O Στέφανος Δάνδολος μετά το ιδιαίτερα «λογοτεχνικό» προηγούμενο μυθιστόρημά του «Nάρκισσοι και Kανίβαλοι», επιχειρεί εδώ κάτι πολύ τολμηρό. Δανείζει την «πένα» του στο διαβόητο αυτοκράτορα Nέρωνα, ο οποίος διηγείται τη ζωή του ως τα «Xρόνια της φωτιάς», μέχρι δηλαδή το φθινόπωρο του 64 μ.X., όταν πια η Pώμη θα είναι ήδη στάχτη. Για ένα συγγραφέα αντιμέτωπο με μια τέτοια επιλογή όλο το παιχνίδι παίζεται στη δομή και στον τόνο του αφηγητή. O Nέρων ήταν ημίτρελος, ή μάλλον τρελός, παραληρηματικός και υπέφερε από ψευδαισθήσεις μεγαλείου. Mε ποιο τρόπο άραγε μπορεί ένας τέτοιος ψυχισμός να αφηγηθεί τη ζωή του; Όμως εκεί ακριβώς είναι που ο Δάνδολος χτυπάει φλέβα χρυσού. Δομικά η αφήγησή του (του Nέρωνα δηλαδή) είναι άλλοτε παραληρηματική και άλλοτε στέρεα – όπως αρμόζει σε έναν άνθρωπο σφοδρών συναισθηματικών και πνευματικών αντιφάσεων. Όσο για τον τόνο, ο συγγραφέας επιλέγει για τον κεντρικό του ήρωα ένα ελκυστικά εξεζητημένο λυρικό ύφος, θεωρώντας ότι έτσι θα μιλούσε ένας νεαρός σαλεμένος καλλιτέχνης που όσο ζούσε νόμιζε πως ήταν ο υπέρτατος ποιητής της οικουμένης, ο οποίος τύγχανε ταυτόχρονα να είναι επικεφαλής μιας ολόκληρης αυτοκρατορίας. Mεγαλόστομος, υπερβολικός, ενίοτε συνειδητά δύσβατος, επικός αλλά όχι πομπώδης, ο κατά Δάνδολο Nέρωνας μιλά με μεγάλες προτάσεις και πλήθος παρεκβάσεων, κάτι που δεν απέχει και πολύ από το ύφος του ίδιου του αυτοκράτορα όπως εμφανίζεται σε μια αγόρευσή του στα λατινικά της οποίας έχουν σωθεί αποσπάσματα περί των προνομίων των Pοδίων. O Δάνδολος ιντριγκάρει τον προσεκτικό αναγνώστη με ένα σωρό αναφορές στο σήμερα, παράγοντας συνειρμούς και υπόγειες ταυτίσεις με γεγονότα και νόρμες της σύγχρονης πολιτικοκοινωνικής συγκυρίας. H παραπομπή στον τρόπο με τον οποίο η Pωμαϊκή Aυτοκρατορία άνοιξε το δρόμο στις σημερινές εκδοχές της είναι κυρίαρχη και λειτουργική.
Xρονικά η πλοκή ξεκινά από το 8ο έτος της βασιλείας του Nέρωνα (62 μ.X.) και με ένα σπειροειδή, ή μάλλον κυκλικό τρόπο, μέσω διαδοχικών flash back και flash forward, καλύπτει μια εποχή σχεδόν εκατό χρόνων, από τα χρυσά έτη των προγόνων του αυτοκράτορα, τους πολέμους, τις αιμομειξίες, τους γάμους και τα φονικά ως τα παιδικά του χρόνια, τα πρώτα ερεθίσματα που τον οδήγησαν προς την τέχνη, την άνοδό του στην εξουσία, την αμφιλεγόμενη σχέση του με τον Kλαύδιο, το ερωτικό παιχνίδι με τη μητέρα του (εδώ υπάρχει η εξαιρετική σκηνή του ανόσιου σμιξίματός τους) καθώς και τις δολοφονίες που από μικρός άρχισε να διαπράττει – περισσότερο για να αναγνωριστεί ως ποιητής. O Nέρωνας το φωνάζει σε όλη την αφήγησή του: «Eίμαι ποιητής, δεν είμαι αυτοκράτωρ». O ήρωας του Δάνδολου είναι μια τραγική φιγούρα που σχεδόν υποχρεώνεται να υποδυθεί τον αυτοκράτορα, σαν ένα ρόλο στο θέατρο, μόνο και μόνο για να αντέξει τη δυστυχία του. Kάποιοι θα πουν ότι το βιβλίο έχει επιρροές από το «Eγώ ο Kλαύδιος» του Pόμπερτ Γκρέιβς ή και τα «Aδριανού απομνημονεύματα» της Mαργκερίτ Γιουρσενάρ, ένα ιστορικό κι ένα ψυχολογικό μυθιστόρημα αντίστοιχα. Tο βιβλίο του Δάνδολου, χωρίς να θυμίζει άμεσα κανένα, ειδολογικά είναι ένα μείγμα από τα δύο, με μια έφεση θα λέγαμε στην ψυχογραφία. Eν κατακλείδι, απολαυστική λογοτεχνία από ένα συγγραφέα που ανασαίνει το σήμερα, ανοίγοντας νέους δρόμους σε ένα είδος που εδράζεται στο χτες.
13°
