Ο Γιώργος Βάλαρης μιλάει στην ΑTHENS VOICE με αφορμή την παράσταση «Όμορφη πόλη» του Μίκη Θεοδωράκη που σκηνοθετεί στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.
Ποιος είναι ο Γιώργος Βάλαρης;
Ένας μοναχικός καουμπόι με στοιχεία χαμαιλέοντα στην «Όμορφη πόλη» του Ελληνικού θεάτρου… (με μια φράση)
Γεννήθηκα στη Βενεζουέλα από μετανάστες γονείς, ήρθα στην Ελλάδα μικρός, μεγάλωσα στο Αγρίνιο, σπούδασα Αγγλική φιλολογία και παράλληλα στη Δραματική Σχολή του Εθνικού θεάτρου. Κατόπιν σεμιναριακές σπουδές πάνω στο σενάριο σε Αγγλία και Αμερική. Αρχικά εργάστηκα ως ηθοποιός στο Εθνικό θέατρο και μετά άρχισε το φλερτ με το σενάριο και τη σκηνοθεσία στο ελεύθερο θέατρο. Τώρα πια δηλώνω σκηνοθέτης , ηθοποιός συγγραφέας -μεταφραστής και παραγωγός στο θέατρο που είναι ο μέγας έρωτας ζωής… (με περισσότερες…)
Πώς βρεθήκατε στα μονοπάτια του θεάτρου;
Το ίδιο με διάλεξε θα έλεγα. Νιώθω τυχερός που ανήκω σε μια από τις τελευταίες γενιές που έζησαν και αγάπησαν το θέατρο και όχι τη ματαιοδοξία της τηλεόρασης. Το Εθνικό θέατρο και η Δραματική Σχολή του ήταν όνειρο ζωής. Είχα την τύχη πριν μπω να συναντήσω την Αντιγόνη Βαλάκου που με οδήγησε στη Δραματική Σχολή του Εθνικού αρχικά ως ακροατή. Μετά πέρασα από εξετάσεις και φοίτησα, έχοντας μεταξύ άλλων δασκάλους όπως την Ελένη Χατζηαργύρη, τον Νίκο Τζόγια, τον Ιάκωβο Ψαρρά κ.ά. Ξεχωρίζω τον Γιώργο Μιχαλακόπουλο που μας δίδαξε ήθος, αγάπη για τη δουλειά, καλοσύνη και ποιότητα. Τον ευχαριστώ πάντα και τον μνημονεύω σε κάθε μου σκηνοθεσία. Παρακολουθούσα τότε σαν μαθητής του Εθνικού, τις μεγάλες παραγωγές με τόσο δέος… Θυμάμαι είχα την τύχη να δω την τελευταία παράσταση του Μινωτή «τη θυσία του Αβραάμ» στην Κεντρική σκηνή και έχω ανεξίτηλη εκείνη την εικόνα. Το αγαπώ το θέατρο με πάθος, είναι η ζωή μου χωρίς υπερβολή…
Πόσο δυσκολευτήκατε στο ξεκίνημά σας;
Πάρα πολύ. Για κάποιο λόγο ενώ έβρισκα δουλειά δεν ήταν αυτό ακριβώς που περίμενα σε σχέση με τις δυνατότητες και τα όνειρά μου και για κάποιο λόγο δε με ήθελε η τηλεόραση σαν είδος τότε με τίποτα! Δεν ξέρω τι ήταν αυτό πέρα απ’ το γεγονός ότι δεν είχα γνωριμίες και δεν υπήρξα ποτέ και εξακολουθώ να μην είμαι μέρος καμιάς θεατρικής φατρίας και να πορεύομαι στηριζόμενος στα δικά μου πόδια και στο δικό μου προσωπικό όραμα. Πάντως περισσότερο με δικαίωσε η σκηνοθεσία και το σενάριο παρά η υποκριτική που ήταν και το μεγάλο μου όνειρο.
Υπήρξαν άνθρωποι που σας βοήθησαν να εξελιχθείτε και να φτάσετε στο σήμερα;
Ναι, πάντα πορευόμαστε έχοντας στο πλάι μας ανθρώπους που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο γίνονται αρωγοί μας και τους θυμόμαστε για τη χείρα βοηθείας που μας έδωσαν κάποτε. Από τους ανθρώπους που ξεχωρίζω στα πρώτα μου βήματα ήταν ο Νίκος Κούρκουλος που τον συνάντησα αμέσως μόλις ανέλαβε ως καλλιτεχνικός διευθυντής στο Εθνικό και με στήριξε στα πρώτα μου βήματα με μια ιδιαίτερη συμπάθεια και εκτίμηση σε μια περίοδο δύσκολη για μένα . Επίσης δε μπορώ να παραλείψω την εκτίμηση στο φίλο Γιώργο Λυκιαρδόπουλο που διανύουμε σαν συμπαραγωγοί «αγώνες δρόμου» με τα μεγάλα θεάματα όπως το φετινό ανέβασμα της «Όμορφης Πόλης» στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Είναι ένας καλλιεργημένος άνθρωπος –σπάνιο είδος παραγωγού στην Ελλάδα– με παιδεία, ήθος και εξυπνάδα.
