Μαρία Αλιφέρη: Η αγάπη είναι το κλειδί για τα πάντα
Την αγαπήσαμε για τη θρυλική της ατάκα “Σας αγαπώ”. Τώρα τη συναντήσαμε και, με αφορμή την παράσταση “Blue Train” στην οποία πρωταγωνιστεί, της ζητήσαμε να μας μιλήσει για όλα.
Η Μαρία Αλιφέρη υποδύεται τη μητέρα του Σπύρου Χατζηαγγελάκη στην παράσταση «Blue train» του Γεράσιμου Ευαγγελάτου, που σκηνοθετεί ο Γιώργος Σουλεϊμάν στο θέατρο Άλμα
Όμορφη, λαμπερή, κομψή και νεανική, η Μαρία Αλιφέρημε υποδέχεται με θέρμη στο φουαγέ του Θεάτρου Άλμα, λίγο πριν την παράσταση «Blue train», το έργο του Γεράσιμου Ευαγγελάτου που σκηνοθετεί ο Γιώργος Σουλεϊμάν και στο οποίο υποδύεται τη μητέρα του Σπύρου Χατζηαγγελάκη.
«Είναι η πρώτη μας συνεργασία», μου εξηγεί. «Μου αρέσει πολύ να συνεργάζομαι με καινούριους ανθρώπους, και ειδικά νεότερους. Και οι δύο πλευρές έχουν πολλά όχι μόνο να πάρουν αλλά και να δώσουν. Οι νέοι κομίζουν νέες ιδέες, νέες απόψεις, νέους τρόπους. Και αυτό το βρίσκω πολύ δημιουργικό. Φέτος είναι και τελείως διαφορετική η παράσταση. Κάθε ηθοποιός φέρνει τη δική του αύρα, το δικό του ταλέντο».
Η Μαρία Αλιφέρη βρίσκεται πάνω από πενήντα χρόνια στο θέατρο. Έπειτα από ολιγόχρονη απουσία, πρόσφατα έκανε κάποιες εμφανίσεις στη μικρή οθόνη, όπως η συμμετοχή της στη σειρά «Οι Πανθέοι». Πρόκειται να τη δούμε και σε μια άλλη παραγωγή, αλλά, όπως μου ανέφερε, «μόνο αν κάτι να της κάνει κέφι». Ξεκινήσαμε να μιλάμε για την παράσταση, αλλά σιγά σιγά ξετυλίξαμε τη ζωή της, τις εμπειρίες της, αλλά και το πώς βλέπει τους νεότερους ηθοποιούς και το θέατρο σήμερα.
Συνέντευξη με τη Μαρία Αλιφέρη για το «Blue Train» στο Θέατρο Άλμα
Στο «Blue train» υποδύεστε μια μητέρα που προσπαθεί να διαχειριστεί τον σεξουαλικό προσανατολισμό του γιου της, τον οποίο ο σύζυγός της φανερά δεν εγκρίνει. Έχετε κοινά σημεία με αυτή τη γυναίκα;
Η μητέρα έχει τις αντιλήψεις και τις προκαταλήψεις της ηλικίας της και της εποχής της κι εκφράζει τους φόβους και τις αγωνίες της για το παιδί της. Εκείνο που είναι πολύ σημαντικό, χάρη στη βιουρτουοζιτέ του Γεράσιμου Ευαγγελάτου, είναι ότι είναι πολύπλευρη. Ενώ θέλει να χειραγωγήσει τον γιο της και να του περάσει τις δικές της απόψεις, άλλοτε με χιούμορ, άλλοτε με αυστηρότητα, τον αγαπάει αληθινά, τον πονάει και θέλει να είναι καλά. Και αυτό τα αγκαλιάζει όλα. Επίσης έχει αναλάβει τον ρόλο του ισορροπιστή ανάμεσα στους δύο αγαπημένους άντρες της ζωής της. Το κοινό στοιχείο που βρίσκω με την προσωπικότητα της μάνας είναι ότι κι εγώ στη ζωή μου δεν συγκρούομαι, προσπαθώ να βρω πάντα ένα σημείο ισορροπίας στις σχέσεις μου με τους άλλους. Από εκεί και πέρα, δεν έχω άλλα κοινά, διότι αυτή προσπαθεί έμμεσα να εκφράσει τις απόψεις της και να επιβληθεί, ενώ εγώ εκφράζομαι ευθέως. Η σπουδαιότητα του κειμένου του Γεράσιμου έγκειται στο ότι ξεκινάει από ένα συγκεκριμένο πρόσωπο και τις σχέσεις του με τους γύρω του και το ανοίγει με τέτοιον τρόπο που το κάνει να μας αφορά όλους. Και αυτό το βλέπουμε από τους θεατές που έρχονται να μας μιλήσουν μετά την παράσταση. Έρχονται μαμάδες, νεαρά παιδιά, αγόρια και κορίτσια. Τους αγγίζει όλους, μικρούς, μεγάλους, όποιας νοοτροπίας, όποιας αντίληψης. Ο καθένας κάτι βρίσκει, προβληματίζεται, συγκινείται.
