Φαίνεται πως εσχάτως λαμβάνει χώρα στην κοινωνία μια πολύ σοβαρή πολιτική ανατροπή, που σιγά σιγά ‘συλλαμβάνεται’ και από τις σφυγμομετρήσεις. Το ΠΑΣΟΚ χάνει δυνάμεις στην κοινωνία και πέφτει στην τέταρτη θέση, ενώ η Χρυσή Αυγή κερδίζει και περνάει στην τρίτη θέση... Το εξαιρετικά σοβαρό σκέλος «τρίτη η Χρυσή Αυγή» δεν είναι της παρούσης. Ας δούμε γιατί πέφτει το ΠΑΣΟΚ.
Το ότι η ακολουθία αυτών των δημοσκοπήσεων βγήκε πακέτο με τον γενέθλιο εορτασμό της ‘Γ΄ Σεπτέμβρη’ και φάνηκε σαν κακόγουστο δώρο, ή και μακάβρια φάρσα, είναι ατυχής σύμπτωση. Τυχαίο όμως δεν πρέπει να θεωρηθεί ότι στο ‘Βήμα της Κυριακής’ (09/09/2012), από το ενυπόγραφο κύριο άρθρο του «Η κληρονομιά», ο εκδότης Σταύρος Ψυχάρης ‘νομιμοποιεί’ αναγγέλλοντας ως οιονεί οριστική την κληρονόμηση του ΠΑΣΟΚ από τη Ν.Δ. και τον ΣΥΡΙΖΑ, οι οποίοι διεμερίσαντο τα ιμάτια αυτού. Χωρίς μάλιστα να θεωρεί ότι το ίδιο το ΠΑΣΟΚ σήμερα μπορεί να κάνει κάτι για να αντισταθεί σε αυτή την δραματική εις βάρος του εξέλιξη… Πάντως δεν ήταν μεγάλη έκπληξη, κυρίως επειδή η δυναμική των πραγμάτων ήταν τέτοια, από αυτές που τελευταίος το μαθαίνει ο σύζυγος… Ήγουν, εδώ, ο Βαγγέλης Βενιζέλος ‘παίρνει δύο κακούς βαθμούς’.
Κάποιοι διαβλέπουν από καιρό μια δυναμική αποπαπανδρεοποίησης (αποανδρεοποίησης, για την ακρίβεια) της δημόσιας ζωής. Αυτό δεν φαινόταν τόσο από ‘τα κάτω’, μια που το ισχυρό ‘αγανακτισμένο’ ρεύμα προέρχεται κυρίως από τους υπανάπτυκτους Γιωργακιστές, που φώναζαν το 2009 «Σήκω Αντρέα, για να δεις, το παιδί της Αλλαγής!» και τώρα οι μετρήσεις τούς πιστώνουν είτε στο ΣΥΡΙΖΑ είτε στον Καμμένο ή στη Χρυσή Αυγή. Φαίνεται, όμως, αυτή η δυναμική από την απλή λογική ανάλυση της μικρής μας σάπιας πραγματικότητας. Κάθε μέρα που περνάει πέφτουν μύθοι και πέπλα, αποκαλύπτονται πράγματα και θάματα και η ροή των ενεργειακών γραμμών δείχνει την πηγή. Έρχεται η ώρα να πέσει το μεγάλο Τοτέμ… Ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, όμως, προσπαθεί να ανασυντάξει το κόμμα του γύρω από ένα ισχυρό σύστημα συμβόλων, που γράφει στην ταμπέλα του ένα όνομα και επώνυμο: Ανδρέας Παπανδρέου. Έδωσε βαρύτητα και στην ημερομηνία της Γ΄ Σεπτέμβρη. Όμως, ίσως πλέον σήμερα για το ΠΑΣΟΚ, τόσο η ημερομηνία όσο και ο Αντρέας, να μην αποτελούν, όπως νομίζει ο τωρινός ηγέτης, συγκριτικό στρατηγικό πλεονέκτημα. Μάλλον συγκριτικό μειονέκτημα είναι. Αδιάφορο θα έπρεπε να είναι για τον κ. Βενιζέλο, που και ο ΣΥΡΙΖΑ το θεωρεί πλεονέκτημα, και σπεύδει δολίως να υπεξαιρέσει τους συμβολισμούς… Αλλά δεν του είναι φαίνεται αδιάφορο, μια που του αναστατώνει την περίφημη νηφάλια ψυχραιμία…
