Ανασκόπηση 2020: Οι ήχοι της ελληνικής σκηνής που ξεχώρισαν

Ελάχιστες φορές στο παρελθόν, η ζωή όπως -πλέον- συμβαίνει, κατάφερε να επηρεάσει τόσο έντονα τις τέχνες και την μουσική. Στην εγχώρια σκηνή, η αβεβαιότητα που προϋπήρχε στους δημιουργούς από την έλλειψη συγκροτημένης προσπάθειας για την διασφάλιση των πνευματικών τους δικαιωμάτων, μεγάλωσε με το «πάγωμα» των ζωντανών εμφανίσεων. Από τον κύκλο ζωής των ηχογραφημάτων, ξαφνικά κόπηκε η κλωστή που ένωνε τον δημιουργό με τον θεατή και πρακτικά, το μέρος της εξίσωσης όπου «ανταμείβεται» ο μουσικός ακόμα παραμένει γρίφος για τους Έλληνες συνθέτες - στιχουργούς.

Κάτω από αυτές τις συνθήκες, τα μεγάλα ονόματα κάθε είδους, από το λαϊκοπόπ μέχρι τη ραπ και από το έντεχνο μέχρι το metal, φάνηκαν να βρίσκουν ελάχιστο ενδιαφέρον στο να τροφοδοτήσουν με νέα μουσική το κοινό τους, κυρίως γιατί δεν έβλεπαν (και ακόμα δεν βλέπουν) στον ορίζοντα την προοπτική τoυ live, του μοναδικού τρόπου που πραγματικά εξασφαλίζει τα προς το ζην για τους εγχώριους καλλιτέχνες δεκαετίες τώρα.

Ακόμα και όταν οι πιο αισιόδοξοι από εμάς τους μουσικόφιλους, στην πρώτη καραντίνα πιστέψαμε ότι ετοιμάζεται μπόλικη και ενδιαφέρουσα νέα μουσική στα studio και τα προβάδικα, με τους δημιουργούς να έχουν περισσότερο χρόνο, το μέλλον μας διέψευσε και οι διαστάσεις που έχει πάρει η πανδημία έχουν βάλει την χώρα σε πραγματικές δυσκολίες. Πλέον, δεν είναι υπερβολή να ισχυριστεί κανείς ότι η ζόρικη εκδοχή της καθημερινότητας, μας αποσπά την προσοχή από το να συγκεντρωθούμε και να απολαύσουμε τα όσα καλά μπορεί να προσφέρει η τέχνη.

Το παράδοξο είναι ότι η πανδημία, έστρεψε ακόμα περισσότερες χιλιάδες ελλήνων ακροατών στον ψηφιακό μουσικό κόσμο. Την περσινή ραγδαία αύξηση χρήσης του Spotify ακολούθησαν ακόμη πιο ενισχυμένα νούμερα αναπαραγωής τραγουδιών και φέτος, ενώ στα εναλλακτικά δρώμενα είδαμε την διάδοση της πλατφόρμας bandcamp ή ακόμα και σχετική αποδοχή σε digital νεωτερισμούς όπως είναι τα podcast ή oι συναυλίες μέσω streaming.

Περιέργως, για τους λόγους που προαναφέρθησαν, η μουσική παραγωγή της χώρας δεν ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες του κοινού. Με εξαίρεση ίσως κομμάτια σαν το «Κότερα» του Mad Clip, η χώρα δεν μέτρησε δικές της viral επιτυχίες, αποδεικνύοντας στην πράξη πόσο άρρηκτα συνδεδεμένη είναι η μουσική επιχειρηματικότητα με τις ζωντανές εμφανίσεις και πόσο επιπλέον προσπάθεια χρειάζεται από το κοινό, ώστε να καταναλώνει νέα μουσική χωρίς την βοήθεια των συναυλιών.

Για την πολύπαθη όμως εγχώρια δισκογραφία και αυτό αναμενόμενο ήταν. Κάπου ανάμεσα στην εξάντληση της ελληνικής μουσικής βιοτεχνίας (όχι ακόμα βιομηχανίας) από το κυνήγι των παγκόσμιων digital τάσεων και στην αδυναμία του κοινού να στηρίξει άμεσα τις νέες κυκλοφορίες, δημιουργήθηκε αυτή η πρωτοφανής ανισορροπία.

Την χρόνια που σαν ακροατές είχαμε ανάγκη περισσότερο από ποτέ τη νέα μουσική για να βελτιώσουμε την ψυχική μας υγεία υπό συνθήκες κοινωνικής αποστασιοποίησης, οι «έμπειροι» δημιουργοί της χώρας, μην έχοντας «κίνητρα» για δημιουργία αποφάσισαν να ξεκουραστούν και να επαναπροσδιορίσουν την σχέση τους με την τέχνη.