Σπουδάσατε στη Νομική. Χρησίμευσαν αυτές οι σπουδές στην πορεία σας;
Μου ακόνισε το μυαλό η Νομική, αλλά στην ψυχή δεν έκανε τίποτα. Γι’ αυτό και σπούδασα Ψυχολογία στη συνέχεια, η οποία μου έχει χρησιμεύσει και στην ηθοποιία και στη διδασκαλία. Διάβασα πάρα πολύ επίσης. Ό,τι μαθαίνουμε είναι υπέρ μας, θεωρώ.
Ξεκινήσατε να παίζετε στο θέατρο ενώ ήσασταν ακόμα σπουδάστρια στη δραματική σχολή. Πώς βρεθήκατε από το θέατρο στα «Τετράγωνα των αστέρων». Τι θυμάστε από εκείνη την εποχή;
Εκείνη την περίοδο έπαιζα στο «Τραγούδα θεατρίνε» με τον Τόλη Βοσκόπουλο. Συμπτωματικά με είδε στο θέατρο ένας Κύπριος παραγωγός και με κάλεσε για να παρουσιάσω ένα τηλεπαιχνίδι, τα «Τετράγωνα των αστέρων». Αρχικά δεν ήθελα, γιατί δεν ήμουν παρουσιάστρια. Εκείνος όμως επέμενε γιατί κάτι έβλεπε σ’ εμένα. Του ζήτησα να κάνουμε έναν πιλότο για να πιστέψω κι εγώ ότι μπορώ να το κάνω. Αφού είδα τον πιλότο, κατάλαβα ότι μπορούσα. Και κάπως έτσι ξεκίνησε. Μου έχουν έρθει πολλά πράγματα εύκολα – ευλογημένα, όπως λέω.
Έχετε ταυτιστεί στο μυαλό πολλών με την έκφραση «Σας αγαπώ» που χρησιμοποιούσατε. Τι σήμαινε αυτό για σας;
Είναι το καλύτερό μου παράσημο. Είναι μια τόσο απλή αλλά και τόσο ουσιαστική φράση. Τι άλλο χρειάζεται, άλλωστε, ο άνθρωπος; Αν έχει αγάπη, του αρκεί. Ήταν μια αυθόρμητη στιγμή, με πλημμύρισε, το είπα και το πήραν οι καρδιές κατευθείαν. Γι’ αυτό λέω, αγάπη χρειαζόμαστε. Άμα αγαπάς, όλα απαντώνται, όλα λύνονται, όλα συναντώνται.
