Η Ελένη Γερουλάνου για το Library4all: Ενισχύοντας τις σχολικές βιβλιοθήκες

Διαβάστε τη συζήτηση που κάναμε με την Ελένη Γερουλάνου, εκπαιδευτικό, συγγραφέα, και ιδρυτικό μέλος του Library4all, ενόψει του φετινού Bookwave που ξεκινά την ερχόμενη Δευτέρα. Σας ευχαριστούμε για τον χρόνο σας, αλλά κυρίως για τις κοινοποιήσεις. Γιατί οι σχολικές βιβλιοθήκες πρέπει και μπορούν να γίνουν ένας από τους βασικούς πυλώνες της σχολικής διαδικασίας. Και χρειάζονται τη στήριξη όλων μας.

Αγαπητή κυρία Γερουλάνου, τι είναι το Library4all;
Το Library4all είναι μία αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία, που ιδρύσαμε τον Οκτώβριο του 2013, με σκοπό την ανάπτυξη της φιλαναγνωσίας σε παιδιά σχολικής και προσχολικής ηλικίας, μέσω της υποστήριξης και της ενίσχυσης σχολικών βιβλιοθηκών με βιβλία. Ο ρόλος του είναι να λαμβάνει ενημέρωση για τις ανάγκες των σχολείων σε όλη την Ελλάδα και εν συνεχεία να τα βοηθά να δημιουργήσουν μία βιβλιοθήκη ή να διευρύνουν την υπάρχουσα συλλογή τους. Τα βιβλία που προσφέρουμε είναι καινούργια ή σε άριστη κατάσταση και προέρχονται από δωρεές ιδιωτών, σχολείων, εταιρειών, εκδοτών, συγγραφέων, εικονογράφων και άλλων μη κερδοσκοπικών φορέων.

Με πόσα βιβλία έχετε προμηθεύσει όλα αυτά τα χρόνια τις σχολικές βιβλιοθήκες πόσων σχολείων;
Εννέα χρόνια, από τον Σεπτέμβριο του 2013 μέχρι σήμερα, το Library4all προσφέρει βιβλία σε σχολικές βιβλιοθήκες και δίνει τη δυνατότητα σε χιλιάδες παιδιά να ταξιδέψουν στις σελίδες τους. Μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα έχουμε παραδώσει περισσότερα από 1.000.000 βιβλία σε 6.000 σχολεία, 7 παιδιατρικά νοσοκομεία, 250 φορείς, κοινωνικές υπηρεσίες, ιδρύματα, 30 δομές που φιλοξενούνται παιδιά προσφύγων και 20 δημοτικές βιβλιοθήκες. Βιβλία του Library4all έχουν ταξιδέψει σε ελληνικά σχολεία στην Ίμβρο, στο Κατάρ, στην Τιφλίδα, στη Νάπολη, στη Χάγη, στο Κέμπριτζ, στη Νυρεμβέργη και στη Νέα Υόρκη. Νομίζω ότι ο αριθμοί αυτοί είναι ενδεικτικοί της προσπάθειας που καταβάλλουμε.

Τον τελευταίο χρόνο ανάμεσα στις αιτήσεις που λαμβάνουμε υπάρχουν και μερικές από ειδικά σχολεία της χώρας. Προσπαθούμε να ανταποκρινόμαστε στις ανάγκες των παιδιών και των δασκάλων τους, έτσι ώστε τα βιβλία να αξιοποιούνται κατάλληλα από όλους. Οι διαγνώσεις των παιδιών συνήθως αφορούν αναπηρίες, κυρίως νοητικές, κινητικές, και στο φάσμα του αυτισμού. Είμαστε χαρούμενοι που σε λίγες ημέρες άλλο ένα κουτί με εικονογραφημένα παραμύθια, με μουσικά παραμύθια, βιβλία με μεγάλες εικόνες, με σκληρό εξώφυλλο, που αφορούν βασικά γνωστικά αντικείμενα για παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, θα ξεκινήσει το ταξίδι του. Ευχόμαστε ότι θα τα ευχαριστηθούν γιατί τα διαλέξαμε με αγάπη και πραγματικό ενδιαφέρον.

Τι είναι το Bookwave που διοργανώνετε στο Μουσείο Μπενάκη;
Κάθε χρόνο και για μία εβδομάδα, ένα τεράστιο «κύμα βιβλίων» υψώνεται στην οδό Πειραιώς. Είναι το Bookwave, η ετήσια, μεγάλη δράση του Library4all, που πραγματοποιείται με την υποστήριξη του Μουσείου Μπενάκη. Tο Bookwave συγκεντρώνει βιβλία για παιδιά μέσα από bookdrives που πραγματοποιούν σχολεία της Αττικής, κυρίως ιδιωτικά και εταιρείες. Στόχος μας είναι να καλύψουμε σε μικρό χρονικό διάστημα όσο το δυνατόν περισσότερα σχολεία, που αντιμετωπίζουν σημαντικές ελλείψεις σε βιβλία. Με το φετινό Bookwave επικεντρωνόμαστε στα σχολεία της Αττικής που έχουν ζητήσει τη βοήθειά μας.

