Είναι αδύνατο να μην αγαπήσεις τον ντετέκτιβ Ζοζέφ Ρουλεταμπίλ – ανήκει στο είδος του χαρακτήρα που έχει προ πολλού ενσωματωθεί στην αναγνωστική αρματωσιά μας, είναι ένας πρωταγωνιστής οικείος στη λογοτεχνία η οποία φύεται στις περιοχές των παράδοξων γρίφων και των ανήκουστων εγκλημάτων.
Θεμελιώδες έργο της ιστορίας του αστυνομικού, το «Μυστήριο του Κίτρινου Δωματίου» (μτφ. Βαγγέλης Γιαννίσης) πατά στους ώμους του Κόναν Ντόιλ για μας προσφέρει τη γαλλική εκδοχή του σερλοκιανού αρχέτυπου. Σαν άλλος Χολμς, τοποθετημένος στο Παρίσι, ο Ρουλεταμπίλ περιπολεί τα ομιχλώδη βουλεβάρτα του 1892 στο πλάι του δικού του Ουάτσον, του επιστήθιου φίλου και βιογράφου του, Σενκλέρ. Ποθώντας διακαώς το «μεγαλειώδες, πανέμορφο και παράξενο μυστήριο» που θα τον αφυπνίσει, ο Ζοζέφ Ρουλεταμπίλ εξασκεί επαγγελματικά τη δημοσιογραφία, η οποία του επιτρέπει να συγχρωτίζεται με το σινάφι της παρανομίας, να ενδιατρίβει στο αστυνομικό δελτίο και γενικότερα να σκύβει περιπαθώς σε δυσεπίλυτα αινίγματα, να μπουσουλάει, να εξερευνά, να μυρίζει και να «εξετάζει με μάτια που αστράφτουν και ρουθούνια που ανοιγοκλείνουν» το ανομολόγητο.
Όταν το πρωταγωνιστικό δίδυμο διασταυρώνεται με ένα έγκλημα του οποίου η διαλεύκανση θέτει μεγαλύτερες νοητικές προκλήσεις ακόμη και από τους «Φόνους της οδού Μοργκ» (ο συγγραφέας δεν παραλείπει να επικαλεστεί το μνημειώδες αφήγημα του Πόε), τότε ο Ζοζέφ Ρουλεταμπίλ αναδεικνύεται σε όλη του την ντετεκτιβίστικη μεγαλοπρέπεια, καθώς εφορμά στη σκηνή του δράματος για να πέσει στα τέσσερα μοιάζοντας με «καθαρόαιμο κυνηγόσκυλο που μόλις είχε πιάσει τη μυρωδιά κάποιου παράξενου ζώου».
Η υπόθεση: Δολοφονική απόπειρα εναντίον της δεσποινίδας Στάγκερσον στο Σατό ντι Γκλαντιέ. Ο πύργος ανήκει στο διάσημο επιστήμονα, καθηγητή Στάγκερσον, ενώ το θύμα καλεί σε βοήθεια καθώς το φεγγάρι λάμπει και το ρολόι σημαίνει δώδεκα και μισή μετά τα μεσάνυχτα. Στο κλειστό σαν χρηματοκιβώτιο Κίτρινο Δωμάτιο με τη διπλοκλειδωμένη πόρτα, όπου «ούτε μύγα δεν θα μπορούσε να περάσει από τα στόρια του παραθύρου», η κόρη του ραδιολόγου κείτεται σε λίμνη αίματος με σημάδια βίαιης πάλης ολόγυρα. Επιπλέον, η φαντασία αδυνατεί να συλλάβει την απόδραση του μεγαλόσωμου άνδρα που άφησε σκόρπια ίχνη και φρέσκιες πατημασιές μέσα από έναν περίκλειστο χώρο που δεν διαθέτει ούτε καμινάδα.
Το Παρίσι ξυπνά συγκλονισμένο, οι πρωινές εκδόσεις επικαλούνται «δουλειά του διαβόλου», ο διάσημος επιθεωρητής Φρεντερίκ Λαρσάν (ένα είδος φιλικά ανταγωνιστικού Λεστράντ προς τον ήρωά μας, εάν αναζητάτε περισσότερες αναγωγές στον Κόναν Ντόιλ) καλείται εσπευσμένα από το Λονδίνο, είναι όμως ο Ρουλεταμπίλ εκείνος που αναλαμβάνει εκεί που όλοι οι άλλοι αποτυγχάνουν.
Καθώς η ιστορία ξεδιπλώνεται, και τα στοιχεία αποκαλύπτονται διαδοχικά προκειμένου ο αναγνώστης να δύναται να επιλύσει το γρίφο στο πλευρό του πρωταγωνιστή ή ακόμη και να διεκδικήσει το ρόλο του ερευνητή για τον εαυτό του, τα σκοτεινά μυστικά και η ύποπτη φύση των χαρακτήρων προσδίδουν ένα δεύτερο επίπεδο μεγάλου ψυχολογικού βάθους στο αφήγημα, συνθέτοντας ένα παζλ εξαπατήσεων, προδοσιών και φλογερών καταστροφικών παθών.
Δεν είναι δύσκολο να διακρίνει κανείς τους λόγους για τους οποίους το διαχρονικό αυτό αριστούργημα του συγγραφέα του «Φαντάσματος της Όπερας» διαβάζεται μαζικά μέχρι και τις μέρες μας. Πρόκειται για το παραδοσιακό, νοσταλγικό, άφατα εθιστικό είδος μυστηρίου που μας έκανε τζάνκι του αστυνομικού εξαρχής, χρόνια προτού τα αιματοκυλισμένα hardboiled σκανδιναβικής προέλευσης κατακλύσουν την αγορά.
Απολαύστε το σαν εκδρομή στη memory lane των πρώτων σας αναγνωσμάτων, σαν φόρο τιμής στους πιονέρους του νουάρ. Όλοι όσοι ακολούθησαν, υποχρεωτικά ανακυκλώνουν τα απομεινάρια του Gaston Leroux και των υπόλοιπων προδρόμων της λογοτεχνίας μυστηρίου.
16°
