
Έχουν κάτι κοινό! Ο άνθρωπος-ελάφι στο εξώφυλλο του «Μοτέλ Μορένα» (Καστανιώτης) του Αλέξη Σταμάτη και η νέα ταινία του Λάνθιμου στις αίθουσες. Η τυχαία, εννοείται, μα και ταυτόχρονη σύνδεση των «υλικών» και των δυο τους, μυθιστορήματος και ταινίας, με την αφήγηση όπως πηγάζει από το χωροχρόνο της αρχαίας τραγωδίας –εκεί δεν γεννήθηκαν οι τέχνες και ο πολιτισμός;– αναπόφευκτα τους κάνει να συνομιλούν ως προς τη λέξη κλειδί: το ελάφι. Ο Λάνθιμος το χρησιμοποιεί παραβάλλοντάς το με την Ιφιγένεια-Αυλίδα, ενώ στο τελευταίο του μυθιστόρημα ο Σταμάτης το θυσιάζει από τις πρώτες σελίδες. Σημάδι, σπονδή, μυρωδιά αίματος και τρόμου, καθώς το κυνηγημένο ζώο συγκρούεται με όχημα, που οι επιβαίνοντες είναι και τα κεντρικά πρόσωπα του βιβλίου. Ένας πενταμελής θίασος, για την ακρίβεια, με επικεφαλής τους πρωταγωνιστές Ρομάν (σκηνοθέτης, συγγραφέας) και τη σύντροφό του Θίντα, πρώην σταρ του σινεμά, που προσεγγίζει τον τελευταίο σταθμό της περιοδείας του. Ένα παράξενο νησί με ψηλούς κοφτερούς βράχους, οργιαστική βλάστηση και απόκοσμους ανθρώπους. Τι είναι εδώ; Ποιοι τους προσκάλεσαν;

Είναι περίεργα και εκφοβιστικά από την αρχή. Ένας άλλος κόσμος. Ο κυβερνήτης, ο καλλιτεχνικός διευθυντής του θεάτρου, οι κάτοικοι, οι συνήθειές τους. Σκέψου πως οι μαθητές του σχολείου διδάσκονται την ικανοποίηση μέσω αιδοιολειχίας με ζωντανά μοντέλα, στις βεγγέρες - συνεστιάσεις το σεξ μοιράζεται απλόχερα, ακόμα και σε ντελίβερι μερικές φορές, προκειμένου να απολαύσει ο θίασος που αφίχθη κάτι πέραν των συνηθισμένων.
«Η Μορένα είναι η θεότητα του θανάτου, η πάτρωνας του χειμώνα, του Κάτω Κόσμου, και το σύμβολο του τέλους της φυσικής ζωής, όπως τη γνωρίζουν οι θνητοί. Αυτός είναι ένας παλιός θρύλος. Ζει στο παλάτι των Καθρεπτών, στο οποίο μπορεί να πάει κανείς μόνο μέσω μιας επικίνδυνης γέφυρας. Η γέφυρα ενώνει τις δύο όχθες ενός ποταμού που δεν έχει πυθμένα, και το παλάτι προστατεύεται από φίδια. Οι πρόγονοί μας σκηνοθετούσαν μια ετήσια γιορτή για να αποχαιρετήσουν το χειμώνα, μια γιορτή που κατέληγε σε θυσία. Σήμερα όμως μιλάμε για τον ήλιο. Για την επαναφορά στο φως». Is leaving! Το αντίθετο του «The winter is coming» – να που μετά τον Λάνθιμο μπαίνει και το «Game of Thrones». Δυνάμεις αρχέγονες, πηγάζουσες από τα έγκατα της επιθυμίας και των παρορμήσεων, αμφισβητούν κάθε ορθολογισμό. Πολύ πιο απόκοσμοι από το ίδιο το περίεργο έργο, που ο θίασος σκοπεύει να ανεβάσει. Τοπίο δυστοπικό και διεστραμμένα χίπικο, μα και την ίδια στιγμή ουτοπικά εύφλεκτο, μίξη μεταποκάλυψης και αιωνιότητας.
Κι έτσι ο Σταμάτης, αφού δομήσει τον τόπο της ιστορίας του, προσδίδοντάς του πολλαπλότητα σημάνσεων –ποπ κουλτούρα, τηλεοπτικές σειρές ή τραγούδια του Momus, επιστημονική φαντασία, μπεκετικά παράλογα, Επιστολή Ιωάννου και Βιτγκενστάιν (το υποκείμενο δεν ανήκει στον κόσμο, είναι μάλλον ένα όριο του κόσμου)–, χτίζει ταυτόχρονα και μια μυθιστορία, που σε στιγμές κυλά σαν θεατρικό κείμενο.
