Δέκα νέα βιβλία λογοτεχνικής πεζογραφίας

Τα τελευταία χρόνια –παραδόξως, πολύ πριν το τέλος της οικονομικής κρίσης, αλλά και κατά τη διάρκεια της πανδημίας, όπως και τώρα, με τον μεγάλο πόλεμο, και κόντρα σε όλες τις αντιξοότητες– το ελληνικό βιβλίο περνά την καλύτερη εποχή της ιστορίας του. Ποτέ πριν δεν είχαμε τόσο πολλές, τόσο καλές και τόσο επιμελημένες εκδόσεις. Η ελληνική εκδοτική αγορά (με μία εξαίρεση: το εφηβικό/μετεφηβικό βιβλίο, το Young Adult, που δυστυχώς δεν έχει μεγάλη ζήτηση) δεν έχει να ζηλέψει τίποτε από τις μεγάλες ξένες αγορές. Μάλιστα, η δική μας αγορά είναι από τις μικρότερες από άποψη του πληθυσμού στον οποίο απευθύνεται: δεν χωρεί βέβαια καμία σύγκριση με την αγγλόφωνη ή την ισπανόφωνη αγορά, αλλά ούτε και με τη γαλλική και τη γερμανική. Είμαστε πολύ λίγοι και διαβάζουμε και λιγότερο από τους υπόλοιπους Ευρωπαίους, αλλά ΠΑΡΑ ΤΑΥΤΑ η αγορά μας είναι από τις κορυφαίες. Πολλοί τίτλοι, καλή γνώση της τυπογραφικής παράδοσης, υπεύθυνοι εκδοτικών που ζουν ολόκληρη τη ζωή τους μέσα στα βιβλία, και μια γερή ομάδα μεταφραστών και επιμελητών που μοχθούν 365 μέρες τον χρόνο για να μας παραδώσουν τις αρτιότερες δυνατές δουλειές. Τους ευχαριστούμε πολύ!

Σήμερα θα παρουσιάσουμε δέκα μυθιστορήματα «λογοτεχνικής πεζογραφίας» (literary fiction, σε αντιδιαστολή με τη genre fiction, την αγαπημένη μας «λογοτεχνία είδους» ή «εμπορική πεζογραφία»). Είναι θαυμάσιες εκδόσεις όλες τους, κείμενα που δεν υπάρχει περίπτωση παρά να ικανοποιήσουν –και με το παραπάνω– τον αναγνώστη. Εννοείται, όπως πάντα σ’ αυτά τα μικρά «ρεπορτάζ», τα βιβλία που επιλέγουμε καλύπτουν μία ευρεία γκάμα αναγνωστικών ενδιαφερόντων.

Σας ευχαριστούμε για το ενδιαφέρον!

* * *

Steve Sem-Sandberg, «B.» (μετάφραση Γιώργος Μαθόπουλος, 528 σελίδες, Εκδόσεις Αλεξάνδρεια). Ο Steve Sem-Sandberg (Σουηδία, 1958), μέλος της Σουηδικής Ακαδημίας και ένας από τους πιο γνωστούς συγγραφείς της χώρας του, έχει γράψει πολλά βραβευμένα μπεστ σέλερ μυθιστορήματα και έχει μεταφραστεί σε τριάντα γλώσσες. Το «Β.» είναι μία από τις καλοδεχούμενες εκπλήξεις της φετινής εκδοτικής άνοιξης. H ΥΠΟΘΕΣΗ: Ο Βόιτσεκ ήταν ένας πιστός πεζικάριος, ένας μοναχικός άντρας, που κατατάχτηκε στον στρατό για να ξεφύγει από τη μίζερη ζωή του, πήρε μέρος στους Ναπολεόντειους Πολέμους και κατέληξε, σε μια κρίση ζηλόφθονης οργής, να σκοτώσει τη γυναίκα που αγαπούσε. Το 1836 αυτή η αληθινή ιστορία ενέπνευσε τον Γκέοργκ Μπύχνερ να γράψει το «Βόιτσεκ», ένα θεατρικό έργο που, αν και ημιτελές όταν εκείνος πέθανε στα είκοσι τρία του χρόνια, θεωρείται όχι μόνο κλασικό αλλά και το πρώτο μοντέρνο ευρωπαϊκό δράμα. Αυτό τον ακρογωνιαίο λίθο της νεωτερικής λογοτεχνίας αναπλάθει μυθιστορηματικά το «B.» του Στιβ Σεμ-Σάντμπεργκ. Ο βραβευμένος συγγραφέας ανέτρεξε σε πλήθος δικαστικών αρχείων, μεταμορφώνοντάς τα, σαν αλχημιστής, σε πλούσια, αρχαϊκή και μαζί ανάλαφρη πρόζα και ρίχνοντας νέο φως στην ιστορία – τη σχέση των εραστών, την υπόθεση της δολοφονίας, την εκτέλεση του στρατιώτη. Στον φόντο μιας διχασμένης Ευρώπης, ρημαγμένης από τη βαρβαρότητα και τον τρόμο του πολέμου κι από τον παραλογισμό της δικαστικής και ψυχιατρικής εξουσίας, προβάλλει η αγωνία τού Β. να αφηγηθεί τα γεγονότα της ζωής του, για να βγάλει κάποιο νόημα από τη ζωή που του δόθηκε.