Αισθανθήκατε στη διαδρομή σας πως κάποιοι προσπάθησαν να σας κλείσουν τον δρόμο προς την επιτυχία;
Φυσικά και πάρα πολλές φορές και με γεγονότα που έμαθα στην πορεία. Κάποια στιγμή στις αρχές ενώ είχα κλείσει ένα κεντρικό θέατρο για μια παραγωγή, ξαφνικά μου ανακοίνωσαν πως για κάποιους λόγους δε μπορούσε να γίνει χωρίς λόγο και αιτία. Μετά από χρόνια έμαθα προφορικά από τον ίδιο παραγωγό πως είχε ασκηθεί βέτο από πρόσωπο ισχύος ανταγωνιστικού περιεχομένου να μη γίνει. Πολύ πρόσφατα η μεγάλη επιτυχία «Γοργόνες και μάγκες» ήταν μια παραγωγή που όλοι οι μεγάλοι παραγωγοί όταν τους χτύπησα την πόρτα για το δικό τους λόγο την απέρριψαν ενώ πίστευαν πως θα κάνει επιτυχία... Το σπουδαίο όμως στη διαδρομή μου είναι πως ποτέ τίποτα δε με πτόησε και όλα αυτά τα εμπόδισαν με θωράκισαν και με έκαναν ένα πολύ δυνατό παίκτη σε όλα τα επίπεδα που δεν τρομάζει με τίποτα. Τώρα πια σκέφτομαι πώς πρέπει να ευχαριστήσω με λουλούδια και καρτούλα όσους στάθηκαν εμπόδιο.
Τι σας γοητεύει στη σκηνοθεσία;
Ότι βάζω κάθε φορτίο του εγκεφάλου μου και της φαντασίας μου να δημιουργεί μια παράσταση γεμάτη εικόνες, συναισθήματα και συγκινήσεις στους θεατές. Εκτιμώ πολύ πρωταρχικά τους ηθοποιούς και τους θεατές και εργάζομαι προς την ψυχαγωγία τους με αλήθεια και σεβασμό. Είναι το θεμελιώδες κίνητρο.
«Όμορφη πόλη». Μιλήστε μας για αυτό το τεράστιο εγχείρημα.
Στην προσπάθεια να αναβιώσω τη θρυλική παράσταση του 1962 «Όμορφη πόλη» –πράγμα δύσκολο– σε μια σύγχρονη «Όμορφη πόλη» του 2020, μέσα από μια πολύμηνη μελέτη της ζωής και του έργου του Μίκη Θεοδωράκη και παράλληλα προσπαθώντας να βρω την κατάλληλη μορφή που θα αποτυπώνει πιο ολοκληρωμένα το έργο του στο διηνεκές του χρόνου, οδηγήθηκα μοιραία σε μονοπάτια που πολλές φορές χρησιμοποίησε ο σπουδαίος μουσουργός και ποιητής μας και κυρίαρχα σε αυτό της αρχαίας τραγωδίας, η οποία παραμένει ζωντανή στη μνήμη μας και είναι ταιριαστή με την εποχή που διανύουμε. Τα δημοφιλή τραγούδια εδώ λειτουργούν σαν ενωτικός κρίκος– ως χορικά.
Τέλος, ψάχνοντας να βρω τους συνδέσμους στις μικρές ιστορίες των τραγουδιών που θα οδηγήσουν στη «μεγάλη ιστορία», κατέληξα στη σπουδαία και άρρηκτα συνδεδεμένη με το μουσικό του έργο ποίηση του Μίκη Θεοδωράκη. Η μουσικοθεατρική παράσταση «Όμορφη πόλη» είναι λοιπόν μια εθνική και πανανθρώπινη ιστορία με τoν δικό της χορό και τα δικά της παθόντα πρόσωπα-πρωταγωνιστές.
Είμαι ενθουσιασμένος με την σπουδαία ομάδα καλλιτεχνών που την πλαισιώνουν και φιλοδοξώ κι αυτή η παράσταση να γράψει τη δική της ιστορία.
Αυτή η παράσταση ήταν ένα όνειρο ζωής;
Έγινε ξαφνικά! Δεν ήταν προγραμματισμένη από παλιά αλλά ήταν μια αιφνίδια απόφαση και μια σκέψη που μου ήρθε ενθυμούμενος την αγάπη που είχα στο τραγούδι και στο μύθο της παράστασης που έφερε τόσα χρόνια.
