Αναγνώστης με αιτία: Ο Άρης Σφακιανάκης γράφει για το βιβλίο του Ocean Vuong «Στη γη είμαστε πρόσκαιρα υπέροχοι», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Gutenberg
Τρία χρόνια πριν, καθώς ετοιμαζόμουν για το ταξίδι γενεθλίων μου –εκείνη τη φορά στο Βιετνάμ και στην Καμπότζη– έψαξα να βρω κάποιον Βιετναμέζο συγγραφέα να διαβάσω. Μάταιος κόπος. Οπότε πήρα μαζί μου το βιβλίο «Ένας καλός στρατιώτης», προφανώς ασύνειδα αφού θα προσγειωνόμουν σε κάποτε εμπόλεμη ζώνη.
Η παρέα στο ταξίδι ήταν εκλεκτή, τα νησιά στον Χαλόνγκ Μπέι εξωτικά, ο Χο Τσι Μινχ τέλεια διατηρημένος στην ταρίχευσή του, η λίμνη στο Ανόι μιας ζεν γαλήνης ενώ στους δρόμους πλάι της σβούριζαν σαν σφήκες χιλιάδες μηχανάκια, τα καταστήματα με κλεψίτυπα εμπορεύματα σε ανθοφορία, τα φαγητά στο πεζοδρόμιο γευστικότατα κι η νυχτερινή ζωή φεγγερή. Ήπιαμε τον πιο μυρωδάτο και στιβαρό καφέ που έχω δοκιμάσω ποτέ – ντόπιος, από τα υψίπεδα της χώρας και τέλεια σερβιρισμένος στην μαγαζάκια Cong. (Μάλιστα, φτιάχνουν και μια παραλλαγή με χτυπημένο αυγό στον καφέ, μια πιο πηχτή εκδοχή του ροφήματος).
Κοντολογίς, επεράσαμε όμορφα –ακόμη και τούρτα με κεράκια μού πρόσφερε το ξενοδοχείο όπου καταλύσαμε, ενώ το προσωπικό, μαζεμένο στη ρεσεψιόν, τραγουδούσε καλλίφωνα το Happy birthday).
Παρ' όλα αυτά, συγγραφείς δεν βρήκα – ή, τουλάχιστον, το παραδέχομαι, δεν έψαξα αρκετά. Κι έτσι, τώρα που κυκλοφόρησε στην Ελλάδα μεταφρασμένο το μυθιστόρημα ενός Βιετναμέζου ονόματι Ocean Vuong και τίτλο «Στη γη είμαστε πρόσκαιρα υπέροχοι», από τις εκδόσεις Gutenberg, έσπευσα να το αποκτήσω.
Περίμενα βέβαια να με πλημμυρίσει ο συγγραφέας του με εικόνες από το Βιετνάμ, να δω μαζί του κι άλλες σκηνές εκείνου του μακρινού τόπου, όμως γρήγορα διαπίστωσα ότι ο Ωκεάνιος αυτός αφηγητής είχε από παιδάριο ανατραφεί στη χώρα την εχθρών της πατρίδας του, στις ΗΠΑ. Κι αφηγούνταν, υπό τη μορφή επιστολικών δελταρίων, στη μάνα του το μεγάλωμά του και τις περιπέτειές του σ’ εκείνη την ξένη γη που τώρα πια ήταν η καινούργια του πατρίδα.
Ικανός αφηγητής, με γραφή στέρεα πεζογραφική –αν και έχει εκδοθεί και ποιητική του συλλογή από τον Gutenberg–, ο Ωκεάνιος ξετυλίγει συναρπαστικά την ιστορία της οικογένειάς του που πρόλαβε την ύστατη ώρα να αποδράσει από τους κόκκινους που επέλαυναν και να μεταφυτευτεί, σαν άλλο δέντρο του καφέ, στο Κονέκτικατ.
Ο αναγνώστης διαβάζει με αυξανόμενη περιέργεια την –ουσιαστικά–αυτοβιογραφία του νεαρού μετανάστη (αν και πλέον εδώ στη χώρα μας η λέξη αυτή μεταφέρει αρνητική ενέργεια), μια αυτοβιογραφία φωταγωγημένη από τα πλουμιστά χρώματα του Βιετνάμ, καρυκευμένη από τα μπαχάρια της κουζίνας στα χέρια της γιαγιάς του και σφιχτά τυλιγμένη στις συντηρητικές παραδόσεις μιας κατεξοχήν αγροτικής χώρας (ομιλώ για το Βιετνάμ).
Ο ίδιος ο συγγραφέας, οδυνηρά νεαρός στην ηλικία –είναι 33 χρόνων σήμερα– λέει σε συνεντεύξεις πως στόχος του είναι να δομήσει ένα έργο που να απορρίπτει τους πατριαρχικούς προκατόχους του (εννοώντας τους κλασικούς) ως μέσο αποδοχής του ρηγματώδους του εαυτού.
Το μυθιστόρημα, ανέφερα ήδη, είναι γραμμένο σαν επιστολή που απευθύνεται στην μητέρα του. Ομολογώ ότι δεν θα ήθελα να βρισκόμουν στη θέση αυτής της γυναίκας, όταν διαβάζει το γράμμα που της στέλνει ο γιος της. Ως αναγνώστης, ωστόσο, οφείλω να παραδεχτώ ότι είναι ένα γράμμα που διαβάζεται απνευστί.
Υ.Γ. Θα ήθελα να ενημερώσω ότι το βιβλίο περιλαμβάνει σκηνές άγριου ομοφυλικού σεξ που με ώθησαν να γυρίσω βιαστικά μερικές σελίδες. Καταλογίστε το στον βαθύ πουριτανισμό μου.
Στο βιβλίο του κτηνιάτρου Κλοντ Μπεατά, που μπήκε στη λίστα των πλέον ευπώλητων βιβλίων της Γαλλίας, μαθαίνεις πολλά και άγνωστα μυστικά για τη γάτα σου
13°