Damon Galgut, «Αρκτικό καλοκαίρι» (μετάφραση Κλαίρη Παπαμιχαήλ, 424 σελίδες, Εκδόσεις Διόπτρα). Ο Ντέιμον Γκάλγκατ (Νότιος Αφρική, 1963) εξέδωσε το πρώτο του μυθιστόρημα σε ηλικία δεκαεπτά ετών. Ήταν υποψήφιος για το Booker το 2003 και το 2010. Το πήρε τελικά με την «Υπόσχεση» το 2021 (κυκλοφορεί επίσης από τη Διόπτρα). Το επίσης βραβευμένο «Αρκτικό καλοκαίρι», ένας λυρικός φόρος τιμής σε έναν από τους μεγαλύτερους συγγραφείς του 20ού αιώνα, είναι ένα έργο για την εμπειρία της καλλιτεχνικής δημιουργίας, και για την επίπονη πορεία προς την αυτογνωσία και την αποδοχή του πραγματικού μας εαυτού. H ΥΠΟΘΕΣΗ: Το 1912 το ατμόπλοιο Σίτι οφ Μπέρμιγχαμ προσεγγίζει τις ακτές της Ινδίας. Στο πλοίο επιβαίνει ένας Βρετανός συγγραφέας ήδη γνωστός για τα έργα του, ο οποίος κάνει τώρα ένα ταξίδι αναζήτησης. Καθώς στέκεται στο κατάστρωμα, η υπόσχεση ενός παράξενου, διαφορετικού μέλλοντος αρχίζει να σχηματίζεται μπροστά στα μάτια του. Και οι σπόροι μιας καινούργιας ιστορίας φυτρώνουν σε κάποιο σημείο του μυαλού του: η αίσθηση μιας επικείμενης απειλής, ο πόθος σ’ έναν στενό, περιορισμένο χώρο κάτω από τον καυτό ήλιο… Θα χρειαστούν άλλα δώδεκα χρόνια κι άλλο ένα ταξίδι στο ίδιο μέρος για να δημοσιεύσει ο Ε. Μ. Φόρστερ το «Πέρασμα στην Ινδία». Μέσα σ’ αυτό το διάστημα καταφέρνει να κατανοήσει βαθιά τον εαυτό του και την πολυπλοκότητα της ανθρώπινης φύσης και αυτή τη γνώση την αποτυπώνει σ’ αυτό το μυθιστόρημα, που θα μείνει στην ιστορία ως το αριστούργημά του.

