- CITY GUIDE
- PODCAST
-
23°
Μεσοπολεμικοί έρωτες σε καιρό εθνικής κρίσης
Κριτική για τη θεατρική διασκευή στο αντιπολεμικό έργο «Η δασκάλα με τα χρυσά μάτια» του Στράτη Μυριβήλη
![«Η δασκάλα με τα χρυσά μάτια», Θέατρο Βέμπο «Η δασκάλα με τα χρυσά μάτια», Θέατρο Βέμπο](/images/1074x600/3/jpg/sites/default/files/article/2019/11/20/theatro-_i_daskala_me_ta_hrysa_matia_p._zoylias.jpg)
Ο Δημήτρης Τσατσούλης γράφει κριτική για την παράσταση «Η δασκάλα με τα χρυσά μάτια» σε σκηνοθεσία Πέτρου Ζούλια στο Θέατρο Βέμπο.
Ένα από τα εμβληματικότερα μυθιστορήματα της γενιάς του ’30, «Η Δασκάλα με τα Χρυσά Μάτια» (1933) του Στράτη Μυριβήλη, τυγχάνει μιας ικανοποιητικής διασκευής για το θέατρο από τον σκηνοθέτη της παράστασης, τον Πέτρο Ζούλια. Μυθιστόρημα δύσκολο να δραματοποιηθεί, καθώς είναι όχι μόνο πολυπρόσωπο αλλά και πολυτοπικό που μόνον ένα εμπορικό θέατρο με μεγάλη σκηνή, όπως το Θέατρο Βέμπο θα μπορούσε να φιλοξενήσει.
![Μάρκος Παπαδοκωνσταντάκης, Λένα Παπαληγούρα, Γιούλικα Σκαφιδά, Κωνσταντίνος Ασπιώτης © Μαριλένα Αναστασιάδου «Η δασκάλα με τα χρυσά μάτια», Θέατρο Βέμπο](/images/w734/3/jpg/sites/default/files/12_54.jpg)
Πράγματι, η περιστρεφόμενη, στο κέντρο της, σκηνή εξασφάλισε τις γρήγορες εναλλαγές εικόνων-τόπων των οποίων οι εξαιρετικοί φωτισμοί του Λευτέρη Παυλόπουλου δημιούργησαν τις αναγκαίες χρονοτοπικές μετατοπίσεις. Καλοβαλμένα σκηνικά, χωρίς υπερβολική αναπαραστατική εκζήτηση, ως λειτουργικοί δείκτες των εναλλασσόμενων χώρων από την Αθανασία Σμαραγδή, επέτρεπαν το άνοιγμα της φαντασίας του θεατή.
Η μουσική της Ευανθίας Ρεμπούτσικα έντυνε διακριτικά την όλη παράσταση με οικείους ήχους, τονίζοντας, όταν έπρεπε, δραματικές καταστάσεις.
![Λένα Παπαληγούρα, Κωνσταντίνος Ασπιώτης © Μαριλένα Αναστασιάδου «Η δασκάλα με τα χρυσά μάτια», Θέατρο Βέμπο](/images/w734/3/jpg/sites/default/files/3_250.jpg)
Το μυθιστόρημα του Μυριβήλη τοποθετείται στην αμέσως μετά τη Μικρασιατική καταστροφή περίοδο, όταν ο έφεδρος ανθυπολοχαγός Λεωνής Δρίβας επιστρέφει στην πατρίδα του Μυτιλήνη, έχοντας αναλάβει την υποχρέωση να παραδώσει στη χήρα του νεκρού συμπολεμιστή του Βρανά κάποια ενθύμια. Η γνωριμία του με την αρχικά απόμακρη και επιθυμητή από τους άντρες του χωριού δασκάλα Σαπφώ Βρανά, αμφίθυμη στην αρχή, σύντομα θα μεταστραφεί σε ανομολόγητο έρωτα που πρέπει να παραμείνει κρυφός λόγω του επαρχιακού κακεντρεχούς περιβάλλοντος του χωριού.
