά-σιγά πρώτο θέμα στα ΜΜΕ. Για τον δικό μας 27χρονο αστυνομικό, Φώτη Θεοχάρη, κάτι τέτοιο δεν αποτελεί μυθοπλασία αλλά τρόπο ζωής, καθώς έχει κατακτήσει μερικές από τις ψηλότερες κορυφές του κόσμου. Ανάμεσα σε αυτές και το όρος Kangchenjunga, μαζί με τον σχοινοσύντροφό του Αντώνη Συκάρη, που είναι η δυσκολότερη κορυφή των Ιμαλαΐων, με ύψος 8.586 μέτρα, και βρίσκεται ανάμεσα στο Νεπάλ και την Ινδία.
Άνδεις και Καύκασος συγκαταλέγονται ανάμεσα στις ορειβατικές του περιπέτειες. Όπως μας λέει και ο ίδιος, «κάθε βουνό και κάθε στόχος έχει διαφορετική προσπάθεια και δυσκολίες. Η περιπέτεια βέβαια ξεκινά από το σπίτι, από τη στιγμή που κλείνονται τα εισιτήρια. Με κατακλύζει ταυτόχρονα το συναίσθημα της ανυπομονησίας για την επίτευξη του στόχου αλλά και άγχος για να γυρίσω σπίτι ασφαλής». Κοιτώντας τον Φώτη στα μάτια, σχεδόν μπορώ να δω την αντανάκλαση από τις χιονισμένες βουνοκορφές, καθώς ανασύρει από τη μνήμη του τις αποστολές του και μιλάει με τόσο πάθος γι’ αυτές.
Πώς όμως αποφάσισε να αφήσει μια μέρα το σπίτι του στην Κυψέλη για να σκαρφαλώσει σε μερικές από τις πιο δύσκολες κορυφές της γης;
«Ανέκαθεν είχα μια ιδιαίτερη σχέση με τη φύση καθώς κατάγομαι από την ορεινή Ευρυτανία. Τυχαία όμως βρέθηκα μια μέρα με φίλους στην Πάρνηθα για πεζοπορία. Έπειτα γράφτηκα σε ορειβατικούς συλλόγους, ώσπου έπεσε η πρόταση να πάμε στην Ινδία. Ήταν η πρώτη μου μεγάλη απόπειρα και μάλιστα στα 6.153 μέτρα. Έκτοτε πήρα τα βουνά, που λέμε, και στη συνέχεια έγινε τρόπος ζωής».
«Η τρέλα πάει στα βουνά ακόμα και τα καλοκαίρια;» τον ρωτώ. «Ναι, όταν οι φίλοι μου πάνε στα νησιά και τις παραλίες για μακροβούτια εγώ βρίσκομαι σε κάποια βουνοπλαγιά» μου απαντά χαμογελώντας.
Απ’ ό,τι καταλαβαίνουμε, μεταξύ βουνού και θάλασσας ο Φώτης ανήκει σίγουρα στη πρώτη κατηγορία. Ωστόσο η ορειβασία με την αναρρίχηση έχουν κάποιες διαφορές, όπως μου επισημαίνει αργότερα. Η ορειβασία περιλαμβάνει την αναρρίχηση και την ορεινή πεζοπορία και για να θεωρηθεί κανείς ορειβάτης πρέπει να κάνει αναρρίχηση αλλιώς είναι απλά πεζοπόρος.
Παράλληλα χρειάζονται και οι κατάλληλες προϋποθέσεις για μια ορειβατική προσπάθεια. Καλή φυσική κατάσταση και διατροφή. Η ορειβασία έτσι κι αλλιώς σε γυμνάζει, καθώς περιλαμβάνει περπάτημα σε ανώμαλο έδαφος με φορτίο, ωστόσο εκτός από την αντοχή στην έντονη σωματική δραστηριότητα πρέπει να διαθέτει κανείς πνευματική και ψυχολογική υγεία ώστε να μπορεί να αντιμετωπίσει δύσκολες καταστάσεις. Ο ορειβάτης μπορεί να βρεθεί σε απομονωμένο μέρος, σε ζούγκλα, εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από τον πολιτισμό, υπό αντίξοες συνθήκες, με παγετό, υψηλές θερμοκρασίες ή ασταμάτητη βροχή. Πέρα από τον ορειβατικό εξοπλισμό χρειάζεται και ο κατάλληλος εφοδιασμός σε τρόφιμα, π.χ. κονσέρβες και αποξηραμένες τροφές, αλλά και ειδικά σακίδια, ρούχα και ορειβατικά παπούτσια, και ποικίλλει ανάλογα με την εποχή θα γίνει η ανάβαση.
Εξίσου σημαντικό βέβαια για έναν ορειβάτη να λειτουργεί σε περιβάλλον άμιλλας με τους συντρόφους του, καθώς η ορειβασία είναι εν μέρει μοναχικό σπορ αλλά για να τα καταφέρεις χρειάζεσαι ομαδικό πνεύμα. Όπως συμπληρώνει ο Φώτης, ο κίνδυνος πολλαπλασιάζεται όταν κινείσαι στο βουνό μόνος σου. Εν τω μεταξύ, τα προβλήματα που προκαλεί το υψηλό υψόμετρο δεν είναι και λίγα. Κακός εγκλιματισμός, καρδιολογικά, πίεση, έλλειψη οξυγόνου είναι κάποια από αυτά.
Η ορειβασία συγκαταλέγεται στα extreme σπορ, πώς γίνεται να μη φοβάσαι και να συνεχίζεις να ασχολείσαι με αυτό; τον διακόπτω.