Sergio Ramírez, «Ο Τονγκολέλε δεν ήξερε να χορεύει» (μετάφραση Μαρία Παλαιολόγου, 416 σελίδες, Εκδόσεις Ίκαρος). Ο πολυβραβευμένος Σέρχιο Ραμίρες (Νικαράγουα 1942) έλαβε ενεργά μέρος στην αντίσταση εναντίον του δικτάτορα Σομόσα και, μετά τον θρίαμβο της επανάστασης των Σαντινίστας και την άνοδό τους στην εξουσία, και αφού θήτευσε σε διάφορες θέσεις, εξελέγη το 1984 αντιπρόεδρος της χώρας, δίπλα στον πρόεδρο Ντανιέλ Ορτέγα. Δημοκράτης και μεταρρυθμιστής, γίνεται σύντομα ανεπιθύμητος στο κόμμα και αναγκάζεται να εγκαταλείψει τη χώρα. Σήμερα ζει στην Ισπανία. Ο «Τονγκολέλε» ήταν ένα από τα καλύτερα βιβλία του 2021, σύμφωνα με την εφημερίδα El País. H ΥΠΟΘΕΣΗ: Τo 2018 συντάραξε τη Νικαράγουα μια μαζική φοιτητική εξέγερση, στην οποία ενσωματώθηκαν δεκάδες χιλιάδες κόσμου. Με αφορμή αυτή τη διαμαρτυρία και τη βίαιη καταστολή της από την αστυνομία και τους παραστρατιωτικούς, η οποία είχε ως αποτέλεσμα εκατοντάδες νεκρούς και τραυματίες, ο συγγραφέας στήνει αριστοτεχνικά μια πολιτική noir μυθοπλασία με κεντρικό άξονα την πτώση του αρχηγού των μυστικών υπηρεσιών Αναστάσιο Πράδο, γνωστού ως «Τονγκολέλε». Ο επιθεωρητής Ντολόρες Μοράλες, τον οποίο ο Ραμίρες μάς έχει συστήσει σε προηγούμενα βιβλία του, και ο περιθωριακός συνεργάτης του Σεραφίν, εκείνες τις μέρες οδηγούνται εξόριστοι, με εντολή του Τονγκολέλε, στη γειτονική Ονδούρα. Κάποιος με το όνομα Χρυσός Γάτος προσφέρεται να τους οδηγήσει πίσω στη Νικαράγουα, αλλά στα μισά του συνοριακού περάσματος δολοφονείται εν ψυχρώ. Ο επιθεωρητής καλείται να λύσει το μυστήριο της δολοφονίας του.

Στσέπαν Τβάρντοχ, «Ο Βασιλιάς» (μετάφραση Ναταλία Σκανδάλη, 498 σελίδες, σκληρόδετο, Εκδόσεις Καστανιώτη). Ο Στσέπαν Τβάρντοχ (Πολωνία, 1979), ένας από τους πιο δημοφιλείς συγγραφείς της χώρας Πολωνίας, μεταφράζεται για πρώτη φορά στα ελληνικά. O «Βασιλιάς» είναι ένα αριστοτεχνικά γραμμένο θρίλερ για τη Βαρσοβία του Μεσοπολέμου, τον υπόκοσμο και τους γκάνγκστερ της πόλης, τους Πολωνούς και τους Εβραίους. Ένα καθαρόαιμο page-turner. H ΥΠΟΘΕΣΗ: Βρισκόμαστε στα 1937. Η Βαρσοβία είναι ένα εκρηκτικό χωνευτήρι ανθρώπων. Στην ασφυκτικά γεμάτη αίθουσα του Δημοτικού Κινηματογράφου το κοινό παρακολουθεί ενθουσιασμένο, επευφημώντας και αποδοκιμάζοντας, την τελευταία φάση ενός κρίσιμου αγώνα πυγμαχίας. Οι Πολωνοί οπαδοί ντοπάρουν τον εκπρόσωπο της Λέγκια, έναν σεσημασμένο φαλαγγίτη. Οι Εβραίοι υποστηρίζουν τον αθλητή της Μακάμπι, τον Γιάκουμπ Σαπίρο. Ανάμεσα στους θεατές εντοπίζουμε τον νεαρό Μόισες Μπέρνσταϊν και τον Κουμ Καπλίτσα, παλαίμαχο σοσιαλιστή αλλά και βασιλιά του υποκόσμου της πρωτεύουσας. Σαράντα χρόνια αργότερα, στο Τελ Αβίβ, ο απόστρατος αξιωματικός Μόισες Ίνμπαρ σκύβει πάνω από τη γραφομηχανή του για να επιστρέψει σε εκείνη τη βραδιά, όταν για πρώτη φορά αντίκρισε πάνω στο ρινγκ τον όμορφο, θρασύ και όλο αυτοπεποίθηση πυγμάχο. Τότε δεν γνώριζε ότι ο Σαπίρο, το δεξί χέρι του Καπλίτσα, ήταν ο άνθρωπος που σκότωσε τον πατέρα του εξαιτίας ενός απλήρωτου χρέους, ούτε μπορούσε να φανταστεί πώς μια συνάντηση, την ίδια εκείνη βραδιά, επρόκειτο να αλλάξει και τη δική του ζωή. Μυθιστόρημα καθηλωτικό και εθιστικό, με έντονα συναισθήματα, ατέλειωτες συγκρούσεις και απρόσμενες ανατροπές. Ένα λογοτεχνικό νοκ άουτ.

