Social One: Ο Μάριος Μάντζος ψυχογραφεί τον Γιούργκεν Κλοπ

Αν και στη χώρα μας το ποδόσφαιρο θεωρείται ο βασιλιάς των σπορ, τα βιβλία γύρω από αυτό δεν είναι τόσο συνηθισμένα. Πολυ περισσότερο όταν κάποιος προσπαθεί να σκιαγραφήσει μία αθλητική προσωπικότητα του εξωτερικού, που ταυτόχρονα βρίσκεται μακριά από την ελληνική πραγματικότητα. Ο Μάριος Μάντζος με το βιβλίο του «Jurgen Klopp: The Social One» έκανε ένα ψυχογράφημα για τον Γερμανό προπονητή της Λίβερπουλ, ο οποίος ταυτόχρονα άλλαξε όλοκληρη την ιστορία μίας πόλης. Ο ίδιος μίλησε στην ATHENS VOICE μέσω μίας συνέντευξης και αποκάλυψε τα κίνητρα που τον έκαναν να γράψει ένα τέτοιο βιβλίο.

Ο Γιούργκεν Κλοπ γεννήθηκε στη Στουτγκάρδη στις 16 Ιουνίου 1967. Πριν φτάσει να γίνει ένας εκ των κορυφαίων προπονητών στον κόσμο, έπαιξε ποδόσφαιρο στη Γερμανία και πιο συγκεκριμένα στις Φόρζχάιμ, Άιντραχτ Φρανκφούρτης II, Βικτώρια Σιντλίγκεν, Ροτ Βάις Φρανκφούρτης και από εκεί κατέληξε στη Μάιντζ που έγινε το σπίτι του (1990 - 2001). Η προπονητική του καριέρα άρχισε απότομα όταν η Μάιντζ τον ρώτησε αν θέλει να σταματήσει το ποδόσφαιρο και να αναλάβει τον πάγκο της. Έπειτα ακολούθησαν οι ιστορικές Μπορούσια Ντόρτμουντ και εν τέλη Λίβερπουλ, όπου βρήκε το λιμάνι του κυριολεκτικά και μεταφορικά. Ο Γερμανός προπονητής με τις απόψεις του, τον τρόπο που βλέπει το ποδόσφαιρο και τις πάντα χαρακτηριστικές ατάκες του, άλλαξε την κουλτούρα μίας ολόκληρης πόλης.

 

Ο Μάριος Μάντζος είναι οπαδός της Λίβερπουλ από μικρό παιδί και τα τελευταία χρόνια έχει βρεθεί δίπλα της τόσο σε καλές όσο και σε κακές στιγμές. Η συγγραφή ενός βιβλίου δεν ξεκινάει αποκλειστικά από την ημέρα που θα γραφτεί στο χαρτί η πρώτη λέξη αλλά από τότε που η ιδέα ωριμάζει στον συγγραφέα. Αυτό συνέβη στο ιστορικό καφέ «Landtmann» της Βιέννης τον Μάρτιο του 2020 πριν το πρώτο lockdown. Μέτα από την αναμέτρηση με την Μπόρνμουθ, η οποία βρήκε νικητές τους «Κόκκινους με 2-1» και τους εξασφάλιζε τον τίτλο μετά από 20 χρόνια, σκέφτηκε το πόσο όμορφη ιστορία αποτελεί ο ερχομός του Κλοπ στη Λίβερπουλ. Τον ίδιο μήνα ξεκίνησε την δουλειά πάνω σε αυτό και το ολοκλήρωσε τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους. Σε αυτή την προσπάθεια δεν ήταν μόνος. Στη συγγραφή συνέβαλαν η Κωνσταντίνα Βαρδακαστάνη και η αδερφή της Κατερίνα. Η πρώτη σκιτσογράφησε το βιβλίο σε ένα βουλκανιζατέρ της Ζακύνθου, ενώ η δεύτερη επιμελήθηκε αισθητικά το εξώφυλλο και το οπισθόφυλλο. 
 

Ποιοι είναι οι λόγοι που τον έκαναν να αφιέρωσει μεγάλο κομμάτι του χρόνου στη προσωπικότητα του Γερμανού προπονητή και τι είναι εκείνο που τον δένει έναν κάτοικο Ελλάδας με μία ομάδα της Πρέμιερ Λιγκ; Ο Μάριος Μάντζος απαντάει για όλα στην Athens Voice.