«Δεν υπάρχει άγνοια κινδύνου, σίγουρα φοβόμαστε καθώς πάμε προς το άγνωστο και η αλήθεια είναι ότι δεν έχουμε υπογράψει κάποιο συμβόλαιο ότι δεν θα πάθουμε κάτι σε μια αποστολή. Αλλά είναι αυτός ο φόβος που σε εξιτάρει και ανεβάζει την αδρεναλίνη. Ο φόβος αυτός όμως ταυτόχρονα ισορροπεί και σε κρατάει με τα πόδια στη γη. Το μότο μου είναι να σπρώχνω τα όρια και όχι να τα ξεπερνώ, αφού όταν προκαλείς την τύχη σου επέρχεται η ύβρις».
Μαθαίνω στη συνέχεια ότι μια ανάβαση μπορεί να είναι επιτυχημένη ή και αποτυχημένη. Εμπόδιο στην προσπάθεια μπορεί να σταθεί κάποιος τραυματισμός ή οι ακατάλληλες καιρικές συνθήκες. Οι ορειβάτες προσεγγίζουν την περιοχή του βουνού από όπου θα ξεκινήσουν, μελετούν ξανά και ξανά το φυσικό περιβάλλον της περιοχής, ελέγχουν τον χώρο, στήνουν σκηνές, διανυκτερεύουν και περιμένουν το παράθυρο του καιρού για να ξεκινήσουν, κάτι το οποίο μπορεί να διαρκέσει μέρες.
Οι προσωπικές σχέσεις, από την άλλη, δεν μπορούν να συμβιβαστούν με αυτό το «περίμενε». «Η κοπέλα θέλει να της αφιερώνεις τον ελεύθερο χρόνο σου, και με τα δίκια της, θέλει τις εκδρομές της με τις ανέσεις της ενώ εγώ τις κακουχίες του βουνού. Επιπλέον, δεν θα μπορούσα η σχέση μου να καταπιάνεται με ένα τόσο σκληρό και επικίνδυνο σπορ».
Στα ταξίδια αυτά εξάλλου δίνονται οι δυνατότητες για πολλές γνωριμίες όχι απλώς ορειβατών από άλλη χώρα αλλά και ντόπιων κατοίκων, φυλών και νομάδων, και η εξοικείωση με την κουλτούρα και την φιλοσοφία τους. «Δεν μπορώ να ξεχάσω την επαφή με την απόλυτη φτώχεια στην Ινδία και τη σπαρακτική εικόνα μικρών παιδιών που έσπαζαν πέτρες με το καλέμι για να φτιάξουν δρόμο».
Όσο για το συναίσθημα της επιστροφής είναι ένα σοκ κατά κάποιον τρόπο. Εκεί που βρισκόσουν αντιμέτωπος με τα στοιχεία της φύσης και κάτω από αντίξοες συνθήκες, τα αναλογίζεσαι όλα από την ασφάλεια του σπιτιού σου, από τη ζεστασιά του κρεβατιού σου και των ανθρώπων που αγαπάς. Το σοκ τότε διαδέχεται η γαλήνη καθώς, όπως λέει ο Φώτης, δεν κατέκτησες το βουνό, κατέκτησες τον εαυτό σου μέσα από την όλη διαδικασία.
Παρά τις πολύμηνες αποστολές στο εξωτερικό αγαπημένο βουνό του Φώτη είναι τα Βαρδούσια Όρη στη Στερεά Ελλάδα. Υπάρχει ωστόσο ορειβατική φιλοσοφία στον Έλληνα; Η χώρα μας διαθέτει πλούσιο γεωμορφολογικό πεδίο που προσφέρει πολλαπλές δυνατότητες, όπως αναρρίχηση βράχου, ποδηλασία στο βουνό, ορεινή πεζοπορία, σε σκληρό ή εύκολο τερέν, ωστόσο δεν υπάρχει ανάλογη παιδεία, μου εξηγεί. «Παίζει ρόλο βέβαια και ότι τα νέα παιδιά είναι φυγόπονα αλλά ευτυχώς υπάρχουν γενικά ορειβατικοί σύλλογοι που προσπαθούν να διαδώσουν το σπορ. Σε αυτό παίζουν ρόλο και τα social media, για παράδειγμα εγώ προσωπικά το προβάλλω μέσα από τη σελίδα μου και αρκετοί με έχουν προσεγγίσει ζητώντας να μάθουν πληροφορίες». Τα social συμβάλλουν και στο οικονομικό της υπόθεσης, αφού μια αποστολή κοστίζει αρκετές χιλιάδες ευρώ που καλύπτονται από προσωπικά χρήματα των ορειβατών αλλά και από χορηγίες.
Τελειώνοντας τη συνάντηση με τον Φώτη δεν μπορούσα να μην τον ρωτήσω για την ιδιότητα του αστυνομικού και πώς καταφέρνει να ισορροπήσει ένα τέτοιο σπορ με τις ανάγκες της υπηρεσίας. Ταυτόχρονα πόσα σχόλια μπορεί να προκαλέσει η φράση «Αστυνόμος Θεοχάρης», που παραπέμπει στην γνωστή ελληνική σαπουνόπερα «Καλημέρα Ζωή» του Νίκου Φώσκολου με τον ομώνυμο χαρακτήρα; Ο Φώτης δεν μου κρύβει ότι υπάρχουν γέλια και πειράγματα, αλλά οι δύσκολες καταστάσεις στο βουνό τον έχουν κάνει ακόμα πιο πειθαρχημένο στο σώμα, συγκροτημένο στις αποφάσεις του και υπεύθυνο απέναντι στους πολίτες. Εξάλλου η ησυχία του βουνού αποφορτίζει την ένταση που περιλαμβάνει η καθημερινότητα ενός αστυνομικού.
Επόμενος στόχος του Φώτη είναι ανάβαση σε Αφρικανικά όρη και Καναδά μέσα στο 2019.
13°