Maja Lunde, «Η ιστορία των δέντρων» (μετάφραση Δέσπω Παπαγρηγοράκη, 512 σελίδες, Εκδόσεις Κλειδάριθμος). Η Μάγια Λούντε (Νορβηγία, 1975) γράφει climate fiction και είναι κορυφαία στο είδος. Η «Ιστορία των μελισσών» έχει μεταφραστεί σε 40 γλώσσες. Η Τετραλογία του Περιβάλλοντος συνεχίστηκε με την «Ιστορία του νερού» και την «Ιστορία των αλόγων», και πλέον κλείνει με την «Ιστορία των δέντρων». Απολαυστικά βιβλία – και απαραίτητα. Η κλιματική αλλαγή δεν είναι κλιματική αλλαγή, αλλά κλιματική κρίση. Και είναι εδώ. H ΥΠΟΘΕΣΗ: Νορβηγία, 2110. Σ’ ένα απομακρυσμένο νησί κοντά στον Βόρειο Πόλο, βρίσκεται ένας θόλος – το θησαυροφυλάκιο των σπόρων που έχουν συλλεχθεί απ’ όλες τις γωνιές ενός κόσμου. Η Λουίζ, μέλος μιας κοινότητας που έχει κόψει κάθε επικοινωνία με τον έξω κόσμο, είναι η φύλακας των σπόρων. Λίγο πριν φύγει από την ζωή, ζητά από τον εγγονό της, Τόμι, να διαφυλάξει τους σπόρους με κάθε τρόπο. Κίνα, 2110. Η Τάο ζει με τις αναμνήσεις του γιου της, του Γουέι-Γουέν, τον οποίο έχασε πριν από δώδεκα χρόνια. Λιμοκτονεί, όπως ολόκληρη η ανθρωπότητα, σε μια έρημη και εξαντλημένη φύση, όπου πολλά είδη έχουν εξαφανιστεί. Μια μέρα όμως η κυβέρνηση της ζητάει να ηγηθεί μιας αποστολής στον βορρά με σκοπό να πάρει τους σπόρους από το θησαυροφυλάκιο. Ένας θησαυρός που ο κόσμος νόμιζε ότι έχει χαθεί για πάντα. Ένα μυθιστόρημα με κινηματογραφική πλοκή, γεμάτο συναισθήματα και εικόνες που θίγει για άλλη μια φορά τα πιεστικά ζητήματα της εποχής μας.