Και αυτό δεκτό. Ακόμη και αν δεν ισχύει απόλυτα, ακόμα και αν δεν ισχύει για όλους. Άλλωστε τέτοιες εποχές αδράνειας, όσων έχουν «σχέση εξάρτησης» με το εισόδημά τους από την μουσική, είναι που αφήνουν χώρο στα νέα ανερχόμενα ονόματα που ακόμα τρέφονται από την ανάγκη εξωτερίκευσης του έργου τους, να κυνηγήσουν το όνειρο.

Και κάποιοι έστω και καθυστερημένα μέσα στην χρονιά το πέτυχαν, όπως απέδειξε η -ποπ με άποψη- περίπτωση του Good Job Nicky.

Aς τα πιάσουμε όμως χρονολογικά και να δούμε πώς κύλησε η χρονιά μέσα από ήχους και γεγονότα.

Το πρώτο τρίμηνο όχι μόνο ρολάραμε με άνεση, αλλά φαινόταν ως η πιο πολλά υποσχόμενη χρόνια της εναλλακτικής μουσικής σε σχέση με το εξωτερικό. Στις 24/1 η Σtella κυκλοφόρησε επίσημα το πρώτο της διεθνές άλμπουμ «The Break», στην καναδική Arbutus Records, ενώ τα τραγούδια της έντυναν μουσικά καμπάνιες όπως αυτή την Kendal Jenner για την Αμερικάνικη Vogue.

Ένα μίνι τουρ της σε Ευρωπαϊκές πόλεις μπήκε στον COVID πάγο ενώ την ίδια στιγμή, ο καλός της φίλος και συνεργάτης, Sillyboy και οι Ghost Realatives μπάντα του, συνέχιζαν την ανοδική πορεία σε σημαντικά μουσικά συνέδρια όπως το Eurosonic στην Ολλανδία, για να σταματήσουν και αυτοί λόγω πανδημίας μερικές εβδομάδες μετά. Πριν όμως, μας χάρισαν αυτό το live session για τον σταθμό 3voor12 ενώ σημειώστε ότι στις 13 Δεκέμβρη επιστρέφουν, αυτή την φορά σε live stream για το Ιταλικό Sud Wave festival 2.0.

Στην ίδια διοργάνωση, του Eurosonic, ο Αμερικάνικος σταθμός KEXP έχασε τον ύπνο του με τη «Μάντισσα» της Μαρίνας Σάττι που θεωρείται πλέον και με την βούλα από τα μεγάλα έθνικ ονόματα της Ευρώπης και πιθανόν να ξεκινήσει να μοιράζεται μουσική όταν με το καλό επιστρέψουμε στις διοργανώσεις.

(σ.σ. Αν το παραπάνω βίντεο σας υπενθύμισε το ταλέντο της στην ενορχήστρωση των γυναικείων φωνών μην χάσετε το νέο πρότζεκτ που τρέχει και ονομάζονται Chores)

Βέβαια, την πιο περιπετειώδη εκδοχή της πανδημίας στην Ευρώπη την έζησαν οι Planet Of Zeus στο «παιχνίδι χωρίς σύνορα» που τους επεφύλασσε η επιστροφή τους από το tour με τους Kvelertak. H περιοδεία έληξε άκομψα τον Μάρτιο και η πανδημία στέρησε επιπλέον αυτό που θα ήταν η πρώτη Αμερικάνικη περιοδεία της μπάντας.

Τα νέα από το μέτωπο των Αθηναίων rockers αναφέρουν επαναπρογραμματισμό περιοδείας από το 2022.

Μιας και είμαστε στον heavy ήχο και σφραγίσαμε ουκ ολίγα διεθνή τουρ εγχώριων συγκροτημάτων, να σημειώσουμε ότι οι επίσης διεθνείς παίχτες 1000 Mods επέστρεψαν με το άλμπουμ «Youth Of Desent» τον περασμένο Απρίλιο.

Από τους νέους ήχους και τα φρέσκα ονόματα της εναλλακτικής σκηνής, με γκολ από τα αποδυτήρια μας συστήθηκε ο σκοτεινός και ηλεκτρονικός τύπος Metaman. Σε ένα επικό γύρισμα της τύχης, το κομμάτι του «Ιρίνα» με την συμμετοχή της Λένας Πλάτωνος στα φωνητικά, κυκλοφόρησε παγκόσμια την ίδια περίοδο που ο θρύλος της Πλάτωνος γινόταν σημείο αναφοράς στην αμερικανική σειρά «Hi Fidelity» και μερικές δεκάδες χιλιάδες ακροατών από όλο τον κόσμο έσπευσαν να απολαύσουν την συνεργασία Metaman - Πλάτωνος στο Spotify. Mερικούς μήνες μετά, η Πλάτωνος συνεργάστηκε με την Στανίση στο κομμάτι «Ανθρωποφάγοι».

