Λεύκη Σαραντινού και Αλέξις Ελευθερίου μιλούν για τα νέα βιβλία τους

Συνέντευξη στον Γιάννη Παπαδόπουλο

Λεύκη Σαραντινού - Ψυχή από πέτρα
Δεκαοκτώ ιστορικά ενσταντανέ, δεκαοκτώ στιγμές στον χωροχρόνο αποτυπώνουν τα διηγήματα της συλλογής. Η συγγραφέας επιλέγει στιγμιότυπα όχι μόνο από το παρελθόν, αλλά και από τη σύγχρονη ζωή και τις δικές της εμπειρίες, και τα μοιράζεται μαζί μας, σε μία ποικιλόμορφη, πρωτότυπη και πολυδιάστατη συλλογή ιστορικών και μη διηγημάτων.

Αλέξις Μ. Ελευθερίου – Labirinto
Ένα κορίτσι της νύχτας κι ένας επαγγελματίας δολοφόνος από το Παλέρμο, ένας φοιτητής ιατρικής από το Βερολίνο, ένας αστυνομικός επιθεωρητής από τη Γένοβα. Οι τέσσερίς τους θα συναντηθούν με φόντο τη σύγχρονη Ιταλία και θα εγκλωβιστούν σ’ έναν λαβύρινθο εναλλαγών τοπίων και σχέσεων. Από τη σκληρά φωτεινή ομορφιά της Σικελίας στη μεταβιομηχανική μεγαλούπολη της Γένοβας, θύτες και θύματα θα χορέψουν τον επικίνδυνο χορό της μοναξιάς, του φόβου, του μίσους και της αγάπης, παλεύοντας με τον Μινώταυρο του αντικατοπτρισμού τους. Ποιος απ’ όλους θα κατορθώσει τελικά να βγει από τον Λαβύρινθο, γλιτώνοντας από το θηρίο;

Τι είναι εκείνο που σας ωθεί να γράφετε;

Αλέξις Ελευθερίου: Το ταξίδι. Νοητό ή πραγματικό. Οι εικόνες: εικαστικά, αστικό και μη περιβάλλον, θάλασσα, άστρα σε σκοτεινό ουρανό, ήχοι, μουσικές, ένα βιολί, μια φυσαρμόνικα, ο άντρας που διαβάζει στο διπλανό τραπέζι, βήματα…

Λεύκη Σαραντινού: Νομίζω ότι όλοι όσοι γράφουμε έχουμε την εσωτερική ανάγκη να το κάνουμε αυτό, Εμένα, επιπροσθέτως, νομίζω ότι με ωθεί να γράφω η Ιστορία και ό,τι πρωτότυπο και καινούριο τυχαίνει να διαβάζω και να βρίσκω σε αυτήν.

Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι για εσάς είναι να καταφέρετε να εκφράσετε τη σκέψη σας πάνω στο χαρτί;

ΑΛ.ΕΛ.: Θα έλεγα ότι είναι εύκολο να μεταφέρω τις σκέψεις των πρωταγωνιστών των ιστοριών μου στο χαρτί. Κι αυτό γιατί δεν «είμαι εγώ αυτός/η που μιλάει», είναι πρόσωπα και καταστάσεις που διαμορφώνουν τη δική τους πραγματικότητα, είναι, από κάποια στιγμή κι έπειτα σαν να μου ψιθυρίζουν εκείνοι τι να γράψω.

Λ.Σ.: Η αρχή είναι πάντα η πιο δύσκολη σίγουρα, και όταν είσαι άπειρος σε αυτό που κάνεις, αλλά και σε κάθε νέο έργο μας, νομίζω, το πιο δύσκολο κομμάτι είναι η αρχή, διότι σκέφτεσαι πως θα κερδίσεις την προσοχή του αναγνώστη από την πρώτη σου κιόλας πρόταση. Η εμπειρία και η χρόνια ενασχόληση με το αντικείμενο βέβαια, αμβλύνουν τις δυσκολίες.

Ποιες είναι οι επιρροές σας;

ΑΛ.ΕΛ.: Θέατρο, κινηματογράφος, εικαστικά, λογοτεχνία, ποίηση, ταξίδια, μουσικές, άνθρωποι, κινήματα, πολιτική, κοινωνία, ιστορία… Οι επιρροές είναι σαν μια ντουλάπα που περιέχει ανακατεμένα αντικείμενα του παρελθόντος και, με το που ακούς το τρίξιμο του σκουριασμένου μεντεσέ την ώρα που την ανοίγεις, πέφτουν όλα πάνω σου.