Το αντιπολεμικό έργο του Μυριβήλη, όπως εκφράζεται μέσα από τις αιρετικές, για τον αστικό περίγυρο, απόψεις του Λεωνή, συναντά μια μάλλον πατριωτική σκηνοθετικά έναρξη –με τους στρατιώτες να άδουν τον εθνικό ύμνο– ή μπολιάζεται από δημοτικούς χορούς στρατιωτών – οράματα του ετοιμοθάνατου Βρανά. Σύντομα, ωστόσο, τα μάλλον περιττά αυτά στοιχεία εκλείπουν για να δώσουν τη θέση τους σε μετρημένες, σε σχέση με το μυθιστόρημα, αλλά αποκαλυπτικές πολιτικές και κοινωνικές νύξεις, ενώ μετριάζεται και ο αντικομμουνισμός του Μυριβήλη, καθώς απουσιάζουν στην παράσταση οι εκτενείς επιχειρηματολογίες κατά του κομμουνισμού που εκθέτει ο Λεωνής σε νεαρούς φιλοκομμουνιστές φοιτητές, οι οποίοι, έχοντας εκτιμήσει τις θέσεις του, τον εκλαμβάνουν ως συνοδοιπόρο τους, επιχειρώντας να τον κάνουν μέτοχο των (ματαιωμένων τελικά) διεκδικήσεων σχετικά με τους εκεί πρόσφυγες.
Γύρω από τα δύο κεντρικά πρόσωπα κινείται ένας ολόκληρος κόσμος που φέρει όλα τα επαρχιακά χαρακτηριστικά και νοοτροπίες της μεσοπολεμικής Ελλάδας, χαρακτηριστικά που δεν διαφέρουν πολύ από τα σημερινά, του ρουσφετιού και της διαφθοράς συμπεριλαμβανομένων.
![Λένα Παπαληγούρα, Γιώργος Κωνσταντίνου, Χριστίνα Τσάφου © Μαριλένα Αναστασιάδου «Η δασκάλα με τα χρυσά μάτια», Θέατρο Βέμπο](/images/w734/3/jpg/sites/default/files/13b_0.jpg)
Εκείνο που λείπει από τη διασκευή είναι, ωστόσο, η χαρακτηριστική γλώσσα του Μυριβήλη όπως και η ιδιόλεκτος των προσώπων που στερεί το έργο από την ταυτότητά του αλλά και την εποχή του. Παρόλα αυτά, τα κοστούμια της Ντένης Βαχλιώτη δημιουργούν πλουσιοπάροχα τις δέουσες αναφορές στην εποχή χωρίς να χάνουν τη θεατρικότητά τους.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι ερμηνείες των ηθοποιών ρέουν χωρίς προσκόμματα, υποβοηθούμενες από την κινησιολογία/χορογραφία του Φώτη Διαμαντόπουλου. Οι μάλλον αναγκαίες για τον χώρο ψείρες στερούν, ως συνήθως, τις τονικότητες της φωνής τους, μεταφέροντας μια μάλλον διεκπεραιωτική εκφορά λόγου που στις πολυπρόσωπες σκηνές δεν είναι εμφανές ούτε ποιο πρόσωπο μιλάει. Παρόλα αυτά, η παράσταση στηρίζεται σε ένα καλοδουλεμένο και σωστά ενορχηστρωμένο από τον σκηνοθέτη σύνολο, ενώ η υπόθεση ξετυλίγεται με σαφήνεια.
