Περιβαλλον

Νέα μοντέλα αναβάθμισης των πόλεων

Η A.V επισκέφτηκε το Γκελζενκίρχεν και διαπίστωσε ότι με ιδέες και μεράκι όλα μπορούν να αλλάξουν

41535-93522.jpg
Βασιλική Γραμματικογιάννη
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
371982-768418.jpg

Οι πόλεις είναι ζωντανοί οργανισμοί. Σε περιόδους βαθιάς κρίσης για να μπορέσουν να σταθούν όρθιες θα πρέπει να αναζητήσουν τρόπους προσαρμογής. Θα πρέπει να επαναπροσδιοριστούν και να επανασχεδιαστούν για να αντιμετωπίσουν τις νέες δραματικές πολλές φορές συνθήκες. Εγκατάλειψη από τους κατοίκους, προσέλκυση μεταναστών, παραβατικές συμπεριφορές, εγκληματικότητα και υποβάθμιση της ποιότητας ζωής και του περιβάλλοντος.

Η πόλη Γκελζενκίρχεν είναι μια πόλη στο βόρειο τμήμα της Κοιλάδας του Ρούρ. Με την αποβιομηχανοποίηση της περιοχής, από το κλείσιμο των ορυχείων, είχε να αντιμετωπίσει όλα αυτά τα προβλήματα. Πριν από κάποια χρόνια η πολιτεία της Βεστφαλίας αποφάσισε να χρηματοδοτήσει την ανακαίνιση ενός συγκεκριμένου τετραγώνου στο κέντρο της πόλης προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα φαινόμενα της υποβάθμισης και η πόλη να γίνει ελκυστική και ασφαλής για τους κατοίκους της.

Μια μη κερδοσκοπική εταιρεία υποστηριζόμενη από το Πολιτιστικό Γραφείο του Δήμου της πόλης  αλλά και από European Centre of Creative Economy (ecce) ανέλαβε το δύσκολο έργο της επανεκκίνησης  της πόλης.

Η A.V, στο πλαίσιο του The international Visitors Programme που διοργανώνει η Πρωτοβουλία NRW KULTURsekretariat, επισκέφτηκε το Γκελζενκίρχεν και διαπίστωσε ότι με ιδέες και μεράκι όλα μπορούν να αλλάξουν. Η Helga Sander, CEO της μη κερδοσκοπικής εταιρείας Stadterneuerungsgesellschaft Gelsenkirchen (SEG) και ο Dr. Volker Bandelow, επικεφαλής του πολιτιστικού τμήματος της πόλης (Head of Cultural Department City of Gelsernkirchen, μας ξενάγησαν στην πόλη και μας εξήγησαν το πρότζεκτ της επανεκκίνησης της πόλης.

Κάποια κτίρια ήταν άδεια και στο έλεος της εγκατάλειψης, ενώ κάποια άλλα είχαν γίνει παράνομες κατοικίες μεταναστών, τα γνωστά «υπνωτήρια» όπου ενοικιάζονται κρεβάτια και όχι σπίτια. Προκειμένου να ανακαινίσουν το τετράγωνο, έδωσαν σπίτια σε άλλες περιοχές και οι συγκεκριμένες περιουσίες περιήλθαν στην ιδιοκτησία του δήμου.

Στο πρώτο τετράγωνο που ανακαινίστηκε έγιναν προπαρασκευαστικοί παιδικοί σταθμοί για τα προσφυγόπουλα. Άλλα ακίνητα ανακαινίστηκαν και χρησιμοποιήθηκαν για την ενσωμάτωση των μεταναστών. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι τις εργασίες ανακαίνισης πραγματοποιούν μακροχρόνια άνεργοι, ώστε όλες οι πρωτοβουλίες να έχουν κοινωνικό αντίκτυπο.

Παράλληλα προσπάθησαν να δουλέψουν στην αναβάθμιση της πόλης με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους. Ο πολιτισμός είναι βασικό στοιχείο στην αναβάθμιση μιας πόλης αλλά έχει και τη δυναμική οικονομίας που μπορεί να αναπτύξει. Έτσι δημιούργησαν διάφορα καλλιτεχνικά πρότζεκτ. Κτήρια ανακαινίστηκαν και δόθηκαν σε καλλιτέχνες, μια εκκλησία που δεν χρησιμοποιούταν μετατράπηκε σε χώρο εκδηλώσεων, ενώ το παλιό θέατρο Alte Theater ξαναπήρε ζωή υπό νέα διεύθυνση όπως τις παλιές καλές εποχές. 

Μια παλιά παραδοσιακή γειτονιά η Halfmannsweg λίγο έξω από το κέντρο της πόλης μετατράπηκε σε χώρους εργασίας καλλιτεχνών. Η Christiana van Osenbruggen που τρέχει το πρόγραμμα Artists’ Residences Halfmannsweg θα πει: «δεν είναι απλά ένα καλλιτεχνικό πρόγραμμα, είναι πρόγραμμα που παράγει τέχνη ενώ παράλληλα προωθεί την ευρωπαϊκή ιδέα». Το πρότζεκτ δημιουργήθηκε το 1931 για να ενδυναμώσει την τέχνη στην πόλη. Σε μια πόλη όπου δέσποζαν τα ανθρακωρυχεία  και δεν άφηναν περιθώρια καλλιτεχνικών αναζητήσεων στους πολίτες. 

Φορολογικά κίνητρα δόθηκαν σε επενδυτές, ενώ αν κάποιος από τους παλιούς ιδιοκτήτες θέλει να πουλήσει την περιουσία του προτεραιότητα στην εξαγορά έχει ο Δήμος.

Ωστόσο, δεν είναι όλα τόσο ρόδινα στην υλοποίηση του πρότζεκτ αναβάθμισης της πόλης. Έχουν να αντιμετωπίσουν την εγκληματικότητα που έχει αναπτυχθεί από την υποβάθμιση, να σπάσουν τον κύκλο της εκμετάλλευσης από την ενοικίαση κρεβατιών και πολλές φορές να πείσουν μετανάστες να αδειάσουν τα κτίρια προκειμένου να τα ανακαινίσουν. Ένα άλλο μεγάλο πρόβλημα είναι να παλέψεις τις προκαταλήψεις και το άσχημο όνομα που έχει αποκτήσει η περιοχή.

Μεγάλο στοίχημα επίσης είναι η αποκατάσταση των περιοχών που ήταν τα λατομεία καθώς και η μόλυνση που οι εξορύξεις έχουν προκαλέσει. Όταν κοιτάς όμως το τεχνολογικό πάρκο που έχουν κατασκευάσει ξέρεις ότι κάποια στιγμή η πόλη του Γκελζενκίρχεν θα αποκτήσει ξανά τη χαμένη της αίγλη. 

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