Διδάσκετε εδώ και χρόνια στο Θέατρο των Αλλαγών. Τι θα συμβουλεύατε έναν νέο ηθοποιό;
Ναι, διδάσκω Ψυχόδραμα. Συμβουλεύω τους νέους ηθοποιούς να αγαπούν πολύ το θέατρο. Για να μπορούν να παραμένουν στη φωτεινή πλευρά. Το θέατρο είναι μια δουλειά με πολλές απαιτήσεις και δυσκολίες. Κάθε ηθοποιός πρέπει να αναζητά συνεχώς νέα εκφραστικά μέσα, να εξελίσσεται. Οπότε πρέπει να το αγαπάει πολύ ώστε να αντέξει, να αντλήσει τη δύναμη και να αντεπεξέλθει στις αντιξοότητες που θα συναντήσει στην πορεία. Και, βέβαια, να μην τυφλωθεί από τη λάμψη του. Να μην είναι το θέατρο απλώς μια φιλοδοξία. Ένας σκληρά εργαζόμενος είναι ο καλλιτέχνης. Αν νομίζει ότι είναι κάτι άλλο, την έχει ψωνίσει.
Τα τελευταία χρόνια ανεβαίνουν πάρα πολλές παραστάσεις αλλά γίνονται και πάρα πολλές σειρές στην τηλεόραση. Πώς το βλέπετε αυτό με την εμπειρία που έχετε στον χώρο;
Είναι αναγκαίο. Γιατί υπάρχει και μεγάλη ανεργία. Όπως όλες τις εποχές, έχει και πολύ ωραίες δουλειές και πιο πρόχειρες. Τα τεχνικά μέσα πλέον, βέβαια, είναι πολύ προχωρημένα. Δεν φαντάζεσαι πώς ήταν τα πράγματα τότε που ξεκινούσα εγώ. Τα νέα παιδιά καλά κάνουν και τολμάνε. Δημιουργούν νέες ομάδες συνεχώς. Ας ψηθούν, ας δοκιμάσουν, ας προτείνουν. Και αυτοί που είναι να προχωρήσουν θα προχωρήσουν. Απλώς τώρα η εποχή είναι πολύ γρήγορη. Και αυτό είναι εις βάρος των νέων ηθοποιών. Οι επιχειρηματίες είναι αμείλικτοι. Αν ξεκινήσει κάτι και δεν έχει ακροαματικότητα στα 2-3 πρώτα επεισόδια, το κόβουν. Είναι λαιμητόμος αυτό το πράγμα. Δεν δίνουν ευκαιρία, δεν περιμένουν λίγο να το μάθει ο κόσμος. Αυτό το επιβάλλει η εποχή, οι επιχειρήσεις, το κυνήγι του κέρδους. Τα νέα παιδιά είναι αναγκασμένα να κινούνται ανάμεσα σ’ αυτές τις συμπληγάδες. Αλλά είναι πολύ ταλαντούχα, δεν τα φοβάμαι. Ως παράδειγμα θα αναφέρω τα παιδιά στην παράσταση, όλα εξαιρετικά ταλέντα. Ο Σπύρος Χατζηαγγελάκης, η Μαριλού Κατσαφάδου, ο Λάμπρος Κωνσταντέας, ο Γιάννης Τσουμαράκης… είναι ένα κι ένα τα παιδιά, και το εννοώ, δεν είναι κομπλιμέντο. Τα καμαρώνω συχνά από τα παρασκήνια.
Πιστεύετε ότι και το κοινό του θεάτρου έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια;
Βέβαια. Κι αυτό είναι εξαιρετικό και παρήγορο. Ειδικά μετά τον κόβιντ παρατηρούμε μια μεγάλη αλλαγή. Βρίσκω πολύ θετικό το ότι έρχονται πλέον και πολλά νέα παιδιά στις παραστάσεις. Το θέατρο είναι ένα λαϊκό σχολείο. Και δεν το λέω γιατί κάνω θέατρο. Πιστεύω ότι όλοι έχουν να κερδίσουν κάτι, να πάρουν κάτι, να συγκινηθούν με κάτι, να προβληματιστούν με κάτι.