![Κωνσταντίνος Ασπιώτης, Γιούλικα Σκαφιδά, Λένα Παπαληγούρα, Μιχάλης Λεβεντογιάννης © Μαριλένα Αναστασιάδου «Η δασκάλα με τα χρυσά μάτια», Θέατρο Βέμπο](/images/w734/3/jpg/sites/default/files/18_31.jpg)
Στις επιμέρους ερμηνείες, η Λένα Παπαληγούρα υιοθετεί μια εξ αρχής και έως τέλους σκληρή προσέγγιση του ρόλου της Δασκάλας, αγέρωχη, άκαμπτη και ανέκφραστη ακόμη και στις πιο ευάλωτες στιγμές της. Έτσι, ακόμη και η αποδοχή του έρωτά της προς τον Λεωνή δεν αλλάζει τη μονοδιάστατη ερμηνεία της, κάνοντάς τη να μοιάζει ως αναγκαστική υποχώρηση χωρίς συναίσθημα. Διαγράφει τον ρόλο, δεν τον ενσαρκώνει, παραμένοντας πρώτιστα η Παπαληγούρα. Περισσότερο ευέλικτη, αντίθετα, η προσαρμοσμένη εντυπωσιακά στον ρόλο της ως καλόβουλη αδελφή του Λεωνή, Αδριανή, η Γιούλικα Σκαφιδά, ενώ ο Κωνσταντίνος Ασπιώτης δίνει, σε κάποιες σκηνές, περισσότερο με τη γλώσσα του σώματος και λιγότερο με την εκφραστικότητα του προσώπου του τις συναισθηματικές εναλλαγές του Λεωνή, αποφεύγοντας ευσυνείδητα την ηθογραφία του προσώπου.
Πλήρως ενταγμένοι στις ανάγκες μιας μεγάλης σκηνής και φιλόδοξης παραγωγής βρίσκονται ο έμπειρος Γιώργος Κωνσταντίνου (Δήμαρχος), η πληθωρική Χριστίνα Τσάφου (γυναίκα του), ο Γιώργος Γιαννόπουλος (Εργοστασιάρχης Δαφνής), ο εύπλαστος Σταύρος Μερμήγκης, η Αλεξία Μουστάκα (κ. Δαφνή), ο Ντίνος Σπυρόπουλος (Νομάρχης), παραπέμποντας σε οικείες από τον παλιό κινηματογράφο διαγραφές προσώπων και συμπεριφορών.
![Κωνσταντίνος Ασπιώτης, Αλμπέρτο Φάις © Μαριλένα Αναστασιάδου «Η δασκάλα με τα χρυσά μάτια», Θέατρο Βέμπο](/images/w734/3/jpg/sites/default/files/23_17.jpg)
Στο ίδιο πλαίσιο, ευχάριστες νότες οι κόρες του Δημάρχου Άννα Κωνσταντίνου και Αλίκη Ζαχαροπούλου, σωστός ο Αλμπέρτο Φάις (Δάσκαλος), πειστικός ο Μάρκος Παπαδοκωνσταντάκης (Βρανάς). Πατρίκιος Κωστής (Γιατρός), Ευφροσύνη Σακελλαρίου (Σουλτάνα), Μιχάλης Λεβεντογιάννης (Μένος) συμπληρώνουν την πολυπρόσωπη διανομή μαζί με τους Β. Λέμπερο, Χρ. Ζαχαριάδη, Όλγα Σκιαδαρέση, Αν. Λόντου, Β. Κρανιώτη.
Μια παράσταση εμπορικών προδιαγραφών που επικοινωνεί με τον δέοντα σεβασμό προς το ευρύ κοινό της ένα από τα σημαντικότερα μυθιστόρημα του Μυριβήλη.
