Η παράσταση «ζ-η-θ-Ο Ξένος» του Μιχαήλ Μαρμαρινού έκανε πρεμιέρα στην Επίδαυρο
Παρασκευή 11 Ιουλίου, η παράσταση «ζ-η-θ- Ο ξένος», σε σκηνοθεσία Μιχαήλ Μαρμαρινού, κάνει την πρεμιέρα της στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου. Μπαίνοντας στο αργολικό θέατρο ξεχώριζες ένα πανί που κρεμόταν σαν κατάρτι σκάφους και παρέπεμπε στο ναυάγιο του Οδυσσέα. Η παράσταση ξεκίνησε χωρίς μεγάλη καθυστέρηση και ενώ οι τελευταίοι θεατές δεν είχαν καλά καλά τοποθετηθεί στις θέσεις τους, συνηθισμένοι από το... ακαδημαïκό τέταρτο. Ο σκηνοθέτης έχει εξασφαλίσει για τους θεατές την καλύτερη δυνατή επαφή τους με το κείμενο του Ομήρου καθώς, πέρα από τους διαλόγους των ηθοποιών, μπορούσαμε να διαβάσουμε όλο το κείμενο, σε μετάφραση Δημήτρη Μαρωνίτη.
Το έργο, που σκηνοθετεί ο Μιχαήλ Μαρμαρινός, ξεκινά με τη Ναυσικά (Κλέλια Ανδριολάτου), την κόρη του βασιλιά των Φαιάκων και τις ακόλουθές της, που πάνε να πλύνουν τα προικιά της στο ποτάμι. Παρακολουθούμε στη σκηνή το ανέμελο παιχνίδι των κοριτσιών, ενώ περιμένουν τα ρούχα να στεγνώσουν στην ακτή. Καθώς παίζουν με το τόπι τους, τραγουδούν και διασκεδάζουν, το τόπι πέφτει πάνω στον ξένο, που μέχρι εκείνη την ώρα δεν φαινόταν ότι βρισκόταν στο σημείο, καθώς τον έχουν πολύ έξυπνα καμουφλάρει.
Κάτω από τα φύλλα της ελιάς, βρόμικος και ταλαιπωρημένος, ο Χάρης Φραγκούλης μοιάζει με πραγματικό ναυαγό. Τα κορίτσια τρομάζουν και τρέχουν από δω κι από κει. Η Ναυσικά, όμως, παραμένει εκεί, ακίνητη και τον ακούει να μιλά εξαίροντας την ομορφιά της και ζητώντας τη βοήθειά της. Ο ξένος ζητά κάτι να φάει και ένα κουρέλι για να σκεπαστεί, καθώς τα ρούχα του έχουν ξεσκιστεί από την τρικυμία και είναι ουσιαστικά γυμνός.
Η Ναυσικά από απόσταση ακούει προσεκτικά τα λόγια του και ζητά τα κορίτσια να τον βοηθήσουν. Ο ξένος πλένεται στ' αλήθεια στο πίσω μέρος του σκηνικού (υπήρχε όντως νερό εκεί για να πλυθεί) και έτσι βλέπουμε λίγο καλύτερα το πρόσωπό του. Στη συνέχεια η Ναυσικά τού δίνει συμβουλές για το πώς να φτάσει στο παλάτι και πώς να φερθεί ώστε να κερδίσει την εύνοια των Φαιάκων. Η συμβουλή της είναι να απευθυνθεί στη μητέρα της, την Αρήτη (Έλενα Τοπαλίδου). Έτσι όταν ο ξένος πηγαίνει στο σπίτι του Αλκίνοου, κερδίζει την εύνοιά της. Η Έλενα Τοπαλίδου, λιγομίλητη αλλά παρούσα στο μεγαλύτερο μέρος της παράστασης, κερδίζει τον θεατή κυρίως με τη γλώσσα του σώματος και την εκφραστικότητα του προσώπου της.