Η Μαρία Αλιφέρη είναι αεικίνητη, γι’ αυτό διατηρείται, άλλωστε, και τόσο νέα. Επίσης, δεν αγχώνεται, όπως μου λέει, παρόλο που καταπιάνεται με πολλά πράγματα – θέατρο, μαθήματα τρεις μέρες την εβδομάδα (διά ζώσης και διαδικτυακά), νέα πρότζεκτ. Όσο μιλούσαμε, με συμβούλευε με τρυφερότητα να μην αγχώνομαι…
«Μόλις τέλειωσα τα γυρίσματα για δυο ταινίες: στη μια έχω guest εμφάνιση και στην άλλη τον πρωταγωνιστικό ρόλο. Τώρα ετοιμάζω μια άλλη. Το βρίσκω πολύ δημιουργικό να έχω καινούρια ερεθίσματα. Και ως ηθοποιός, ανανεώνεσαι με τους διαφορετικούς ρόλους. Οπότε, ναι, δεν κάθομαι καθόλου. Κι αν είναι μια περίοδος που δεν έχω πολλή δουλειά, φέρνω τα πάνω κάτω στο σπίτι. Άμα κάνεις τη δουλειά με χαρά, δεν είναι βάρος. Εκεί είναι το κλειδί: στο πώς αντιμετωπίζουμε τα πράγματα. Όσο μπορούμε να προχωράμε τη ζωή μας σύμφωνα με την ψυχούλα μας. Μη νομίζεις ότι μου στερεί όλο αυτό στιγμές από την προσωπική μου ζωή και τις ώρες ηρεμίας με τον εαυτό μου. Αν κάνεις καλή διαχείριση χρόνου και δεν έχεις διαρκώς άγχος, όλα γίνονται καλύτερα. Αν ευχαριστιέσαι την κάθε δραστηριότητα –από τη δουλειά μέχρι και το μαγείρεμα– δεν κουράζεσαι. Τα βράδια ξενυχτώ για να διαβάσω και να γράψω – γιατί γράφω από παιδί. Όλα είναι διαχείριση χρόνου. Να μη χάνεσαι και να μην μπερδεύεσαι. Είμαι αεικίνητη, δεν αγχώνομαι. Σε καθετί είμαι παρούσα. Μόλις τελειώσει το θέατρο, θα μπω σε κάτι άλλο».
Την ευτυχία πώς θα την ορίζατε;
Όλοι έχουμε ελαττώματα και προτερήματα. Γιατί να σπρώχνουμε κάτω απ’ το χαλί τα ελαττώματά μας; Τα βλέπεις, τα επεξεργάζεσαι, συμφιλιώνεσαι μαζί τους και γαληνεύει η ψυχή σου. Αυτό για μένα είναι η ευτυχία. Μόνο αν το έχεις κατακτήσει αυτό μπορείς να βλέπεις γύρω σου απλά ανθρώπους. Όχι πλούσιους και φτωχούς, επιτυχημένους ή αποτυχημένους, στρέιτ ή γκέι. Εγώ θεωρώ ότι πλέον το έχω κατακτήσει αυτό σε μεγάλο βαθμό, και το χαίρομαι.
Την αγαπήσαμε για τη θρυλική της ατάκα “Σας αγαπώ”. Τώρα τη συναντήσαμε και, με αφορμή την παράσταση “Blue Train” στην οποία πρωταγωνιστεί, της ζητήσαμε να μας μιλήσει για όλα.
Ο Θωμάς Μοσχόπουλος πραγματεύεται τα θέματα της εξουσίας και του ανταγωνισμού, σε ένα κείμενο που συνομιλεί ανοιχτά με τον Μπέκετ, τόσο σε επίπεδο γραφής όσο και περιεχομένου
Μια συζήτηση για το έργο «Ολική Άμεση Συλλογική Επικείμενη Επίγεια Σωτηρία», τις υπαρξιακές και κοινωνικές αφετηρίες που τροφοδοτούν το καλλιτεχνικό του όραμα, το θέατρο και την κοινωνία
12°