Δείτε περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση στο Guide της Athens Voice
INFO
- ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Πέτρος Ζούλιας
- ΗΘΟΠΟΙΟΙ: Λένα Παπαληγούρα, Κωνσταντίνος Ασπιώτης, Γιούλικα Σκαφιδά, Μάρκος Παπαδοκωνσταντάκης, Χριστίνα Τσάφου, Γιώργος Γιαννόπουλος, Μιχάλης Λεβεντογιάννης, Γιώργος Κωνσταντίνου, Αλμπέρτο Φάις, Ντίνος Σπυρόπουλος, Σταύρος Μερμήγκης, Πατρίκιος Κωστής, Αλεξία Μουστάκα, Χρήστος Ζαχαριάδης, Ευφροσύνη Σακελλαρίου, Βασίλης Λέμπερος, Βαγγέλης Κρανιώτης, Όλγα Σκιαδαρέση, Άννα Κωνσταντίνου, Αλίκη Ζαχαροπούλου, Αντρέας Λόντου
- ΘΕΑΤΡΟ: Βέμπο
ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ
![](/images/w400/3/jpg/files/2024-02-02/final-voice-choice4.jpg)
ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ ΠΑΝΤΑ
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ο ταλαντούχος συνθέτης μάς μιλά για την παράσταση του Εθνικού Θεάτρου που τον φέρνει στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου
Ένα πάρτι με σπουδαία ονόματα στη γειτονιά. Ξένοι σκηνοθέτες σκηνοθετούν Έλληνες ηθοποιούς.
Όπερα, μουσικό θεάτρο, αναβιώσεις επιτυχημένων παραγωγών, μιούζικαλ για όλη την οικογένεια, κουκλοθέατρο, συναυλίες κ.ά.
Μιλήσαμε με την Αμερικανίδα σούπερ σταρ της όπερας λίγο πριν έρθει στο Ηρώδειο για την Τραβιάτα της ΕΛΣ, σε σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Ρήγου, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου.
Δείτε τις πρώτες φωτογραφίες από τις πρόβες. Μια κωμωδία της Sarah Ruhl για τη σεξουαλικότητα, την αγάπη και τον ηλεκτρισμό
Όσα πρέπει να ξέρετε για τη διανομή των δωρεάν εισιτηρίων, τη μέρα και την ώρα
Κι αν τα σκυλιά αναλάμβαναν δράση; Καταιγιστική πλοκή και ευαίσθητη ματιά
Το ανσάμπλ της Κομεντί Φρανσέζ επιστρέφει στην Επίδαυρο με το νέο έργο του καλλιτεχνικού διευθυντή του Φεστιβάλ της Αβινιόν. Ποια είναι, λοιπόν, αυτή η Εκάβη που δεν είναι η Εκάβη;
Και ακόμα: «Τα σκυλιά» και «Ετυμολογίες» στο Φεστιβάλ Αθηνών, «Θεόφιλος sold» από την Όλια Λαζαρίδου και το πολυταξιδεμένο «Lemon»
Το Θεσσαλικό Θέατρο εμπιστεύεται τα ηνία του θεσμού στο νέο αίμα του ελληνικού θεάτρου
Το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος παρουσιάζει την αριστοφανική κωμωδία σε σκηνοθεσία - απόδοση του Γιάννη Κακλέα
Είδαμε τη «Μήδεια» του Σάιμον Στόουν στο θέατρο Παλλάς, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου
Εντυπώσεις από την παράσταση σε σκηνοθεσία Άρη Μπινιάρη, με τους Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλο Γιώργο Χρυσοστόμου και άλλους εξαιρετικούς ηθοποιούς
Οι μοναδικές λυρικές βραδιές και το ντοκιμαντέρ που θα προβληθεί
Μιλήσαμε για τον ρόλο του ως Αργκάν στην περιοδεία της παράστασης «Ο κατά φαντασίαν ασθενής», το θέατρο και τη δύσκολη απόφαση που έχει πάρει μέχρι τώρα στην καριέρα του
Σε σκηνοθεσία Γιάννη Κακλέα και με τον Μάνο Βακούση στον πρωταγωνιστικό ρόλο, το ΚΘΒΕ «κατηφορίζει» στην Επίδαυρο
Μισός αιώνας (και βάλε) Σταμάτης Φασουλής και ό,τι συμβαίνει στην επιθεώρηση θα έχει πάντα το στίγμα του
Ο μεγάλος σκηνοθέτης μάς μιλά για την Ορέστεια που παρουσιάζει στην Επίδαυρο
Ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά μιλάει για τη νέα του παράσταση-πλατφόρμα
Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.