Ο ρυθμός του λόγου, η κίνηση και η εκφορά των λέξεων, πάμπολλες φορές θα κάνουν τον αναγνώστη να αναρωτηθεί τι διαβάζει. Το κάνει συνειδητά. Γιατί η τέχνη, ο πολιτισμός, τα ορμέμφυτα, η ανθρώπινη κατάσταση, όπως ορίζεται σαν έργο, πράξη, μνήμη, νους, βία, γέννηση, θάνατος ή τρυφερότητα, η τραγωδία και το κωμικό δηλαδή της ανθρώπινης ζωής, συνθέτουν ένα πολυδαίδαλο μυθιστόρημα, που με το πέρας του –κάθαρση;– τίποτα και κανένας δεν είναι όπως ξεκίνησαν. Από το θίασο. Γιατί ο άλλος, ο απόκοσμος κόσμος του νησιού συνεχίζει να πλέει στο χρόνο, αδιάσπαστος και ενιαίος, καθώς ίσως να αποτελεί αυτός και μόνο αυτός την πραγματικότητα. Που κανένας «πολιτισμός» δεν μπορεί να δαμάσει και καμιά Τέχνη να συγκρουστεί μαζί του. Γιατί στην ουσία από αυτό το μυστήριο νησί ίσως και να γεννήθηκαν οι τέχνες, επιλέγοντας να συγκρουστούν με τις δυνάμεις της φύσης και της μοίρας. «Οι πραγματικές του σκέψεις. Για το τι συμβαίνει. Για το τι είναι αυτό που πραγματικά έχουν. Το πώς λέγεται. Το πώς είναι. Το πώς μετασχηματίζεται».
ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ
ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ ΠΑΝΤΑ
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Στην πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο «Ποιήματα-Μπροσούρες 2015-2019» στηλιτεύει τα κακώς κείμενα της κοινωνίας μας
Μια εμπεριστατωμένη ανάλυση των σχέσεων του κινηματογράφου με την επιστήμη της ιστορίας
Η ποιήτρια μας μιλάει για το έργο της «Χαμένη θεά» που τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης 2024
Ο συγγραφέας και κορυφαίος σκηνοθέτης καταγράφει την υποβαθμισμένη και «σκοτεινή» πλευρά της Ρώμης μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο
Μια συζήτηση με την ψυχαναλύτρια και ιδρύτρια της Κοιτίδας με αφορμή το νέο της βιβλίο «Διαδρομές γονεϊκότητας. Πώς γινόμαστε ή δεν γινόμαστε γονείς» (εκδ. Παπαδόπουλος)
Ελληνική και ξένη λογοτεχνία, ποίηση και θεατρικά έργα προστίθενται στα αναγνώσματά μας
Περίμενα με μεγάλη αγωνία το βιβλίο του, και είναι από τα λίγα που αγόρασα την πρώτη μέρα της κυκλοφορίας του
Χιλιάδες βίντεο όπου χρήστες και αναγνώστες συστήνουν, διαβάζουν και αναλύουν τέτοια βιβλία
«Τι φοβάσαι σήμερα περισσότερο;» «Το σήμερα». Ο συγγραφέας Βασίλης Παπαθεοδώρου μιλά αποκλειστικά στην Athens Voice μετά την οριστική αθώωσή του από το δικαστήριο
Ανακοινώθηκε η λίστα των νικητών - Αναλυτικά τα ονόματα
Το κόμικ με τις περισσότερες μεταφράσεις στον κόσμο - Κυκλοφορεί σε 120 γλώσσες και διαλέκτους
Ο χρόνος δεν είναι παρά μόνο η εσφαλμένη εμπειρία του πέρατος μιας ανεπανάληπτης δήθεν ζωή
Έρευνα που εκδόθηκε από το Harvard University Press περιγράφει τις αλλαγές στον λόγο των ΜΜΕ στην Ελλάδα από την πτώση της δικτατορίας ως σήμερα
Μια κατάθεση για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση: αριστεία και «βαθύ πανεπιστήμιο»
Η δοκιμασία είκοσι οκτώ ανδρών αποκλεισμένων στους πάγους
Γιατί είμαστε ταυτοχρόνως παράδοξοι αλλά όχι «εξαιρετικοί». Και τι πρέπει να κάνουμε για να ξεπεράσουμε την πόλωση και τη βραδύτητα
Ποιήματά της έχουν δημοσιευτεί στην Ελλάδα, στην Ευρώπη και στις Ηνωμένες Πολιτείες και έχουν μεταφραστεί σε δεκατρείς γλώσσες
Οι διαφορές ανάμεσα στον υπόγειο κόσμο της τέχνης, και στο εξωστρεφές σύμπαν των social media
Ο Μάκης Προβατάς θυμάται τις συναντήσεις του με την εμβληματική μορφή της Ορθοδοξίας για το βιβλίο «Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος Πορευόμενος»
Το έργο του, πολυσχιδές, κοινωνικό, ανθρωπιστικό, πολιτιστικό σε πολλά επίπεδα, και βαθιά χριστιανικό, θα μείνει μάρτυρας μιας πορείας που δεν την σταμάτησαν ασθένειες, απειλές, εμπόδια
Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.