Hernan Diaz, «Παρακαταθήκη» (μετάφραση Κάλλια Παπαδάκη, 516 σελίδες, Εκδόσεις Μεταίχμιο). Χαρακτηρίστηκε (και είναι) περίπλοκο αλλά ταυτόχρονα ευκολοδιάβαστο, ευφυές και απολαυστικό, «πονηρό» αλλά πνευματώδες και αριστοτεχνικό, γεμάτο απρόβλεπτες εκπλήξεις και ανατροπές. Ένα πανέξυπνο μυθιστόρημα που βραβεύτηκε, ανάμεσα στα άλλα, με το φετινό Pulitzer λογοτεχνίας. Ο ήδη πολυβραβευμένος Hernan Diaz (Αργεντινή, 1973) μεγάλωσε στη Σουηδία, και σπούδασε στο Λονδίνο και στη Νέα Υόρκη, όπου και ζει. H ΥΠΟΘΕΣΗ: Παρά τη βουή και τον αναβρασμό της δεκαετίας του 1920, στη Νέα Υόρκη όλοι ξέρουν τον Μπέντζαμιν και την Έλεν Ρασκ. Εκείνος είναι ένας θρυλικός μεγιστάνας της Γουόλ Στριτ. Εκείνη η κόρη εκκεντρικών αριστοκρατών. Μαζί έφτασαν στην κορυφή ενός κόσμου που ο πλούτος μοιάζει ατέλειωτος, τη στιγμή που η δεκαετία της υπερβολής και της κερδοσκοπίας φτάνει στο τέλος της. Τι έπρεπε όμως να θυσιάσουν για να αποκτήσουν αυτή την τεράστια περιουσία; Αυτό είναι το κεντρικό θέμα ενός επιτυχημένου μυθιστορήματος του 1937 που φαίνεται πως έχει διαβάσει όλη η Νέα Υόρκη. Υπάρχουν ωστόσο και άλλες εκδοχές αυτής της ιστορίας προνομίων και εξαπάτησης. Ο Hernan Diaz με μαεστρία καταφέρνει να ενώσει τις διαφορετικές αφηγήσεις, να τις κάνει να συνομιλούν μεταξύ τους και να κορυφώνονται, μέσω της οπτικής μιας γυναίκας που είναι αποφασισμένη να ξεχωρίσει την πραγματικότητα από τη φαντασία. Το αποτέλεσμα είναι ένα μυθιστόρημα που καλύπτει πάνω από έναν αιώνα και που κάθε νέα ανακάλυψη το καθιστά ολοένα και πιο συναρπαστικό.

Μέρι Λόσον, «Η πόλη της σιωπής» (μετάφραση Στέργια Κάββαλου, 336 σελίδες, Εκδόσεις Μίνωας). H Mary Lawson (Καναδάς, 1946), μακρινή συγγενής της πολυγραφότατης Lucy Maud Montgomery (συγγραφέως των βιβλίων της Άννας των Αγρών, που ζει στο νησάκι Σεντ Έντουαρντς του Καναδά), μετακόμισε στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου και ζει μέχρι σήμερα. Τα ιστορικά μυθιστορήματά της διαδραματίζονται όλα στο Βόρειο Οντάριο. Η «Πόλη της σιωπής» ήταν υποψήφια για το Booker του 2021. H ΥΠΟΘΕΣΗ: Στην επαρχιακή πόλη Σόλας του Οντάριο η οκτάχρονη Κλάρα προσπαθεί να μείνει ψύχραιμη, καθώς η έφηβη αδελφή της Ρόουζ έχει φύγει από το σπίτι εδώ και δύο εβδομάδες και από τότε δεν έχει δώσει σημεία ζωής. Οι γονείς της προσπαθούν να δείχνουν ατάραχοι και σε κάθε ερώτηση της μικρής Κλάρα απαντούν καθησυχαστικά. Η αστυνομία έχει ήδη κινητοποιηθεί και αναζητεί τη Ρόουζ σε κάθε σπιθαμή μέσα και έξω από την πόλη. Η Κλάρα όμως έχει να διαχειριστεί και άλλο ένα απρόσμενο γεγονός: στο σπίτι της γειτόνισσάς τους, της κυρίας Ελίζαμπεθ Όρτσαρντ, εισβάλλει ξαφνικά ένας κύριος που φαίνεται ότι θέλει να εγκατασταθεί εκεί. Η Κλάρα ταράζεται και δεν μπορεί να καταλάβει τι συμβαίνει: ξέρει πως η κυρία Όρτσαρντ βρίσκεται στο νοσοκομείο γιατί είναι άρρωστη. Μάλιστα της έχει εμπιστευτεί τον γάτο της Μόουζες για να τον ταΐζει μέχρι εκείνη να επιστρέψει. Ποιος λοιπόν είναι αυτός ο άνθρωπος που μένει στο σπίτι της και μετακινεί τα πράγματά της;

