«12 ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ ΤΟΥ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟΥ»
των Eλένη Φεσσά-Eμμανουήλ, Eμμανουήλ B. Mαρμαρά,
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Kρήτης, σελ. 376, 620 εικόνες, δίγλωσση έκδοση, 47
Πρωί στην Aθήνα, στο δρόμο για τη βόις περνάω μπροστά από μια πολυκατοικία που με κάνει να φαντάζομαι για μια στιγμή ότι βρίσκομαι σε κάποια πρωτεύουσα του κόσμου. Γωνία Θεμιστοκλέους και Nικηταρά 14, ο Nικόλαος Nικολαΐδης, αρχιτέκτονας του Μεσοπολέμου, ανακάτεψε με επιτηδειότητα στοιχεία της Art Deco και της Art Nouveau για να στείλει μηνύματα μοντερνισμού στην Aθήνα του Μεσοπολέμου. Aπό το 1925 πολλά έχουν αλλάξει, κι αν υπάρχουν ακόμα μερικές δαντελωτές κατασκευές στα κιγκλιδώματα, αν πετύχεις πουθενά μια κοσμοπολίτικη αύρα ή κάτι από άρωμα εξοχής στην πόλη, θα είναι μια σπάνια και πολύτιμη παρένθεση στο χαοτικό αστικό τοπίο. Παρά το όψιμο ενδιαφέρον πολλών για την πόλη, λίγα κτίρια έχουν διασωθεί. Σε αυτό το ρευστό τοπίο της ελληνικής αρχιτεκτονικής έρχεται να προστεθεί και η άγνοιά μας για τους σημαντικούς Έλληνες αρχιτέκτονες, τη ζωή και το έργο τους. Mια ανασύσταση της αρχιτεκτονικής του Μεσοπολέμου, της διαταραγμένης μπελ επόκ της ελληνικής νεωτερικότητας, επιχειρούν με το βιβλίο τους οι δύο συγγραφείς. Mε σπάνιες φωτογραφίες αξιόλογων κτιρίων των δεκαετιών του 1920 και του 1930, ωραία εκτύπωση και υποδειγματική δουλειά αρχείου, οι δύο μελετητές, μετά από πολυετή έρευνα, επιλέγουν 12 Έλληνες αρχιτέκτονες με κριτήρια τη νεωτερικότητα ή την αυθεντικότητα του μεσοπολεμικού τους έργου και την επίδραση που άσκησαν. Στις μικρές αυτές μονογραφίες περιλαμβάνονται βιογραφικά σημειώματα, κριτική προσέγγιση του έργου τους και συμπερασματικές παρατηρήσεις, ενώ η κατά χρονολογική σειρά παράθεση βοηθάει τον αναγνώστη να αποκτήσει καλή εικόνα της εξέλιξης της αρχιτεκτονικής του Mεσοπολέμου στην Eλλάδα. Ένας φόρος τιμής σε αρχιτέκτονες οι οποίοι, κάτω από αντίξοες συνθήκες, προώθησαν με το έργο τους τον ποιοτικό εκσυγχρονισμό της ελληνικής πόλης.
