Κοσμος

Αφγανιστάν, Ταλιμπάν και το κάλεσμα για την παγκόσμια τζιχάντ

Η νίκη των Αφγανών Ταλιμπάν φαίνεται να εμπνέει τους ισλαμιστές σε όλα τα «αποτυχημένα κράτη»

62222-137653.jpg
A.V. Team
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
Αφγανιστάν, Ταλιμπάν και το κάλεσμα για την παγκόσμια τζιχάντ
© Abid Katib / Getty Images / Ideal Image

Η επικράτηση των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν έχει γίνει κάλεσμα για την παγκόσμια τζιχάντ και ενθαρρύνει τα ισλαμιστικά κινήματα σε όλο τον πλανήτη.

Η επικράτηση των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν ενθαρρύνει τα ισλαμιστικά κινήματα σε όλο τον κόσμο. Μόλις ολοκληρώθηκε η μετάβαση της εξουσίας στην Καμπούλ, ισλαμιστικές οργανώσεις έσπευσαν να συνάψουν διακρατικές σχέσεις με τον Αμντούλ Γκάνι Μπαράνταρ, που εκπροσωπεί τους Ταλιμπάν: ανάμεσά τους ήταν ο Ισμαήλ Χανιγέ, επικεφαλής της παλαιστινιακής Χαμάς η οποία ελέγχει τη Λωρίδα της Γάζας. Ο Χανιγέ συνεχάρη τον Μπαράνταρ για τη νίκη έναντι των Αμερικανών κατακτητών και ο Μπαράνταρ τού ευχήθηκε να απαλλαγεί το συντομότερο από τους Ισραηλινούς κατακτητές. Τις διπλωματικές αβρότητες συνόδευσαν εκδηλώσεις θριάμβου από τζιχαντιστικές ομάδες στο Ιντλίμπ της Συρίας και στη νότια Σομαλία, ενώ στο Πακιστάν, στο Σαχέλ, στην Ινδία, στην Ινδονησία, στη Μαλαισία, στην Ταϋλάνδη και στις Φιλιππίνες φυσάει άνεμος αισιοδοξίας που θυμίζει τις μέρες του 2014: τότε, το Ισλαμικό Κράτος ανακοίνωνε τη δημιουργία χαλιφάτου στο δυτικό Ιράκ και στην ανατολική Συρία. 

Μεταξύ άλλων, έχει αναθαρρήσει η Μουσουλμανική Αδελφότητα η οποία από τη δεκαετία του 1950 αγωνίζεται εναντίον του αραβικού σοσιαλισμού και του καπιταλισμού: ο ηγέτης της, ο Αιγύπτιος Σαγίτ Κουτμπ, που είχε καταφύγει στις ΗΠΑ για να γλιτώσει από την αιγυπτιακή αστυνομία, έγινε ακόμα πιο φανατικός όταν ήρθε σε επαφή με την αμερικανική κοινωνία. Θεωρώντας τον καταναλωτισμό και την «έκλυση των ηθών» ως το «ναδίρ του πρωτογονισμού», ορκίστηκε να μην επιτρέψει στις μουσουλμανικές χώρες να υιοθετήσουν τον δυτικό τρόπο ζωής -κι όταν το 1966 οι αιγυπτιακές αρχές εκτέλεσαν τον Κουτμπ, έγινε ήρωας και η Μουσουλμανική Αδελφότητα επεκτάθηκε δημιουργώντας το παγκόσμιο κίνημα της σαλαφιστικής τζιχάντ. Πολλές οργανώσεις που γεννήθηκαν στη δεκαετία του 1970 αντλούσαν έμπνευση από τη Μουσουλμανική Αδελφότητα υιοθετώντας διαφορετικούς βαθμούς βαρβαρότητας: η Αλ-Κάιντα ήταν μια από αυτές, αλλά δημιουργήθηκαν και ιδιαίτερες πτέρυγες σε ήδη υπάρχουσες ισλαμιστικές οργανώσεις.

Σε χάρτη που δημοσίευσε το περιοδικό Economist, οι τζιχαντιστικές οργανώσεις σήμερα είναι πιο κινητικές και βίαιες στο Πακιστάν, στο Ιράκ, στην Υεμένη, στη Σομαλία, στη Λιβύη, στο Μάλι, στη Νιγηρία, στον Νίγηρα, στη Μπουρκίνα Φάσο, στο Τσαντ, στο Σουδάν και στο Αφγανιστάν. Σε δεύτερο επίπεδο κινδύνου βρίσκονται  η Μαυριτανία, οι Φιλιππίνες και η Ινδονησία. Παρά τις διαφωνίες ανάμεσα στις διαφορετικές τρομοκρατικές οργανώσεις, το επίκεντρο της παγκόσμια τζιχάντ φαίνεται να είναι το Πακιστάν το οποίο προσβλέπει στη συνεργασία με τους τζιχαντιστές με απώτερο σκοπό να προσαρτήσει το Κασμίρ της γειτονικής Ινδίας που διεκδικεί.

Αλλά, όλα τα αδύναμα και διαλυμένα κράτη είναι ευάλωτα στον τζιχαντισμό: η τακτική των Ταλιμπάν που απεδείχθη νικηφόρα στο Αφγανιστάν έχει βάλει σε πειρασμό τους Σομαλούς τζιχαντιστές ιδιαίτερα από τη στιγμή που αποχώρησαν οι λιγοστοί Αμερικανοί στρατιώτες και σταμάτησαν οι επιθέσεις με drones σε ισλαμιστικούς στόχους. Σύμφωνα με τη Σαμίρα Γκαΐντ από το Ινστιτούτο Hiraal στο Μογκαντίσου, στη Σομαλία υπάρχει σκιώδης τζιχαντιστική κυβέρνηση η οποία υπονομεύει την επίσημη φτάνοντας στο σημείο να φορολογεί τους Σομαλούς προκειμένου να χρηματοδοτεί την τρομοκρατία. Πολλοί Σομαλοί, αν και δεν επιθυμούν τη βία, θαυμάζουν την αποτελεσματικότητα των τζιχαντιστών και πιστεύουν ότι αν επικρατήσουν θα σταματήσει η βία. 

Σύμφωνα με παρατηρητές του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ειρήνη, υπάρχει μόνο ένας τρόπος να απομυθοποιηθούν οι τζιχαντιστές: να αποκτήσουν τον έλεγχο των αποτυχημένων κρατών και να αποδειχθεί στην πράξη η ανεντιμότητα και η ανικανότητά τους. Υπό αυτή την έννοια, όσα συμβούν στο Αφγανιστάν ίσως αφαιρέσουν τη λάμψη των Ταλιμπάν στον ισλαμικό κόσμο: κάτι παρόμοιο συνέβη στην Αίγυπτο όπου η Μουσουλμανική Αδελφότητα κυβέρνησε επί δύο χρόνια επιδεινώνοντας μια ήδη θλιβερή κατάσταση. Προς το παρόν πάντως, όπως διαβεβαιώνει ο Αιγύπτιος δημοσιογράφος Οσάμα Γκαουίς που έχει αυτοεξοριστεί στο Λονδίνο, «οι μουσουλμάνοι πιστεύουν ότι αν ανανεώσουν την πίστη τους στον Αλλάχ θα καταφέρουν να νικήσουν τη φτώχεια, τη διαφθορά και τις δυτικόφιλες ελίτ».     

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