Δεν έχει σημασία που αρκετές «εισηγήσεις που δέχεται ο Πρόεδρος», όπως περιγράφει το «πολιτικό ρεπορτάζ», έλεγαν «Βαγγέλη, κάνε την πατροκτονία, τώρα! Μίλα καθαρά για το Λαϊκισμό, προσωποποίησε μια αναδρομή του στην εικόνα του Αντρέα, χρυσώνοντας το χάπι με εύσχημο τρόπο, σε στυλ ότι έτσι ήταν τότε οι ηρωικές εποχές, που σήκωναν και ένα χάδι παραπάνω στα λαϊκά στρώματα. Σήμερα όμως, ξεπερνάμε το παρελθόν κρατώντας μόνο τα θετικά του, όπως μπλα μπλα κτλπ»… Έτσι και τη σφραγίδα θα κρατούσε και τη δυναμική προς κάτι καινούργιο θα κέρδιζε ο κ. Βενιζέλος. Όπου καινούργιο, με τα σημερινά ρευστοποιημένα δεδομένα, εννοείται ότι θα ήταν μόνο ένα αποξαρχής υπερβατικό κόμμα, που μόνο ΠΑΣΟΚ δεν θα λεγόταν… Και φυσικά καμιά σχέση δεν θα είχε με αυτό τον ‘ήλιο’, που μοιάζει με προφίλ πλάτης δεινοσαύρου και είναι εγγύηση ότι δεν ξεκολλάμε από το ανδρεϊκό αρχέτυπο... Τότε ο Πρόεδρος αγνόησε γενικά τις ‘εισηγήσεις’. Καιρός ήταν ένας ηγέτης να πάψει να υπερτιμά τα χιλιάδες αντιφατικά παρατρεχάμενα παραφερνάλια. Όμως, όταν αγνοείς τους άλλους, πρέπει να είσαι έτοιμος και να μπορείς να κάνεις μόνος σου τις κρίσιμες μεγάλες συνθέσεις. Και δεν ήταν έτοιμος, φαίνεται. Παρασύρθηκε από την αβάσιμη προσδοκία για ανασυγκρότηση του ‘Όλου’ ΠΑΣΟΚ, παρά το εκλογικό αποτέλεσμα. Το αποτέλεσμα, δηλαδή, που -και αριθμητικά, αλλά και πολιτικά- τον αποδυνάμωνε, στέλνοντας πολύ μεγάλο κομμάτι από τον αφρό του πρασινοφρουρισμού στην φυσική του νέα πλέον κοίτη, στον ΣΥΡΙΖΑ.
Από τη στιγμή που ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ βγήκε λαύρος αντιδημαγωγικός αντιλαϊκιστής και πρόμαχος του Μνήμονος μονόδρομου, προφανώς ήξερε ότι ήδη είχε πάρει το ρίσκο να εκχωρήσει τον πολιτικό κατιμά του βαθέος ΠΑΣΟΚ στον Αλέξη Τσίπρα. Και εντεύθεν θα διεκδικούσε αυτός τον αφρό από όλα τα δυναμικά στρώματα, που θα ήθελαν να πάρουν επάνω τους το όραμα της εθνικής ανασυγκρότησης, αφού τους εξηγούσε το πώς θα κάνουμε την κρίση ευκαιρία. Ήδη αυτά τα στρώματα, παρά το γεγονός ότι ο Βενιζέλος προερχόταν από τον πυρήνα του τελειωμένου πολιτικού συστήματος, τον έβλεπαν με σχετική συμπάθεια, γιατί άρχισε να κάνει τολμηρή αυτοκριτική. Κυρίως όμως εκτίμησαν το ότι δεν δίστασε στα δύσκολα να πιάσει το τιμόνι που έκαιγε και να φέρει το σκάφος σε απάνεμο λιμάνι. Η κίνηση ήταν αυτοθυσιαστική, γιατί το ολοφάνερα βαρύ πολιτικό κόστος ανέλαβε να το σηκώσει ολομόναχος και σε στιγμή που δεν