Λ.Σ.: Νομίζω με έχουν επηρεάσει οι ξένοι συγγραφείς που γράφουν ιστορικό μυθιστόρημα, όπως ο Ken Follett για παράδειγμα. Αυτό σε ό,τι αφορά τη δομή των έργων. Σε ό,τι αφορά τη γραφή πιστεύω είναι τόσο πολλοί και διαφορετικοί, Έλληνες και ξένοι, που σίγουρα δεν μπορούν να αναφερθούν εδώ… Στην ουσία, ό,τι διαβάζουμε μας επηρεάζει πολλαπλώς, κι ας μην το συνειδητοποιούμε, γι’ αυτό και οφείλουμε να είμαστε πρώτα απ’ όλα αναγνώστες και μετά συγγραφείς.

Ποια θεματολογία κρατεί τον κυρίαρχο ρόλο στα έργα σας;

ΑΛ.ΕΛ.: Crime, μυστήριο, η αντιφατική ψυχή του ανθρώπου, το όνειρο που μπλέκεται με την πραγματικότητα και το αντίστροφο.

Λ.Σ.: Η διαμάχη χριστιανών και μουσουλμάνων, ο πόλεμος, ο μυστικισμός των θρησκειών, αλλά και η τέχνη.

Πείτε μας λίγα λόγια για το βιβλίο σας.

ΑΛ.ΕΛ.: Ένας λαβύρινθος στον χώρο και τον χρόνο κατασκευασμένος από τα αστικά τοπία του τώρα. Οι πρωταγωνιστές του, αντιήρωες, κινούνται σε αυτό τον λαβύρινθο, και για αυτούς δεν υπάρχει Αριάδνη. Σιωπή και βία, σκοτεινές γωνίες και μεσογειακό φως.

Λ.Σ.: Η συλλογή διηγημάτων μου «Ψυχή από πέτρα» περιλαμβάνει δεκαοκτώ ιστορικά και αυτοβιογραφικά διηγήματα που γράφτηκαν στη διάρκεια πολλών ετών. Τα αυτοβιογραφικά διηγήματα αποτυπώνουν στιγμές από τα παιδικά μου χρόνια στο Ρέθυμνο και τα φοιτητικά μου στην Κομοτηνή, ενώ τα ιστορικά διηγήματα επικεντρώνονται σε αληθινά ιστορικά γεγονότα που μου έκαναν εντύπωση, όπως, π.χ. η απόβαση του Χριστόφορου Κολόμβου στον Νέο Κόσμο, ο Εθνικός Διχασμός, η απόβαση του Βρετανού πλοιάρχου Τζέιμς Κουκ στο Νησί του Πάσχα, ο πόλεμος μεταξύ του ΙΡΑ και των Βρετανών, η απόβαση του ελληνικού στρατού στη Σμύρνη το 1921, κ.α.

Συγγραφέας γεννιέσαι ή γίνεσαι;

ΑΛ.ΕΛ.: Τι να απαντήσω; Μουσικός γεννιέσαι ή γίνεσαι; Ζωγράφος…; Μάλλον συμβαίνουν και τα δύο παράλληλα. Κάτι υπάρχει, το δαιμόνιο, που λέμε; Αλλά είναι και οι συνθήκες, η δουλειά που κάνεις σε αυτό, η τύχη…

Λ.Σ.: Δύσκολη ερώτηση! Μάλλον γίνεσαι, αν και ένα μικρό ποσοστό το έχει μάλλον από γεννησιμιού του-πρέπει να το δουλέψει βέβαια-και ένα άλλο μικρό ποσοστό όσο και αν το δουλέψει μάλλον δεν θα τα καταφέρει! Η πλειοψηφία των ανθρώπων, όμως, θεωρώ πως μπορεί να το κάνει αν ασχοληθεί σοβαρά.

Αν μπορούσατε να αλλάξετε κάτι στον τομέα της λογοτεχνίας τι θα ήταν αυτό;

ΑΛ.ΕΛ.: Τίποτα δεν θα άλλαζα. Η έκφραση, σε όποια τέχνη, δεν μπαίνει σε νόρμες. Αν κάτι είναι να αλλάξει γίνεται μέσα από τους δημιουργούς και το κοινό τους, σμιλεύεται στο χώρο και το χρόνο, είναι προσωπικό και ταυτόχρονα συλλογικό.

Λ.Σ.: Την υπέρογκη βιβλιοπαραγωγή. Πάρα πολλά βιβλία για λίγους αναγνώστες, τα περισσότερα από τα οποία δεν προλαβαίνουν καν να διαβαστούν και «παλιώνουν» μέσα σε ένα μόλις μήνα από την έκδοσή τους.

Έχετε επόμενα συγγραφικά σχέδια;

ΑΛ.ΕΛ.: Πάντα κάτι υπάρχει. Το ποιο από όλα όσα γράφονται θα βρει το δρόμο του προς την έκδοση δεν είμαι ποτέ σε θέση να γνωρίζω από πριν. Με πάει μόνο του θα έλεγα.

Λ.Σ.: Πάντα έχω πολλά σχέδια και πολλές σκέψεις. Το θέμα είναι τι από όλα μπορώ να υλοποιήσω…