Ο Σταύρος Σταυρόπουλος μιλάει στην ΑΤΗΕΝS VOICE για το καινούργιο του βιβλίο «Πιο νύχτα δεν γίνεται», που κυκλοφορεί από τις εκδ. Οξύ.
Ποιες προϋποθέσεις θα πρέπει να πληροί ένας αναγνώστης για να εισχωρήσει στον κόσμο του βιβλίου σας;
Το πρώτο που σκέφτομαι είναι ότι πρέπει να θέλεις και όχι να είσαι. Για να ξεκλειδώσεις ένα κείμενο ή για να αλλάξεις αναγνωστικό στάτους, προαπαιτούμενο είναι η θέληση και όχι η δυνατότητα. Κάτω απ’ αυτή τη σκοπιά το «Πιο νύχτα δεν γίνεται», παρά τις επί μέρους δυσκολίες του, απευθύνεται σε ένα ευρύ κοινό. Δεν πιστεύω στις κατηγοριοποιήσεις του αναγνωστικού κοινού. Στερούν από το γραπτό κείμενο μια άλλη ματιά, ένα διαφορετικό μέτρο. Όπως δεν πιστεύω και στις ειδολογικές κατατάξεις. Στα βιβλία μου η ποίηση προσπαθεί να προσανατολίσει την πεζογραφία και η πεζογραφία αντιστέκεται με ποιητικό μέτρο.
Το «Πιο νύχτα δεν γίνεται» εκκινεί από την αγάπη – τον υψηλότερο προορισμό του ανθρώπου. Είναι μια σταυροφορία γι’ αυτήν. Ο καθένας έχει δικαίωμα να εισέλθει εκεί με τις δικές του δυνάμεις, να διερωτηθεί, να συμπράξει, να επινοήσει, να παρακάμψει, να συγκροτήσει, να ονειρευτεί.
Θα γράφατε τις ίδιες ιστορίες εάν η συγγραφή δεν γινόταν σε αυτή την τόσο ζοφερή εποχή; Πρόκειται για μια τραγική σύμπτωση της νύχτας του κόσμου με τη νύχτα μέσα μου. Είναι δύο διαφορετικές νύχτες, μια εξωτερική και μια εσωτερική, που αντικρίζει η μία την άλλη και ως ένα βαθμό την επαληθεύει. Κάθε χρονική περίοδος εγγράφει το χνάρι της στην ιστορία της λογοτεχνίας, αλλά πιστεύω ότι το μεγαλύτερο κομμάτι της αντλεί από τις προσωπικές λεπτομέρειες του συγγραφέα της, από τις αφανέρωτες ματιές του, συναποτελώντας ένα μικρό ημερολόγιο των στιγμών της ζωής του. Τα βιβλία –όλα τα βιβλία– μιλούν κυρίως για ένα πράγμα: για τον εαυτό τους.
Ανθρώπινος μύθος για εσάς είναι… Είμαι γενικά κατά των ορισμών ή των αποκρίσεων. Ο συγγραφέας κατοικεί ένα γκρεμισμένο δωμάτιο γεμάτο ερωτηματικά. Απ’ αυτά προσπαθεί αγωνιωδώς να συνθέσει καινούργια, και όχι να απαντήσει. Ξέρετε, αυτό εγώ το ονομάζω δημιουργικό βάλτο. Βουλιάζεις μέσα σου ελαφρύς, έχοντας απαλλαγεί από όλες τις βεβαιότητες. Μοιάζει με λουτρό κάθαρσης. Ο στόχος είναι να φτάσεις στο μηδέν για να αναγεννηθείς και να προκύψεις ξανά καινούργιος.
Είστε οπαδός του σκληρού ρομαντισμού; Το «σκληρός ρομαντισμός» είναι πράγματι ένας ενδιαφέρων όρος. Τον προτιμώ από το νεορομαντισμό, γιατί περιγράφει –ούτως ή άλλως– μια εσωτερική αντίφαση, έναν πόλεμο εννοιών. Νομίζω πως με χαρακτηρίζει, στο βαθμό που αναδιανέμει το «μαγικό ρεαλισμό» και τον εκτρέπει από τη βασική του κατεύθυνση. Όλα αυτά όμως ακούγονται πολύ θεωρητικά και ασφαλώς βαρετά. Η λογοτεχνία δεν συγκροτείται από -ισμούς, είναι η ακραία εκδήλωση ενός πάσχοντος υποκειμένου. Προσπαθεί να κατανοήσει τον πραγματικό κόσμο με λέξεις, όχι με ιδέες. Και είναι στη φύση της να αποτυγχάνει. Ούτως ή άλλως, όλα είναι μεταφορά. Εκείνο που μετράει είναι το αποτύπωμα, από τη βασική του δυναμική.
Ο Παναγιώτης Σκληρός μας ταξιδεύει στη Λευκάδατων δεκαετιών του ’50, του ’60 και του ’70 μέσα από τα βιβλία «Μικρές λευκαδίτικες ιστορίες» και «Η Αλτάνη και άλλες Λευκαδίτικες ιστορίες»
Ρωτήσαμε 10 προσωπικότητες από τους χώρους των τεχνών, των βιβλίων, της πολιτικής και της ακαδημαϊκής ζωής να μας μιλήσουν για τα τρία βιβλία που διάβασαν και αγάπησαν περισσότερο μέσα στο 2024. (Έχουμε κι ένα έξτρα. Κι είναι, φυσικά, ποίηση.)
9°