Μοχάμεντ Μπουγκάρ Σαρ, «Η πιο μυστική μνήμη των ανθρώπων» (μετάφραση Μήνα Πατεράκη-Γαρέφη, 560 σελίδες, Εκδόσεις Πατάκη). Ο Μοχάµεντ Μπουγκάρ Σαρ (Σενεγάλη 1990) ζει στη Γαλλία. Αυτό είναι το τέταρτο μυθιστόρημά του. Από το 2021 που πρωτοεκδόθηκε έχει αποσπάσει πολλά σημαντικά βραβεία. Ένα ευρηματικό µυθιστόρηµα που μιλά για τη ζωή, τη γραφή, και την ανάγκη του τέλους της αντιπαράθεσης της Αφρικής µε τη Δύση. Ένας λογοτεχνικός λαβύρινθος που συναρπάζει και προβληµατίζει. H ΥΠΟΘΕΣΗ: Ο λογοτεχνικός µύθος είναι τραπέζι τζόγου. Ο Ελιµάν είχε καθίσει εκεί και είχε κατεβάσει τα τρία ισχυρότερα ατού που µπορεί κανείς να διαθέτει: κατ’ αρχάς, είχε επιλέξει ένα όνοµα µε µυστηριώδη αρχικά· εν συνεχεία, είχε γράψει ένα και µοναδικό βιβλίο· εντέλει, είχε εξαφανιστεί χωρίς να αφήσει ίχνη. Άξιζε, ναι, να ρισκάρεις για να µαζέψεις το λείψανό του. Το 2018 ο νεαρός Σενεγαλέζος συγγραφέας Ντιεγκάν Λατύρ Φέιγ ανακαλύπτει στο Παρίσι ένα βιβλίο µύθο, που εκδόθηκε το 1938. Τίτλος του: «Ο λαβύρινθος του απάνθρωπου». Ο συγγραφέας του, που στην εποχή του είχε χαρακτηριστεί ο «νέγρος Ρεµπό», εξαφανίστηκε αµέσως µετά το σκάνδαλο που προκάλεσε η δηµοσίευση του κειµένου του. Ο Ντιεγκάν, γοητευµένος από την ανάγνωση του βιβλίου και την ιστορία της εξαφάνισης, αρχίζει να αναζητά τα ίχνη του µυστηριώδους συγγραφέα Τ.Σ. Ελιµάν και έρχεται αντιµέτωπος µε τις µεγάλες τραγωδίες της αποικιοκρατίας και του Ολοκαυτώµατος. Από τη Σενεγάλη στη Γαλλία, περνώντας από την Αργεντινή, ποια αλήθεια τον περιµένει στο κέντρο του λαβυρίνθου;

