Ο Θοδωρής Τσάτσος είναι 31 ετών και εκ γενετής τυφλός. Μια μέρα που μιλούσε για λογοτεχνία με τη φίλη του, την Αργυρώ, εκείνη του πρότεινε να διαβάσει ένα βιβλίο του Κόου. Όταν ο Θοδωρής της είπε ότι δεν υπήρχε διαθέσιμο στην ακουστική βιβλιοθήκη για τους τυφλούς, μετά την αρχική της έκπληξη η Αργυρώ Σπυριδάκη αποφάσισε να κάνει κάτι για να αλλάξει αυτό. Και δημιούργησε έναν οργανισμό με εθελοντές που ηχογραφούν ακουστικά βιβλία (audio books) και επίσης διαβάζουν ζωντανά σε γηροκομεία, σε ιδρύματα για παιδιά, σε αναλφάβητους σε φυλακές και σε σπίτια εντυποανάπηρων.
Εντυποανάπηρος είναι ο άνθρωπος που δεν μπορεί να διαβάσει είτε γιατί έχει πρόβλημα όρασης, είτε γιατί δεν μπορεί να κρατήσει ένα βιβλίο είτε γιατί είναι αναλφάβητος. Οι άνθρωποι αυτοί μπορούν να «διαβάσουν» μόνο ακουστικά βιβλία ή να τους διαβάσει ζωντανά κάποιος άλλος. Σήμερα, από τα βιβλία που κυκλοφορούν μόλις το 7% είναι διαθέσιμο σε ακουστικές βιβλιοθήκες.
Ο Θοδωρής Τσάτσος
Το Διαβάζω για τους Άλλους ξεκίνησε πριν από τριάμισι χρόνια και σήμερα έχει 3.500 εγγεγραμμένους εθελοντές εκ των οποίων οι 1.200 είναι ενεργοί. Σε αυτό το διάστημα έχει ηχογραφήσει ήδη 123 βιβλία, λογοτεχνικά και εκπαιδευτικά. «Είναι βιβλία με ελεύθερα πνευματικά δικαιώματα ή που μας τα έχουν παραχωρήσει οι εκδότες. Μπορεί να ακούγεται μικρός ο αριθμός των 123 βιβλίων σε τριάμισι χρόνια, σκέψου όμως ότι χονδρικά, ανάλογα με την εμπειρία του εθελοντή, χρειάζεται μία ώρα για να ηχογραφηθούν 7-8 σελίδες. Επίσης, δεν έχουμε δικό μας στούντιο, μας το παραχωρούν κι αυτό, όπως και ο ηχολήπτης εθελοντικά μας παραχωρεί τις ώρες του. Τώρα κάνουμε μια προσπάθεια μέσω του crowd founding, δηλαδή καμπάνια χρηματοδότησης από το πλήθος για να φτιάξουμε ένα δικό μας στούντιο. Στόχος μας είναι να μαζέψουμε 25.000 ευρώ. Τα βιβλία που ηχογραφούμε τα ανεβάζουμε στην ηλεκτρονική πλατφόρμα AMELib, μια πρωτοβουλία του Παντείου, όπου πλέον συμμετέχουν και άλλες βιβλιοθήκες και πανεπιστήμια».
Εκτός από τις ηχογραφήσεις, οι εθελοντές του Διαβάζω για τους Άλλους επισκέπτονται στα σπίτια τους, αυτή την περίοδο, περίπου 20 ανθρώπους που δεν μπορούν να διαβάσουν. «Συχνά πρόκειται για μοναχικούς ανθρώπους, οι οποίοι το βλέπουν και σαν παρέα, μας περιμένουν πώς και πώς. Λίγο θεραπευτικά και ως όχημα συντροφιάς είναι και οι επισκέψεις μας σε οίκους ευγηρίας. Μπορούν οι ίδιοι οι άνθρωποι να μας πουν τι θέλουν να τους διαβάσουμε ή να τους προτείνουμε εμείς. Οι ηλικιωμένοι συνήθως προτιμούν βιογραφίες σημαντικών ανθρώπων της εποχής τους, παροιμίες, βίους αγίων».
Το Διαβάζω για τους Άλλους είναι Αστική Μη κερδοσκοπική Εταιρεία (ΑΜΚΕ) με εθελοντές σε 4 πόλεις, Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Ηράκλειο και Χανιά. Η Αργυρώ Σπυριδάκη είναι η πρόεδρος και ο Θοδωρής αντιπρόεδρος. Για να γίνει κανείς εθελοντής συμπληρώνει τη φόρμα εθελοντή στην ιστοσελίδα giatousallous.gr. Όποιος κριθεί ότι θα μπορούσε να ασχοληθεί είτε με την ηχογράφηση ακουστικών βιβλίων είτε με ζωντανές αναγνώσεις, θα του γίνει μια μικρή εκπαίδευση από επαγγελματίες ηθοποιούς, που είναι κι αυτοί εθελοντές.
