Έντμουντ Κίλι: Πέθανε ο νεοελληνιστής και μεταφραστής

Το πρωί της Τετάρτης 23 Φεβρουαρίου έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 94 ετών στο Πρίνστον, όπου ζούσε, ο μεταφραστής και συγγραφέας Έντμουντ Κίλι. Την είδηση του θανάτου του γνωστοποίησε το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Πρίνστον, όπου ο Κίλι δίδαξε νεοελληνική λογοτεχνία επί σαράντα χρόνια (1954-1993).

 

Στην «τεράστια, ποικιλόμορφη, μεγάλης εμβέλειας και διαρκή» κληρονομιά του ως «κατεξοχήν μελετητή και μεταφραστή της νεοελληνικής ποίησης της εποχής μας» αναφέρθηκε ο διευθυντής του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών Seeger του Πανεπιστημίου Πρίνστον Δημήτρης Γόντικας. 

 

Σύμφωνα με την ιστοσελίδα του αμερικανικού πανεπιστημίου «ο δρόμος από τη γενέτειρα του Edmund Keeley, τη Δαμασκό, προς μια διακεκριμένη ακαδημαϊκή καριέρα στο Πρίνστον ήταν μια διαδρομή περιπλάνησης. Τον οδήγησε σε σχολεία στο Μόντρεαλ, στη Θεσσαλονίκη και στην Ουάσιγκτον, προτού τον φέρει στο Πρίνστον ως προπτυχιακό φοιτητή το 1945. Στη συνέχεια περιπλανήθηκε ξανά - στο Ναυτικό - πριν επιστρέψει για να λάβει το πτυχίο του το 1949. Έφυγε για άλλη μια φορά το 1952 για το διδακτορικό του στη Φιλοσοφία στην Οξφόρδη και ακολούθησαν ένα έτος διδασκαλίας στο Πανεπιστήμιο Brown και η θητεία του ως υφηγητής Fullbright στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, πριν εγκατασταθεί τελικά στο Πρίνστον».

 

Στο Πρίνστον, ο Κίλι δίδαξε στο τμήμα Αγγλικής Φιλολογίας, διεύθυνε το πρόγραμμα Δημιουργικής Γραφής και δημιούργησε το Πρόγραμμα Ελληνικών Σπουδών, ενώ παράλληλα ασχολήθηκε με την συγγραφή και τη μετάφραση έργων του Σεφέρη, του Καβάφη και του Ρίτσου. 

 

Για τη λογοτεχνική του κατάθεση κέρδισε το βραβείο Rome της Αμερικανικής Ακαδημίας Τεχνών και Γραμμάτων και το Βραβείο Μυθοπλασίας του NEA/PEN, ενώ οι διακρίσεις δεν έλειψαν και για το μεταφραστικό του έργο (μεταξύ άλλων με το Columbia Translation Center Award, το Landon Award της Ακαδημίας Αμερικανών Ποιητών και το Ευρωπαϊκό Βραβείο Μετάφρασης Ποίησης).

 

Σε σχετικό της μήνυμα η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη αναφέρει: «Το πολύπλευρο, πολυδιάστατο έργο του Εντμουντ Κίλι, ως μεταφραστή, ποιητή, μυθιστοριογράφου, δασκάλου, συνδέθηκε με βαθείς δεσμούς με την Ελλάδα, με μια σχέση λατρείας για τον τόπο, τη γλώσσα, τους στίχους των Ελλήνων ποιητών. Γνώρισε στο αγγλόφωνο κοινό την ποίηση του Σεφέρη, του Καβάφη, του Ρίτσου και του Σικελιανού, μεταφέροντας, πέρα από τις λέξεις, το πνεύμα, την αίσθηση της ελληνικής ποίησης, μέσα από τις προσωπικές σχέσεις που ανέπτυξε, με ξεχωριστή τη μακρά φιλία του με τον Γιώργο Σεφέρη. Για τον Κίλι, η Ελλάδα δεν ήταν απλώς μια χώρα που γνώρισε και έζησε. Ήταν η δεύτερη πατρίδα του. Τον αποχαιρετούμε ως Έλληνα, με τον απεριόριστο σεβασμό που οφείλουμε στο σημαντικό του έργο και στη σπουδαία του συμβολή στη μετάδοση της ελληνικής κουλτούρας. Εκφράζω τα θερμά μου συλλυπητήρια στους οικείους του και στους πολλούς φίλους του».