Σας στηρίζουν οι εκδοτικοί οίκοι;
Όλα αυτά τα χρόνια έχουμε μεγάλη στήριξη από τους εκδότες που μας προσφέρουν με γενναιοδωρία πολλά αντίτυπα από τα βιβλία τους και τους ευχαριστούμε πολύ για αυτό. Ωστόσο, η δική μας θέση είναι ότι τα βιβλία θα πρέπει να επιλέγονται από τις βιβλιοθήκες ανάλογα με τις ανάγκες τους και να πληρώνονται στους εκδότες, πιθανώς με κάποια ειδική έκπτωση προκειμένου τόσο οι σχολικές βιβλιοθήκες όσο και η εκδοτική παραγωγή να ενισχύονται με τον πιο σωστό τρόπο. Για αυτό κι εμείς προβαίνουμε πολύ συχνά σε μαζικές αγορές βιβλίων μέσω των χρηματικών χορηγιών που δεχόμαστε, για να στηρίζουμε όσο μπορούμε όλο το οικοσύστημα του παιδικού βιβλίου.

Πώς μπορούν να βοηθήσουν οι ιδιώτες το Library4All;
Όποιος θέλει να υποστηρίξει το Library4all μπορεί: 

• Να στείλει ένα email στο info@library4all.com με τα στοιχεία του και τι είδους βιβλία θα ήθελε να προσφέρει.
• Να διοργανώσει ένα book drive, συγκεντρώνοντας καινούργια ή σχεδόν καινούργια βιβλία για παιδιά ηλικίας 4-12 ετών.
• Να ζητήσει από τους καλεσμένους μιας γιορτής ή βάφτισης αντί δώρων να προσφέρουν βιβλία για το Library4all.
• Να κάνει μία χρηματική δωρεά, έτσι ώστε να αγοραστούν καινούργια βιβλία, καθώς οι δωρεές μεταχειρισμένων βιβλίων δεν επαρκούν για να καλύψουν τη μεγάλη ζήτηση που υπάρχει.

Ποιοι άλλοι στέκονται στο πλευρό σας;
Από τους πρώτους μας υποστηρικτές ήταν το Ίδρυμα Μποδοσάκη, που πίστεψε στην ιδέα μας και μας στήριξε στα πρώτα μας βήματα. Το Κοινωφελές Ίδρυμα Κοινωνικού και Πολιτιστικού Έργου-ΚΙΚΠΕ επίσης στέκεται δίπλα μας από το 2014. Οι χρηματικές δωρεές από ιδιώτες μάς δίνουν τη δυνατότητα να επιλέγουμε εμείς τα βιβλία και μέσα σε κάθε κουτί που πηγαίνει στα σχολεία να υπάρχουν και ολοκαίνουργια. Από το 2020 ξεκινήσαμε μία συνεργασία με τη δικηγορική εταιρεία Ζέπος & Γιαννόπουλος, που συνίσταται στην υιοθεσία σχολικών βιβλιοθηκών σε όλη την Ελλάδα, προσφέροντας σε αυτές όχι μόνο βιβλία, αλλά και την υλικοτεχνική υποδομή που χρειάζεται μια βιβλιοθήκη για να λειτουργήσει σωστά. Η αρχή έγινε με ένα ειδικό δημοτικό σχολείο, ένα νηπιαγωγείο στην περιφέρεια, και ένα δημοτικό σχολείο στο κέντρο της Αθήνας, με μαθητές κυρίως παιδιά προσφύγων που γεννήθηκαν στη χώρα μας. Πέρσι αγκαλιάσαμε ένα δημοτικό σχολείο στη Μεσσηνία και ένα ακόμα δημοτικό σχολείο στο Γραμματικό Αττικής. Φέτος ταξιδεύουμε στη Χώρα της Πάτμου. Μεγάλη είναι η συμβολή των εθελοντών μας σε όλες τις δράσεις μας, με προεξάρχουσα/επικεφαλής τη Μαρίνα Σπυρίδωνος, η οποία από το 2014 καθημερινά καταχωρεί τα αιτήματα των σχολείων και τα ενημερώνει ότι πλησιάζει ο καιρός που θα λάβουν ένα κουτί από μας. Να σημειωθεί ότι, χωρίς τον μεγάλο μας χορηγό, την Αθηναϊκή Μεταφορική, που τόσο γενναιόδωρα έχει αναλάβει όλες τις αποστολές μας σχεδόν από την αρχή της λειτουργίας μας, δεν θα μπορούσαμε να λειτουργήσουμε τόσο αποτελεσματικά. Πρόκειται για μία από τις μεγαλύτερες μεταφορικές εταιρείες στην Ελλάδα, η οποία έχει αναλάβει τη μεταφορά των βιβλίων στην πόρτα τού κάθε σχολείου, αφιλοκερδώς, και το τονίζω αυτό. Όπως χαρακτηριστικά μάς λέει ο ιδιοκτήτης της εταιρείας Κωστής Παπαζήσης, το Library4all είναι ο «πελάτης» που τους πληρώνει με περηφάνια, με συγκίνηση και απέραντη χαρά, καθώς μέσα από αυτή τη συνεργασία συμμετέχει όλη η εταιρεία στην προσπάθειά μας, κάνοντάς την πιο εύκολη. Δίπλα μας όμως όλα αυτά τα χρόνια στέκονται το Μουσείο Μπενάκη σε κάθε μας Bookwave, οι aluminati.gr, σχεδιάζοντας κάθε Χριστούγεννα το διάσημο πλέον κολιμπρί-γούρι μας, η ομάδα των μικρών βιβλιοπωλείων, μεγάλες και μικρές εταιρείες, ιδιωτικά σχολεία, που οργανώνουν τα δικά τους bookdrives, και πολλοί άλλοι που πιστεύουν σε αυτό που κάνουμε. Όμως και οι φίλοι του Library4all είναι γεμάτοι εκπλήξεις. Πριν από χρόνια, στη βάφτιση της Γεωργίας, οι γονείς της ζήτησαν από τους καλεσμένους αντί δώρου να προσφέρουν παιδικά βιβλία για τους σκοπούς του Library4all. Βιβλία που μεταφέρουν χαρά, τη δύναμη της προσφοράς και την αγάπη των αποστολέων τους στους παραλήπτες.