Τι σου έδωσε κίνητρο να ανοίξεις τον υπολογιστή και να γράψεις ένα βιβλίο για τον Γιούργκεν Κλοπ;
Θυμάσαι τι λέει το «You ‘ll Never Walk Alone»; At the end of a storm there is a golden sky. Η ιστορία της Λίβερπουλ στα χέρια του Κλοπ είναι ακριβώς αυτό το μάθημα ζωής που λέει πως όταν σου συμβαίνει κάτι αρνητικό, πρέπει να το αξιοποιείς ως οδηγό για να πατήσεις στα πόδια σου και να επιστρέψεις. Το 2018, η Λίβερπουλ χάνει τον τελικό του Τσάμπιονς Λιγκ. Ένα χρόνο μετά επιστρέφει και το παίρνει. Το 2019 χάνει το πρωτάθλημα για έναν πόντο και έναν χρόνο μετά, επιστρέφει και το κατακτά. Τον Μάρτιο του 2020, σε ένα ξενοδοχείο στη Βιέννη, παρακολουθούσα το τελευταίο παιχνίδι της Λίβερπουλ στο πρωτάθλημα πριν το lockdown (2-1 με Μπόρνμουθ). Ο πανηγυρισμός του Κλοπ μπροστά στον κόσμο, που επιβεβαίωνε τη μαγική σύνδεση του συγκεκριμένου ανθρώπου με την πόλη, ήταν εκείνη που με έκανε να πάρω την απόφαση και να αναλύσω το φαινόμενο που σου ανέφερα. Θεώρησα πως όλη αυτή η ιστορία έπρεπε να ειπωθεί και να εξηγηθεί.

Σκεπτόμενοι ότι ξεκινάς να υποστηρίζεις μία ομάδα τη στιγμή που στεναχωριέσαι με την ήττα της, πότε αρχίζει η σύνδεση σου με το Λίβερπουλ και τους Reds;
Πολύ ενδιαφέρουσα προσέγγιση και με βρίσκει σύμφωνο, παρόλο που δεν το είχα σκεφτεί. Το παιχνίδι με τον Ολυμπιακό το 2004 ήταν το πρώτο πολύ μεγάλο ερέθισμα, που μου έδειξε ότι σε αυτήν την ομάδα υπάρχει κάτι διαφορετικό, ενώ θυμάμαι πόσο παθιασμένα πανηγύριζα το γκολ του Λουίς Γκαρσία στον ημιτελικό με την Τσέλσι. Για τον τελικό της Πόλης, θα χρειαστούμε μία ολόκληρη συνέντευξη για να συζητήσουμε, οπότε την παραβλέπω. Πληγώθηκα πολύ στον τελικό της Αθήνας, δύο χρόνια αργότερα. Ήταν η πρώτη φορά που θυμάμαι ότι πραγματικά πόνεσα για τη Λίβερπουλ.

Γιατί ο Γιούργκεν Κλοπ; Τι σε τραβάει εσένα στη συγκεκριμένη προσωπικότητα; Είναι μόνο ποδοσφαιρικό το στοιχείο;
Ξέρεις τι θαύμασα από την αρχή στον Κλοπ; Το πόσο ειλικρινά έχει αποδεχθεί την έννοια και την πιθανότητα της αποτυχίας. Είναι μεγάλο πράγμα αυτό, ειδικά σε έναν κόσμο άκρως ανταγωνιστικό. Καθημερινά παλεύουμε όλοι να μην αποτύχουμε και πολλές φορές, όταν μας συμβαίνει, κατεβάζουμε το κεφάλι. Ο Κλοπ, όπως ο ίδιος λέει χαριτολογώντας, έχει περισσότερες ήττες στην καριέρα του παρά νίκες. Όταν έχασα τον πατέρα μου το 2019 σκέφτηκα ότι δεν έχω περιθώρια να κατεβάσω το κεφάλι. Πρέπει να σταθώ δυνατός και να στηρίξω τη μητέρα μας, μαζί με τα δύο μου αδέρφια. Και σκέφτηκα ότι αυτό είναι. Γι’ αυτό και το αγαπημένο μου κεφάλαιο είναι το 4ο που λέγεται «Επιβάλλεται να σηκωθείς». Κατά τα άλλα ο Κλοπ είναι ένας άνθρωπος που ζει και αναπνέει μέσα από τις διαπροσωπικές σχέσεις. Για να είναι καλά εκείνος, θέλει να είναι καλά και οι γύρω του. Αυτό ουσιαστικά συνοψίζει και ο τίτλος “Social One”. Είναι ένας αληθινός ηγέτης, που ξέρει να ακούει και να υπολογίζει τους ανθρώπους που διαχειρίζεται».