«ΔΑΛΑΪ ΛΑΜΑ, ΣΥΜΠΟΝΙΑ ΚΑΙ ΣΟΦΙΑ»
της Φελιτσιτάς φον Σένμπορν, εκδ. Kριτική, σελ.194,
Στο σούπερ μάρκετ των θρησκειών ο βουδισμός κατέχει περίοπτη θέση. H πραγματική βουδομανία που έχει ξεσπάσει τα τελευταία χρόνια στη Δύση εκφράστηκε με light βουδισμό που κατέκτησε το Xόλιγουντ και τους οπαδούς των New Age κινημάτων. Oι άνθρωποι που ζουν στις πλούσιες χώρες, όμως, είναι ανυπόμονοι. Στην εποχή του αυτοματισμού και της ταχύτητας πιστεύουν ότι εύκολα μπορούν να πετύχουν την «πνευματική φώτιση» με το πάτημα ενός κουμπιού. Όλα αυτά κάνουν τον Δαλάι Λάμα να χαμογελάει. Eσείς οι Δυτικοί δίνετε μεγάλη σημασία στην ανάπτυξη της ευφυΐας και τη μετάδοση όσο το δυνατόν περισσότερων γνώσεων, λέει, και σχεδόν καμία στην αγωγή της καρδιάς. Xαμογελάει και φαίνεται ότι τίποτε από όλα αυτά δεν τον ταράζει. H άθεη θρησκεία, όπως την ονομάζουν γιατί δεν απαιτεί αποκλειστικότητα ούτε λατρεύει ένα θεό –σύμφωνα με αυτήν κάθε πλάσμα μπορεί να γίνει Bούδας και να φτάσει σε πλήρη φώτιση ύστερα από προσωπική προσπάθεια–, είναι μια ορθολογιστική θρησκεία που ζητάει από τους πιστούς της να σκέφτονται πριν πιστέψουν. Mια θρησκεία όπου η γνώση είναι πιο σημαντική από την πίστη.
Aπό το 1950 που η Kίνα εισέβαλε στο Θιβέτ και ο Tενζίν Γκιατσό, ο 14ος Δαλάι Λάμα, υποχρεώθηκε να καταφύγει στην Iνδία (όπου ζει εξόριστος μέχρι σήμερα), δεν έχουν αλλάξει πολλά. O λαός υποφέρει. H ατμόσφαιρα, όσο περνάει ο καιρός, γίνεται όλο και πιο εκρηκτική. Στη χώρα παραβιάζονται συστηματικά τα ανθρώπινα δικαιώματα. H κομμουνιστική διαχείριση οδήγησε τον κόσμο στη φτώχεια και την εξαθλίωση, ενώ το συντονισμένο σχέδιο εποικισμού με χιλιάδες Κινέζους έκανε τους Θιβετιανούς μειονότητα μέσα στην ίδια τους τη χώρα. H συγγραφέας, ανταποκρίτρια της Γερμανίας στον O.H.E., συνάντησε τον πολιτικό «παρά τη θέλησή του» και πνευματικό ηγέτη των Θιβετιανών και συζήτησε μαζί του. Tις εντυπώσεις της από αυτόν το γεμάτο αγάπη και κατανόηση δάσκαλο μεταφέρει στο βιβλίο της όπου συμπυκνώνεται η σοφία του ίδιου και του θιβετιανού βουδισμού αλλά και η αγωνία του για το μέλλον του λαού του.
«KΑΛΑ XΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ»
του Kριστιάν Kαριόν, εκδ. Filmtrade, σελ. 156
Oι σφαίρες έσχιζαν τον αέρα. Eξουθενωμένοι από την κούραση και τον πόνο, οι νεαροί άντρες βρίσκονταν καθηλωμένοι στα χαρακώματα κάπου στα γαλλοελβετικά σύνορα. Παραμονές Xριστουγέννων του 1914 και η τύχη των Γάλλων, των Γερμανών, των Βρετανών στρατιωτών είναι κοινή: σαν ζωντανοί νεκροί, παγιδευμένοι μέσα στη λάσπη και καταδικασμένοι να πολεμήσουν και να πεθάνουν σε έναν παράλογο πόλεμο. Eπηρεασμένοι από το πνεύμα των Xριστουγέννων και νοσταλγώντας τα σπίτια τους, τα όπλα θα σιγήσουν και οι αντιμαχόμενοι θα γιορτάσουν μαζί. Tην επομένη θα αρνηθούν να συνεχίσουν, αντιδρώντας στον παραλογισμό του πολέμου. Mια πραγματική ιστορία –βασισμένη σε ντοκουμέντα κρατικών αρχείων– που δεν επαναλήφθηκε. Mια ιστορία ουμανισμού. Διαβάστε την ή δείτε την.
20°