Πώς οραματίζεστε το Library4All; Πώς θα είναι, πιστεύετε, μετά από μερικά χρόνια;
Όνειρό μας είναι όλα τα σχολεία να έχουν μία προσβάσιμη, καλά ενημερωμένη βιβλιοθήκη, συνδεδεμένη με τη ζωή του σχολείου, με ράφια γεμάτα βιβλία, με βιβλιοθηκονόμο και με ετήσια κονδύλια από το κράτος για αγορά βιβλίων. Μία βιβλιοθήκη πραγματικά για όλους και όλες, με όλους και με όλες. Μακάρι μία μέρα να μη μας χρειάζονται πια τα σχολεία, γιατί αυτό θα σημαίνει ότι έχουν καλυφθεί πλήρως οι ανάγκες τους.

Ας κλείσουμε με δύο γενικότερης φύσεως ερωτήσεις: Τι προσφέρουν οι σχολικές βιβλιοθήκες στα παιδιά;
Η βιβλιοθήκη ενός σχολείου είναι η «καρδιά» του, γιατί εκεί τα παιδιά μπορούν να εμπνευστούν, να συγκινηθούν, να εξερευνήσουν και να αποκομίσουν εμπειρίες. Τα βιβλία έχουν θεμελιώδη θέση στο σχολικό περιβάλλον. Οι σχολικές βιβλιοθήκες δεν είναι μόνο χώροι που υποστηρίζουν την εκπαιδευτική διαδικασία, αλλά και «χώροι από όπου ξεκινούν ταξίδια απεριόριστων διαδρομών προς τη γνώση», όπως μας αρέσει να λέμε. Τα βιβλία βρίσκουν τη θέση τους στη βιβλιοθήκη, πρωταγωνιστούν σε δράσεις, τα παιδιά μαθαίνουν να τα ανταλλάσσουν, να τα δανείζονται και να τα χρησιμοποιούν για δημιουργική απασχόληση στην τάξη. Οι δάσκαλοι χρειάζονται εκπαιδευτικό υλικό για να μπορούν να κάνουν το καλύτερο που μπορούν την ώρα του μαθήματος. 

Και ποια είναι τα μεγαλύτερα οφέλη της παιδικής λογοτεχνίας;
Ο Βίκτωρ Ουγκό είχε πει: «Το διάβασμα είναι όπως η τροφή και το νερό. Το πνεύμα που δεν διαβάζει, χάνει βάρος, όπως ένα σώμα που δεν τρώει».

Σας ευχαριστώ πολύ. Και εύχομαι να δούμε και ακόμη ένα δικό σας βιβλίο μέσα στη χρονιά.
Εγώ σας ευχαριστώ πολύ για τη χαρά και την τιμή της συνέντευξης αυτής.