θα αγνοήσει η Ιστορία. Γιατί σιγά σιγά διαφαινόταν ότι αυτή η αυτοθυσία έδωσε λίγο χρόνο, ώσπου να βρεθεί η χρυσή λύση Παπαδήμου, που ‘ίσιωσε’ κάπως την αδιέξοδη εξέλιξη, με το PSI κτλπ. Ας ληφθεί υπ’ όψιν και ότι 1. αυτός ο άνθρωπος διέθετε περίσσεια τη συγκρότηση του κοινού νου, 2. στην κρίση χρειάζεται κάποιος λιγότερο φθαρμένος (μονόφθαλμος) και ικανός γνώστης από τους παλιούς, που πρέπει να διαχειριστεί τα τρέχοντα επείγοντα ζητήματα, και 3. Ο Κουβέλης σε πολλούς φαινόταν κάτι σαν Αβραμόπουλος της Αριστεράς. Έτσι, παρά κάποιες προεκλογικές όμες (π.χ. «οι Δημόσιοι υπάλληλοι είναι δικοί μας άνθρωποι»), το ΠΑΣΟΚ υπό τον Βενιζέλο γλίτωσε τον διασυρμό και έδειξε μια σταθεροποίηση στο 13%.
Μετεκλογικά όμως άρχισαν όλες οι γνωστές παλινωδίες, αλλαγές τακτικής, στρατηγικής, εκδήλωσης κυβερνητικών προθέσεων, πισωγυρίσματα (νόμος Διαμαντοπούλου), που κούρασαν αυτό το ‘καλό’ κοινό. Το μόνο κοινό που άλλωστε του είχε απομείνει από εκείνο το φανταστικό πλέον ‘ Όλον’ ΠΑΣΟΚ… Το καπάκι ήρθε κατά τον εορτασμό στο Μπενάκειο: Από τη μία είχαμε μια εξαιρετική ομιλία, πολύ ‘προχώ’, εντελώς μη ‘ΠΑΣΟΚ’, προοδευτική, σύγχρονη, ανοιχτόμυαλη, ό, τι καλύτερο κυκλοφόρησε τους τελευταίους μήνες στην πολιτική πιάτσα. Ιδιαιτέρως ας θυμηθούμε την αναλυτική επεξήγηση των επτά ‘ακτίνων’. Αυτές οι υπέροχες αξίες βέβαια είναι ακριβώς εκείνες που κατέλυσε ο παπανδρεϊκός λαϊκισμός. Πώς να φτιάξεις συνειρμούς ανατρεπτικούς, όταν θυμίζεις τα τόσο ωραία λόγια που έλεγε ο Αντρέας και τα καταπατούσε ταπεινωτικά μετά από πέντε λεπτά; Πώς γίνεται να αναφέρεις τις επτά αξίες που συμβολίζουν οι ‘ακτίνες του Ήλιου’, χωρίς να χτυπήσεις ηθικά και αισθητικά το Τοτέμ, που είναι το σύμβολο του γκρεμίσματος των επτά αυτών αξιών;… Όταν μάλιστα για κερασάκι έχεις στο φινάλε το θερμό χειροκρότημα όλου του συγκεντρωμένου δεινόσαυρου που βρισκόταν από κάτω, τότε γεννιέται μια ακόμα άσχημη εικόνα για το κουρασμένο αυτό ‘καλό’ κοινό. Αυτό το κοινό, που, είπαμε, είναι το κοινό του Βενιζέλου, προτιμάει να βλέπει Αλέκο Παπαδόπουλο, Λοβέρδο, Διαμαντοπούλου, Ραγκούση, Μόσιαλο, παρά τον πάσα δεινόσαυρο. Αλλά αυτό το μεγάλο ταμπού ακόμα και ο Βαγγέλης Βενιζέλος δεν μπορεί να το ξεπεράσει… Προτιμά να τον τιμά το παρελθόν που συμβολίζει το Τοτέμ, παρά οι νεότεροι που έχουν και άποψη εκσυγχρονιστική (αν και ματαιόδοξοι στο θέμα της ηγεσίας). Κάποιοι από αυτούς αποκαλούνται κηπουροί του Γιωργάκη, αλλά πολιτικά είναι πολύ μπροστά από τον Γιωργάκη και αυτό δολίως αγνοείται… Και είναι λυπηρό ότι αυτό το πολιτικό μέρος των ‘απουσιών’ είχε σημασία και όχι το κουτσομπολίστικο, που συνέλαβαν (και γενικώς συνήθως συλλαμβάνουν) οι κεραίες του ‘πολιτικού ρεπορτάζ’…