Μάγκι Ο’Φάρελ, «Το πορτρέτο ενός γάμου» (μετάφραση Αύγουστος Κορτώ, 448 σελίδες, Εκδόσεις Ψυχογιός). Η Μάγκι Ο’Φάρελ (Βόρεια Ιρλανδία, 1972), εξαιρετικά επιτυχημένη μυθιστοριογράφος με πολλά μπεστ-σέλερ, έγινε γνωστή και στην Ελλάδα με το βραβευμένο «Άμνετ» (κυκλοφορεί επίσης από τον Ψυχογιό). Το «Πορτρέτο ενός γάμου», η ιστορία μιας νεαρής γυναίκας που διατρέχει θανάσιμο κίνδυνο μόνο και μόνο επειδή βρίσκεται κοντά στην εξουσία, είναι μία φαντασμαγορική αποτύπωση της ιταλικής Αναγέννησης σε όλο της το μεγαλείο αλλά και σε όλη της τη σκληρότητα. Ωραίο, συναρπαστικό ιστορικό μυθιστόρημα, με μια σπουδαία γυναίκα ηρωίδα που ζητάει δικαίωση σχεδόν μισή χιλιετία μετά τον θάνατό της. Κι αυτή είναι η πρώτη φορά που θα μάθουμε την ιστορία της. H ΥΠΟΘΕΣΗ: Χειμώνας του 1561. Η Λουκρητία, η Δούκισσα της Φεράρα, καλείται να συνοδεύσει τον σύζυγό της, τον Αλφόνσο, σε μια αναπάντεχη επίσκεψη σε μια εξοχική βίλα. Όταν κάθονται για δείπνο, η Λουκρητία αντιλαμβάνεται ότι ο Αλφόνσο την οδήγησε σε αυτή τη βίλα έχοντας κακό σκοπό. Σχεδιάζει να τη σκοτώσει. Η Δούκισσα είναι μόλις δεκαέξι ετών και έχει περάσει τη ζωή της κλεισμένη σε ένα μεγαλοπρεπές παλάτσο της Φλωρεντίας. Στην απομακρυσμένη αυτή βίλα είναι στο έλεος του ολοένα και πιο απρόβλεπτου συζύγου της. Τι μπορεί να κάνει η Λουκρητία με αυτή την ξαφνική συνειδητοποίηση; Έχει καμία τύχη απέναντι στον Αλφόνσο, που διαφεντεύει ολόκληρη επικράτεια και διαθέτει στρατιωτική εκπαίδευση; Πώς μπορεί να διασφαλίσει ότι θα επιβιώσει;

Iris Murdoch, «Θάλασσα, θάλασσα» (μετάφραση Αθηνά Δημητριάδου, 920 σελίδες, Εκδόσεις Gutenberg). Η Άιρις Μέρντοχ (1919-1999) είναι η κατά τεκμήριο μεγαλύτερη συγγραφέας της μεταπολεμικής αγγλικής λογοτεχνίας και «μία από τις πέντε καλύτερες αγγλόφωνες συγγραφείς» κατά τους Times, με πλουσιότατο έργο: 26 μυθιστόρημα, ποιητικές συλλογές, θεατρικά έργα, φιλοσοφικές μελέτες – άλλωστε και τα μυθιστορήματά της είναι «φιλοσοφικά» (αν και η ίδια το αρνιόταν πεισματικά), μολονότι απολαυστικά στην ανάγνωσή τους. Κολοσσιαία μορφή των Γραμμάτων, σε κάθε περίπτωση. Το «Θάλασσα, θάλασσα» είναι βέβαια το διασημότερο μυθιστόρημά της, και αυτό που της χάρισε το 1978 το Βραβείο Booker. Εμβληματικό, πληθωρικό, «πλατωνικό» και «σαιξπηρικό» βιβλίο, αλλά και… γαστριμαργικό: ένα slow-burning μυθιστόρημα με χιούμορ, έξοχους διαλόγους, και πρόζα που τη ζηλεύεις. Γραμμένο σχεδόν μισό αιώνα πίσω, μοιάζει σαν να πρωτοεκδίδεται στις μέρες μας. H ΥΠΟΘΕΣΗ: Ο Τσαρλς Άροουμπαϊ, πασίγνωστος θεατράνθρωπος, γοητευτικός και ναρκισσιστής, αποφασίζει ξαφνικά να αποσυρθεί σ’ ένα σπίτι ερημικό κοντά στη θάλασσα. Με τρόπο μελοδραματικό δηλώνει πως έχει φτάσει η ώρα να ζήσει ως “σοφός γέρων”, μακριά από το πλήθος, και να γράψει τα απομνημονεύματα και τους στοχασμούς του. Τα σχέδιά του, ωστόσο, ανατρέπονται, όταν τυχαία συναντά τον εφηβικό του έρωτα, τη Χάρτλι. Παρόλο που ο χρόνος δεν έχει φερθεί καθόλου ευγενικά στην παλιά του αγαπημένη, ο Τσαρλς τυφλώνεται από το πάθος και πολεμώντας να την ξανακερδίσει γίνεται επικίνδυνος και για τον εαυτό του και για τον περίγυρό του.