Στην Ελλάδα δεν γίνονται συχνά προσπάθειες συγγραφής με θέμα τον αθλητισμό. Ξεχωρίζεις εσύ κάποια;
Η αλήθεια είναι πως τώρα σιγά-σιγά έχω αρχίσει να συνειδητοποιώ πόσο τολμηρό είναι, όχι μόνο να εκδώσεις, αλλά και να αυτοεκδώσεις ένα βιβλίο στην Ελλάδα και δη αθλητικού περιεχομένου. Είμαι ένας άνθρωπος άγνωστος στο ευρύ κοινό και δεν είχα το brand name ώστε να στηριχθώ. Ήμουν «τυχερός» γιατί το θέμα ήταν ισχυρό και «χτύπησε φλέβα», επομένως πέτυχε από μόνο του. Είναι δύσκολο να βρεις μία ιδέα που θα «πουλήσει» σε ένα κοινό, όχι και τόσο φιλικό με τέτοιου είδους βιβλία και αυτό πιστεύω ότι σταματάει πολλούς που θέλουν να γράψουν κάτι. Το αγαπημένο μου βιβλίο είναι το «Σκίσε το manual» του Βασίλη Σαμπράκου, όπου ο πρωταγωνιστής είναι ένας αθλητικογράφος που αποτελεί αυτό ακριβώς που είχαμε στο μυαλό μας ως παιδιά όταν ονειρευόμασταν ότι θέλουμε να γίνουμε δημοσιογράφοι. Σου αφήνει την πικρία ότι,στο σκοτεινό ελληνικό περιβάλλον αυτό αποτελεί όνειρο θερινής νυκτός. Είναι ένα βιβλίο που με συγκλόνισε».

Έχεις καταφέρει να φτάσεις το «Jurgen Klopp: The Social One» στα αυτιά στελεχών της Λίβερπουλ. Πως τους φάνηκε η ιδέα σου;
Συνάντησα τον Κώστα Τσιμίκα τον περασμένο Σεπτέμβρη και του πρόσφερα ένα αντίτυπο. Τον συνόδευε άνθρωπος της Λίβερπουλ, επειδή θα έπρεπε να φύγουν απευθείας για να επιστρέψουν στην Αγγλία, καθώς την επόμενη ημέρα είχαν προπόνηση. Ο Άγγλος τρελάθηκε με το βιβλίο, μου έκανε μερικές ερωτήσεις και υποσχέθηκε ότι θα το δώσει «αύριο κιόλας» στον Γιούργκεν Κλοπ. Με ρώτησε αν υπάρχει στα αγγλικά ή στα γερμανικά, αλλά η απάντηση ήταν «όχι». Από εκεί και πέρα, η ίδια η ομάδα με την οποία ήρθα σε επαφή με συνεχάρη για το βιβλίο, ωστόσο θεωρώ ότι το βήμα της μετάφρασης θα είναι εκείνο που θα δώσει αξία εκτός συνόρων στο εγχείρημα. Δεν αρκεί να ξέρουν ότι έγραψες κάτι για τον Κλοπ. Πρέπει να δουν και να καταλάβουν και τι ακριβώς έγραψες. Η προοπτική της μετάφρασης, τολμώ να πω ότι είναι σε αρκετά προχωρημένο στάδιο».

Έχεις σκεφτεί δηλαδή μία πιθανή έκδοση στο εξωτερικό;
Ναι και στην παρούσα φάση είναι κάτι παραπάνω από σκέψη και επιθυμία. Μπορώ να σου πω ότι οι διαδικασίες έχουν προχωρήσει πολύ γενναία και αποφασιστικά προς αυτήν την κατεύθυνση και ο στόχος είναι να κυκλοφορήσει στα αγγλικά την άνοιξη του 2023. Προφανώς θα είναι ενημερωμένη έκδοση, η οποία πιστεύω πως θα κυκλοφορήσει αντίστοιχα και στα ελληνικά. Η Αγγλία είναι ένα όνειρο που ανυπομονώ να ζήσω. Θεωρώ ότι αρμόζει σε αυτό το βιβλίο να βρεθεί στα χέρια Βρετανών. Οι κριτικές τους θα είναι αυστηρές και αυτό είναι μία μεγάλη πρόκληση για μένα.

Έχω διαβάσει το βιβλίο σου. Μπορώ να πω ότι ξεχειλίζει βρετανίλα, ποδόσφαιρο, The Beatles και λιμάνι του Λίβερπουλ. Θες να κερδίσεις αποκλειστικά αυτό το κοινό;
Ένα από τα μεγάλα κομπλιμέντα που δέχομαι συχνά-πυκνά από αναγνώστες του βιβλίου είναι το «με κάνεις να θέλω να πάω στο Λίβερπουλ» ή «θα με κάνεις να υποστηρίζω τη Λίβερπουλ». Επίσης άνθρωποι που έχουν πάει στο Νησί, μου μετέφεραν τη νοσταλγία που τους δημιούργησε το βιβλίο. Το αστείο ξέρεις ποιο είναι; Ότι εγώ δεν έχω πάει ποτέ στην Αγγλία! Το βιβλίο έχει ένα ευρύ target group. Είναι πραγματικότητα ότι μπορεί να το διαβάσει και κάποιος που δεν έχει σχέση ή δεν παρακολουθεί ποδόσφαιρο, διότι το νόημα δεν είναι στο πόσο ωραία μπάλα παίζει η Λίβερπουλ ή πόσα τρόπαια έχει κατακτήσει. Προσεγγίζει τον άνθρωπο και τον ηγέτη Κλοπ. Είναι μία προσωπικότητα που μπορεί να διδάξει πολλά για το πώς να διαχειρίζεσαι ανθρώπινο δυναμικό, ποια είναι τα σημαντικά πράγματα σε αυτή τη ζωή, ενώ ακόμη και οι κοινωνικοπολιτικές του πεποιθήσεις, θεωρώ πως έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, ανεξάρτητα του πού κατατάσσεται ο καθένας ιδεολογικά».