Πώς είναι να ζει κανείς χωρίς να βλέπει;
Ο Θοδωρής πήγε δημοτικό στο Κέντρο Εκπαίδευσης και Αποκατάστασης Τυφλών στην Καλλιθέα. Μετά στο κοινό γυμνάσιο και λύκειο. «Μπορούσα μπω στο πανεπιστήμιο με τον ειδικό νόμο για τα ΑμΕΑ αλλά επέλεξα να δώσω κανονικά πανελλήνιες. Πέρασα Νομική, τελείωσα και μετά σπούδασα και Ψυχολογία. Σε όλα αυτά τα στάδια διάβαζα με τη βοήθεια της οικογένειάς μου και φίλων μου» λέει. Τον ρωτάω πώς είναι η καθημερινότητα και οι δυσκολίες.
«Έχω την τύχη να έχω μια οικογένεια που με παρότρυνε να ανακαλύπτω μόνος μου τι μπορώ να κάνω και τι όχι. Έχω ταξιδέψει στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Κάνω ό,τι κάνεις κι εσύ, μπορεί με διαφορετικό τρόπο καμιά φορά, αλλά τα κάνω. Κι εντάξει, στο δρόμο αν χρειαστεί ζητάς και βοήθεια, δεν τρέχει τίποτα».
«Η επαρχία έχει περισσότερες δυσκολίες για έναν άνθρωπο που είναι τυφλός. Ειδικά αν οι γονείς δεν μπορούν να διαχειριστούν την αναπηρία και την αντιμετώπιση του κόσμου, το μεταδίδουν και σε εσένα. Στην Αθήνα είναι διαφορετικά. Σίγουρα ο κόσμος αρχικά είναι αμήχανος με κάποιον που είναι τυφλός, το περιμένεις όμως αυτό οπότε είναι και στο χέρι σου να τους κάνεις να νιώσουν άνετα».
«Σε όλες τις δουλειές που έχω εργαστεί, έτυχε και γνώριζα τους ανθρώπους από πριν, από κάποια άλλη δραστηριότητα. Και ασχολούμαι με πολλά πράγματα, με τη μουσική, το θέατρο και άλλα. Έτσι, δεν μπορώ να πω ότι έχω φάει πόρτα από δουλειά επειδή είμαι τυφλός. Σίγουρα, όμως, αν πήγαινα να ζητήσω κάπου δουλειά χωρίς να τους ξέρω, θα υπήρχε στην καλύτερη περίπτωση ένας σκεπτικισμός. Για κάθε άνθρωπο με αναπηρία είναι πιο δύσκολο να ενταχθεί σε εργασιακό περιβάλλον».
«Κάποιες φορές με ρωτάνε αν βλέπω όνειρα. Προφανώς και βλέπω. Απλώς δεν έχουν εικόνα. Έχουν, όμως, ήχους, κίνηση, μυρωδιές κάποιες φορές. Άλλες φορές ο κόσμος αναρωτιέται για τα χρώματα. Μιλώντας εντελώς προσωπικά, τα χρώματα για εμένα είναι απλώς λέξεις. Δεν σημαίνουν κάτι και δεν μου δίνουν καμία πληροφορία. Μπορώ να συνδυάσω χρώματα με πράγματα και καταστάσεις, ξέρω για παράδειγμα ότι η φωτιά είναι κόκκινη, αλλά αυτό δεν μου λέει τίποτα ιδιαίτερο, το “κόκκινο” είναι απλώς μία λέξη. Αν μου ζητήσεις να φανταστώ μια φωτιά, μπορώ να φέρω στο νου μου τον ήχο της, τη μυρωδιά της, τη ζέστη της, δεν θα φανταστώ όμως το κόκκινο χρώμα. Αν μου ζητήσεις να φανταστώ κάτι κόκκινο, δεν θα φανταστώ κάτι».
«Μια παρανόηση που υπάρχει είναι πως ένας άνθρωπος που δεν βλέπει, δεν ενδιαφέρεται για την εξωτερική εμφάνιση κάποιου. Ότι κοιτάζει μόνο τον χαρακτήρα των ανθρώπων κι έτσι ερωτεύεται, ας πούμε, πιο βαθιά. Συγγνώμη που θα το χαλάσω, αλλά αυτά είναι εκτός πραγματικότητας. Σίγουρα δεν με ενδιαφέρει αν μια κοπέλα είναι ξανθιά ή καστανή. Είπαμε, αυτά είναι απλώς λέξεις. Υπάρχουν, όμως άλλα πράγματα που μου αρέσουν, είτε περισσότερο είτε λιγότερο, όπως και σε όλους τους άλλους. Η ακοή, η αφή, η όσφρηση είναι εξίσου καλοί οδηγοί γι’ αυτές τις υποθέσεις».
Info: Για την καμπάνια χρηματοδότησης του Διαβάζω για τους Άλλους δείτε εδώ
Στο βιβλίο του κτηνιάτρου Κλοντ Μπεατά, που μπήκε στη λίστα των πλέον ευπώλητων βιβλίων της Γαλλίας, μαθαίνεις πολλά και άγνωστα μυστικά για τη γάτα σου
11°