Ο βασιλιάς Αλκίνοος από την άλλη, είναι εκείνος που απευθύνεται στον ξένο και δίνει εντολή στους Φαίακες να τον περιποιηθούν, προσφέροντάς του ρούχα, φαγητό και διασκέδαση. Και τότε είναι που εμφανίζεται στη σκηνή ο αοιδός, ερμηνεύοντας ένα γνωστό για την εποχή κομμάτι, την «Ιλιάδα». Ο Δημόδοκος, ο τυφλός ραψωδός έρχεται στη σκηνή και διηγείται με τη φοβερή και χαρακτηριστική φωνή του τις περιπέτειες των Αχαιών στον Τρωικό πόλεμο, επαινώντας τον «θείο Οδυσσέα». Ο Μιχαήλ Μαρμαρινός έχει επιλέξει για τον ρόλο του αοιδού τη Λένια Ζαφειροπούλου, η οποία είναι λυρική τραγουδίστρια, ποιήτρια και μεταφράστρια. Φορώντας μάσκα και με τη βοήθεια του συνοδού της κινείται στη σκηνή και μιλά για τις ιστορίες του Οδυσσέα, άλλοτε περιγράφοντάς τις με λόγια και άλλοτε τραγουδώντας τις. Τη συνοδεύουν με ζωντανή μουσική τρεις τσελίστριες, δίνοντας μια υπέροχη μουσική νότα στην παράσταση.
Να σημειώσουμε ότι η κινησιολογία τόσο των πρωταγωνιστών όσο και του «χορού» –σε χορογραφία Gloria Dorliguzzo– στο έργο μοιάζουν πολύ καλά «κουρδισμένες» καθ' όλη τη διάρκεια της παράστασης. Ενώ το μοναστηριακό τραπέζι που έχει στηθεί στο μέσο της σκηνής και διαρκώς επεκτείνεται σε μέγεθος, εξυπηρετεί με έξυπνο τρόπο τη δραματουργία, ειδικά στην τελευταία σκηνή της παράστασης, όταν τον λόγο παίρνει ο ξένος.
Η αναγνώριση και η αποκάλυψη της ταυτότητας του ξένου έρχεται αφού εκείνος αποφασίζει να συνεχίσει το τραγούδι του Δημόδοκου και να αφηγηθεί τα γεγονότα όπως πραγματικά εκείνος τα έζησε. Εκεί ο Χάρης Φραγκούλης σε συνεχή κίνηση περιγράφει με μεγάλη παραστατικότητα –και με μια φοβερή ερμηνεία– πώς οι Αχαιοί ξεγέλασαν τους Τρώες με τον Δούρειο Ίππο, επιβεβαιώνοντας το «Φοβού τους Δαναούς και δώρα φέροντας». Μια συγκλονιστική περιγραφή για τον πόλεμο και τα δεινά του, που μάλιστα μας φανερώνει και την άλλη πλευρά του νομίσματος, την αγριότητα των νικητών απέναντι στους ηττημένους.
Το έργο μοιάζει να ολοκληρώνεται με την αναγνώριση του Οδυσσέα, ωστόσο οι ηθοποιοί παραμένουν επί σκηνής συνεχίζοντας κανονικά το γεύμα τους, μετά το παρατεταμένο χειροκρότημα του κόσμου. Και είναι σαν η παράσταση να μην τελειώνει ποτέ...
Η παραγωγή του ΚΘΒΕ, σε συνεργασία με τον ΘΟΚ, ξεκίνησε το ταξίδι της από το αργολικό θέατρο και θα συνεχίσει την περιοδεία του σε Θεσσαλονίκη, Κύπρο, Αθήνα και σε επιλεγμένα θέατρα όλης της υπόλοιπης χώρας.
Μια συζήτηση για το έργο «Ολική Άμεση Συλλογική Επικείμενη Επίγεια Σωτηρία», τις υπαρξιακές και κοινωνικές αφετηρίες που τροφοδοτούν το καλλιτεχνικό του όραμα, το θέατρο και την κοινωνία
Εκατό χιλιάδες ευρώ τώρα ή ένα εκατομμύριο σε δέκα χρόνια; Εσύ τι θα επέλεγες; Πόσο κοστίζουν οι αρχές μας; Μπορεί μια απλή ερώτηση να διαλύσει μια σχέση;
Το αλληγορικό παραμύθι του βραβευμένου Γιάννη Ξανθούλη είναι ένας ύμνος για την αγάπη, την ισότητα, την ελευθερία, τη διαφορετικότητα και τον σεβασμό στο περιβάλλον.
12°