Αυτό είναι το πρώτο σου βιβλίο. Τι δυσκολίες αντιμετώπισες στη συγγραφή; Τι συμβουλές δίνεις σε κάποιον που θέλει να γράψει κάτι δικό του.
Το βιβλίο μου αποτελεί προϊόν δημοσιογραφικής έρευνας. Αυτός είναι και ο λόγος που αισθάνομαι άβολα με τον όρο «συγγραφέας». Δεν είμαι συγγραφέας αλλά υποδύομαι τον δημοσιογράφο. Έκανα λοιπόν αυτό με το οποίο είμαι παθιασμένος και εκείνο που θεωρητικά ξέρω καλά, επομένως οι δυσκολίες δεν ήταν εμπόδια αλλά προκλήσεις του αντικειμένου: η αναζήτηση πηγών, η διασταύρωση πληροφοριών, η τεκμηρίωση των εκτιμήσεών σου, ώστε να μπορέσει το βιβλίο να έχει υπόσταση και να μη βασίζεται σε αερολογίες ή απλά δικές μου υποθέσεις και πεποιθήσεις. Δεν μου αρέσει να δίνω συμβουλές, γιατί η κοσμοθεωρία του κάθε ανθρώπου είναι διαφορετική. Ξέρεις τι λέω σε όποιον επίδοξο συγγραφέα με ρωτάει τι να κάνει; Μην παίρνεις συμβουλές! Τον αναγνώστη μπορείς να τον ξεγελάσεις, τον εαυτό σου όχι. Μπορεί να γράψεις κάτι που στον άλλον να φανεί εκπληκτικό, αλλά εσένα να μη σε εκφράζει. Το νόημα είναι το τελικό αποτέλεσμα να είναι αυτό που ΕΣΥ θες και αυτό που ΕΣΕΝΑ σου βγαίνει. Κλείσε τα αυτιά σου και απόλαυσε τις ψυχοθεραπευτικές ικανότητες του γραψίματος. Πίστεψέ με, είναι ψυχοθεραπεία ακόμη και η δημοσιογραφική έρευνα για έναν Γερμανό με γυαλιά και καπέλο. Έστω κι αν πλέον δεν φοράει γυαλιά (γελάει)».

Ποια είναι τα σχέδια σου για το μέλλον; Συμπεριλαμβάνουν και άλλο βιβλίο;
Δεν μου αρέσει ο όρος «ανήσυχο πνεύμα», ωστόσο καλά δεν με λες. Είμαι σε μία συνεχή αναζήτηση του εαυτού μου. Αυτός είναι και ο λόγος που κάνω πάρα πολλά πράγματα ταυτόχρονα και σε επίπεδο εργασιακό και σε επίπεδο προσωπικών δραστηριοτήτων. Ακόμη και σήμερα δεν μπορώ να απαντήσω με μία λέξη ή φράση στην πολύ απλή ερώτηση “τι δουλειά κάνεις”. Επομένως, το μέλλον μου δεν μπορώ να το σχεδιάσω με ιδιαίτερα ευκρινή τρόπο. Συν τοις άλλοις, η πανδημία μας έδειξε με βίαιο τρόπο πόσο αστείοι είμαστε όταν κάνουμε όνειρα. Θα τολμήσω να πω πάντως ότι υπάρχει στον ορίζοντα η προοπτική νέας συγγραφικής προσπάθειας. Μη σου πω ότι την έχω ξεκινήσει κιόλας. Το γράψιμο, εξάλλου, πάντα με βοηθάει.

Ο Μάριος Μάντζος δεν έγραψε ένα βιβλίο που θα αγαπήσουν οι οπαδοί του ποδοσφαίρου ή της Λίβερπουλ αποκλειστικά. Με τον τρόπο του μπορεί να σε ταξιδέψει σε μία άλλη πραγματικότητα με διαφορετικές κουλτούρες και ιδέες μακριά από τη δική μας πραγματικότητα.