Από τα κόκκινα αυγά μέχρι το αρνί και τη μαγειρίτσα, οι γευστικές παραδόσεις του Πάσχα πάνε πίσω εκατοντάδες, ακόμα και χιλιάδες χρόνια.
Άνοιξη. Φύση. Εξοχή. Λευκά τραπεζομάντηλα. Εάν ήθελες να περιγράψεις το Πάσχα, ποιες λέξεις θα χρησιμοποιούσες; Μάλλον τις λέξεις που γεννούν οι γεύσεις του, γιατί το Πάσχα είναι η πιο βαθιά συνδεδεμένη με τις γευστικές παραδόσεις γιορτή του χρόνου. Παραδόσεις που πάνε πίσω εκατοντάδες, ακόμα και χιλιάδες χρόνια. Είναι πολύ συγκεκριμένα αυτά που τρώμε το Πάσχα. Έχεις αναρωτηθεί ποτέ γιατί;
Κόκκινα αυγά
Ίσως το πιο δημοφιλές έδεσμα των ημερών και σήμα κατατεθέν του τραπεζιού της «Λαμπρής». Σήμερα διακοσμούν τα αυγά με διάφορα χρώματα και τεχνοτροπίες εικαστικού ύφους. Κατά κύριο λόγο όμως τα πασχαλινά αυγά στο τραπέζι είναι κόκκινα. Το αυγό συμβολίζει τη ζωή και τη δημιουργία. Τα βάφουμε πάντα Μεγάλη Πέμπτη, την ημέρα του Μυστικού Δείπνου. Το κόκκινο χρώμα τους συμβολίζει το αίμα του Χριστού στον Σταυρό, αλλά ταυτόχρονα και την αναγέννηση του κόσμου, τη χαρά της Ανάστασης, αφού το αυγό παραπέμπει και στον τάφο του Χριστού που οι άνθρωποι βρήκαν άδειο. Το κέλυφος του αυγού σπάει και μια νέα ζωή γεννιέται, όπως έσπασε και η ταφική πέτρα κατά την Ανάσταση (εξ ου και το τσούγκρισμα).
Σοκολατένια αυγά
Σε μια άλλη εκδοχή τους, τα αυγά γίνονται σοκολατένια και κατέχουν εξίσου σημαντική θέση στις παραδόσεις των ημερών. Πρωτοεμφανίστηκαν στην Ευρώπη τον 19ο αιώνα όταν τα αδέρφια Κάτμπουρι (της γνωστής οικογένειας σοκολατοποιιών) πειραματίζονταν αναζητώντας τρόπους να λιώνουν ευκολότερα και να δίνουν σχήμα στη σοκολάτα. Τα αδέρφια εμπνεόμενα από το έθιμο της διακόσμησης των αυγών τις ημέρες του Πάσχα, έφτιαξαν το πρώτο σοκολατένιο αυγό το 1875. Το διακόσμησαν με λουλουδάκια από ζαχαρόπαστα και το γέμισαν με καραμελωμένα αμύγδαλα.
Πρωταγωνιστής στο τραπέζι το αρνάκι έχει θέση και σε αμέτρητες θρησκευτικές ιστορίες της Χριστιανοσύνης. Συμβολίζει όμως την υπέρτατη θυσία, τη θυσία του Ιησού Χριστού, ο οποίος ως «Αμνός του Θεού» επωμίστηκε τις αμαρτίες του κόσμου.
Αναπόσπαστο κομμάτι των Χριστιανικών παραδόσεων, το ψωμί συμβολίζει το Σώμα του Χριστού, αυτό που εκείνος μοίρασε στους μαθητές του στο Μυστικό Δείπνο. Η συνταγή παρασκευής ψωμιού εμπλουτίζεται και παραλλάσσεται σύμφωνα με τις παραδόσεις κάθε τόπου, ώστε το ψωμί να βρίσκεται πάντα και με κάθε τρόπο στις γιορτές της θρησκείας μας. Το τσουρέκι είναι η πιο δημοφιλής ίσως εορταστική παραλλαγή ψωμιού. Είναι γνωστό και ως κουλούρα της Λαμπρής και πήρε το όνομά του από την τούρκικη λέξη «corek» που χαρακτηρίζει οποιαδήποτε ζύμη περιέχει μαγιά. Η μαγιά δίνει ζωή στο αλεύρι και το κάνει ψωμί. Το τσουρέκι παραπέμπει σ την Ανάσταση του Χριστού, στη ζωή. Φτιάχνεται σε διάφορα σχήματα με πιο διαδεδομένο την πλεξούδα, που κατά την περίοδο της ειδωλολατρίας απομάκρυνε τα κακά πνεύματα. Ένα κόκκινο αυγό κάπου στο κέντρο του ψωμιού-τσουρεκιού είναι επίσης διαδεδομένη διακόσμηση.
Μαγειρίτσα
Η σούπα που παραδοσιακά τρώμε το Μ. Σάββατο μετά την Ανάσταση και περιέχει τα εντόσθια από το αρνάκι που θα φαγωθεί την επομένη, μαρούλι και διάφορα χορταρικά, είναι το πρώτο φαγητό με κρέας, ελαφρύ και εύπεπτο, για να επαναφέρει ομαλά το στομάχι στην καθημερινή του ρουτίνα μετά από 40 ημέρες νηστεία. Ο συμβολισμός της όμως κρύβεται στα χορταρικά που συμβολίζουν τα πικρά χόρτα που έτρωγαν οι Εβραίοι σε ανάμνηση της σκλαβιάς τους από τους Αιγύπτιους. Πάσχα στα Εβραϊκά σημαίνει «έξοδος». Για τους Χριστιανούς, Πάσχα σημαίνει πέρασμα από τον θάνατο στη ζωή.
Φακές
Είναι το φαγητό της Μεγάλης Παρασκευής, ένα πένθιμο φαγητό. Μπορεί να μην νηστεύουμε όλοι για 40 μέρες, αλλά τη Μ. Παρασκευή η νηστεία επιβάλλεται και το φαγητό που παραδοσιακά καταναλώνεται αυτή τη μέρα είναι «νερόβραστο» και με πολύ ξύδι, και το πιο διαδεδομένο αντίστοιχο πιάτο είναι οι φακές. Το ξύδι προστίθεται εις ανάμνηση αυτού που έδωσαν στον Χριστό στο Σταυρό αντί για νερό. Οι φακές, λέει η παράδοση, συμβολίζουν τα δάκρυα της Παναγίας.
22°