Έτσι λοιπόν, το δύσκολο για τον Πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ ήταν να αναζητήσει τους δυναμικούς αισιόδοξους, τους προχωρημένους. Πού βρίσκονται αυτοί; Τώρα πουθενά! Είναι φοβισμένοι και κρυμμένοι! Αλλά έπρεπε να τους ξετρυπώσει και να τους προσελκύσει ως προβληματισμένους, να τους εξηγήσει γιατί υπάρχει ο κίνδυνος της χρεωκοπίας, πώς αίρεται, ποια είναι η μονόδρομη συμβολή του μνημονίου (και υπό ποιους όρους) στην άρση του αδιεξόδου. Και να δημιουργήσει πολιτική υπεραξία: να τους ‘φτιάξει’ αυτός, εμπνέοντάς τους οραματικά και να τους καθοδηγήσει οργανωτικά στη δική του κοίτη, το νέο πρωτοπόρο πυρήνα της εθνικής ανασυγκρότησης. Τους άλλους, τους λακίσαντες παλιούς λαϊκισμένους, θα τους ξανάβρισκε αργότερα, αφού θα είχε ήδη συνθέσει ένα ισχυρό ρεύμα, από αισιόδοξους δημιουργικούς πατριώτες, που τους χαλάει να είμαστε οι χειροτεράντζες σε όλα ευρωπαίοι… Άλλωστε αυτό είναι εθνική αξιοπρέπεια, να σε πονάει η κατάντια σου και να θες ενεργητικά να την αλλάξεις, όχι να βρίζεις φοβικά αυτούς που σου την επισημαίνουν… Κάπως έτσι δεν χτίζονται και τα νέα πολιτικά οράματα (που επαγγέλλονται την ανασυγκρότηση κάθε βαρεμένης μπανανίας), από το θορυβημένο ανασκούμπωμα των αξιοπρεπών δημιουργών;
Είναι καιρός να κάνουμε εμετό το Τοτέμ, μόνο και μόνο επειδή όλοι ξέρουμε, ότι αυτό θεμελίωσε για καλά τη λαμογιά στον τόπο μας, με το μεγάλο ρητό: «Είπαμε, κύριε Μαυράκη, να κάνουμε ένα δωράκι στον εαυτό μας, αλλά όχι και 500 εκατομμύρια!»…
«H κρίση έχει ένα όνομα και επώνυμο, είναι Ανδρέας Παπανδρέου». Όχι βέβαια επειδή το ξεστόμισε προχτές ο Μανόλης Κεφαλογιάννης. Άλλωστε κάποιος πρέπει να του πει στο αυτί ότι ο Κωστάκης (ο ανωφελής) Καραμανλής κατάφερε να εκδιώξει τον Σημίτη, διαλαλώντας ότι είναι «απεριόριστα θαυμαστής του μεγάλου ηγέτη Ανδρέα Παπανδρέου»…
Αλλά επειδή απλώς είναι καιρός να πέσει το Τοτέμ, αφού σπάσουν τα τοξικά ταμπού που το προστατεύουν. Και να αναγεννηθεί η χώρα μας η καμένη από το ακροδεξιό φαινόμενο του πράσινου, γαλάζιου, κόκκινου, πορτοκαλί, ροζ, μαύρου, κοκκινόμαυρου, λαϊκισμού. Αυτό το ακροδεξιό φαινόμενο που μας ήπιε το αίμα και την ικμάδα τόσα χρόνια, πρέπει να πάει στην πάντα. Τώρα που η κρίση φτιάχνει κατάλληλο κλίμα, ώστε να αποκαλυφθεί επί τέλους η ύβρις και να της απαντήσει η νέμεσις, οδηγώντας σε κάθαρσιν…
13°