Μίκης Θεοδωράκης. Τι αποκομίσατε από τη συνάντηση μαζί του;
Δε θα το πω με υπερβολή αλλά ποτέ στη ζωή μου δεν είχα πρότυπα και μύθους. Μέχρι τη στιγμή που τον γνώρισα. Η πρώτη συνάντηση μαζί του το Μάρτιο στον σπίτι του στην Ακρόπολη ήταν καθοριστική. Είδα έναν άνθρωπο με πάθος, δημιουργικό οίστρο, ένα τόσο καλλιεργημένο πνεύμα και μια μαγευτική προσωπικότητα με ακτινοβολία μεταφυσική. Έκτοτε στις αρκετές συναντήσεις μας νιώθω μια οικειότητα, μια ζεστή αγκαλιά και οι διηγήσεις του από ιστορικά γεγονότα που έζησε στην εξορία, στο εξωτερικό και παράλληλα αυτή η δύναμή του για δημιουργία και η αγάπη του για την Ελλάδα με έχουν γεμίσει γνώση και δύναμη Τέλος είναι ένας ιδιαίτερα δοτικός άνθρωπος που αγαπώ πολύ και θεωρώ πνευματικό μου πατέρα. Όταν διάβασε το έργο μου έστειλε ένα τόσο ζεστό και γενναιόδωρο σημείωμα που με συγκίνησε βαθύτατα και έκλαιγα για ώρα… Ίσως ήταν η πιο συγκινητική στιγμή στην πορεία μου και θα τη θυμάμαι πάντα. Είναι πράγματι μύθος ο Μίκης Θεοδωράκης και σίγουρα ο δικός μου μύθος.
Αγχώνεστε περισσότερο για την άποψη των κριτικών ή για την αποδοχή του κοινού;
Με απασχολεί περισσότερο η αποδοχή του κοινού αλλά φυσικά λαμβάνω υπ' όψιν μου τις κριτικές και τις σέβομαι. Δεν κρύβω πως μέχρι τώρα έχω λάβει κατά το πλείστο θετικές κριτικές από σπουδαίους κριτικούς σε όλα τα επίπεδα της ενασχόλησης μου είτε ήταν μεταφράσεις είτε σκηνοθεσίες είτε νέα έργα.
Είναι η Αθήνα μια «όμορφη πόλη»; Τι αγαπάτε περισσότερο σε αυτήν;
Δυστυχώς δεν είναι …αλλά την αγαπώ και όσο κι αν προσπάθησα να την εγκαταλείψω πάντα εδώ επέστρεφα. Θα σημειώσω όμως πως τα βράδια με ένα μαγικό τρόπο μεταμορφώνεται και με γοητεύει… Ίσως είναι τα φώτα, ίσως επειδή κρύβεται η βρωμιά και η κακή αισθητική της πόλης . Με θλίβει τόσο το γεγονός ότι στη δεκαετία του ‘70 καταστράφηκε αυτή η υπέροχη αρχιτεκτονική με τα σπουδαία νεοκλασικά. Μπορούμε να «καυχιόμαστε» ότι είμαστε από τις ελάχιστες πρωτεύουσες που δεν έχουν κρατήσει την ιστορία της. Ευτυχώς που δεν γκρέμισαν την Πλάκα και την Ακρόπολη για να κάνουν πολυκατοικίες… Ταξιδεύω χρόνια ανά τον κόσμο και θεωρώ πως πέρα από το ιστορικό κέντρο της Αθήνα που είναι μαγικό και τα νότια προάστεια δεν έχει να επιδείξει κάτι ιδιαίτερο ούτε αρχιτεκτονικά, ούτε σαν ποιότητα ζωής. Εύχομαι να αλλάξει.
Πόσες ώρες ασχολείστε με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης;
Αν δεν έκανα αυτό επάγγελμα δε θα ήθελα να έχω κανένα προφίλ. Τώρα είναι μικρή η ενασχόλησή μου και αφορά κυρίως στην απαραίτητη επικοινωνία. Είναι τόσο αλλοτριωτικά μέσα δυστυχώς όσο κ αν φαίνεται ότι μας φέρνουν πιο κοντά.
Πώς διασκεδάζετε με τους φίλους σας;
Καλό φαγητό, να γνωρίζω νέες κουζίνες, σινεμά, θέατρο και ταξίδια στο εξωτερικό πολλά κάθε χρόνο.
Βιβλία, ταινίες, τηλεοπτικές σειρές, ταξίδια, μουσική. Με ποια σειρά θα τα βάζετε ξεκινώντας από αυτό που αγαπάτε περισσότερο;
Ταξίδια, ταινίες, μουσική, βιβλία, τηλεοπτικές σειρές.
Ποιοι είναι οι μεγαλύτεροι φόβοι σας;
Ο θάνατος είναι ο μεγαλύτερος ο φυσικός αλλά και ο πνευματικός από κει και πέρα έχω αρκετές που προσπαθώ συνειδητά και μέσα από μαθήματα αυτογνωσίας, ψυχοθεραπείας και μελέτης να τις καταπολεμώ. Είναι συνειδητός στόχος πια η καλυτέρευση του Γιώργου ως άνθρωπος και ως ψυχή. Αρχίζω να ανακαλύπτω ξανά τη σοφία της αρχαίας ελληνικής γραμματείας και των σπουδαίων φιλοσόφων μας ως αναγνώσματα, εντρυφώ και νιώθω πως ξαναγεννιέμαι σιγά-σιγά.
22°