Aν είστε φαν της εγχώριας χορευτικής μουσικής, μην χάσετε το φρέσκο πακέτο με remixes από το άλμπουμ του Metaman που μόλις κυκλοφόρησε. Το Metaman remixed οδηγεί δίκαια ο πιο φορμαρισμένος διεθνής DJ/παραγωγός που διαθέτουμε. Ο Echonomist ήταν από τους λίγους που είχαν μια όντως παραγωγική χρόνια, το μάρτυρα το Spotify profile του και οι φετινές συνεργασίες με μεγαθήρια της ευρωπαϊκής dance σκηνής όπως o Dixon, οι Who Made Who και οι φίλοι του Adana Twins.

Η χορευτική μουσική σχετίζεται με την εστίαση, τα club είναι κλειστά, αλλά από τις στιγμές που θα θυμόμαστε φέτος είναι ασφαλώς το σετ του CJ Jeff από την Σαντορίνη για λογαριασμό του Beatport.

Μένουμε σε ηλεκτρονικό αλλά σχετικά underground κλίμα για να υπνεθυμίσουμε την πραγματικά σπουδαία synth μουσική που έκανε φέτος ο άνθρωπος πίσω από τα ονόματα Regressverbot και Athens Computer Underground με το ντεμπούτο ep να κυκλοφορεί στην Αγγλική  ΕPM Records.

Από δίπλα ασφαλώς και οι Tendts που ήρθαν με φόρα από την Θεσσαλονίκη και το νέο τους «Faith» άλμπουμ κερδίζει υποστήριξη από DJs όπως ο Bonobo, ενώ τα όρια του ηλεκτρονικού πειραματικού ήχου έσπρωξαν επίσης, οι κυκλοφορίες των Jay Glass Dub (με το εξαιρετικό «Soma» LP για την Berceuse Heroique), Kooba Tercu (με το «Proto Tekno» να κυκλοφορεί στην Βρετανική ετικέτα Rocket Recordings) ενώ η ambient εκδοχή των Κρητικών Ριζίτικων από τα χέρια της Venus Volcanism απέσπασε επίσης εξαιρετικές κριτικές μετά από την κυκλοφορία στην Diet Clinic.

Από τον Σεπτέμβριο και έπειτα ξεκίνησε η αντίστροφη μέτρηση για αυτό που ζούμε.

Οι μουσικοί, όπως όλοι, παρακολουθούσαν μουδιασμένοι και οι ακροατές δώσαμε χώρο και χρόνο σε δίσκους που πέρασαν γρήγορα από μπροστά μας κατά την διάρκεια του πρώτου κύματος της πανδημίας.

Ο κύριος Κ με μια σειρά από εξαιρετικά low budget videos μας υπενθύμισε ότι φέτος έβγαλε το «Ρεπό», έναν από τους καλύτερους ροκ δίσκους της ελληνόφωνης σκηνής.

Ο Ερμής, μας θύμισε την μαγεία που κρύβουν οι Χατζιδακικές μελωδίες τροφοδοτόντας μας με περισσότερα κινηματογραφικά σινγκλ ενώ σε πιο έθνικ και jazz διαδρομές, αξιοσημείωτες ήταν οι κυκλοφορίες «Ορμέμιον» της Εβρίτικης Ζυγιάς από την Terranga Beat Records και οι δύο δυνατές κυκλοφορίες που συνδέθηκαν με το όνομα του ντόπιου jazz θρύλου Γιώργου Κοντραφούρη. Αρχικά το περίφημο τρίο του επέστρεψε με το «The Passing» για την Puzzlemusic, ενώ η Ikaros Music έκοψε επιτέλους σε βινύλιο τις ηχογραφήσεις του 2002 από το περίφημο «Sonny Clark Project».

Και μιας και είμαστε σε jazz θέσεις να υπενθυμίσουμε το ορχηστρικό αριστούργημα του Lumiere που επίσης απέσπασε εξαιρετικές κριτικές παγκοσμίως με το φετινό άλμπουμ «Phases».

Πίσω στα ελληνόφωνα, ο The Boy έβγαλε την «Αντιλόπη», οι My Wet Calvin επέστρεψαν μετά από οχτώ χρόνια με το ελληνόφωνο δεκάλεπτο έπος «Χαμομήλι», και οι Callas κυκλοφόρησαν τον πρώτο με ελληνικό στίχο δίσκο τους, «Είμαι ένα ξενοδοχείο». Και οι τρεις κυκλοφορίες στην Πατρινή Inner Ear Records και γράφοντας για Πάτρα, φέτος έκανε ακόμα πιο αισθητή την παρουσία του το νέο label, Veego Records.

Τα ορχηστρικά της Melentini και ο φρέσκος ήχος των Kepler is Free ξεχώρισαν, ενώ η μουσική από το φιλμ «Η μπαλάντα της τρύπιας καρδιάς» του Γιάννη Οικονομίδη φαίνεται να γίνεται το πρώτο τους best seller βινύλιο. Γράφοντας για νέες ανεξάρτητες δισκογραφικές, θα ήταν ευτύχημα αν βλέπαμε περισσότερα acts να πλαισιώνουν τον κατάλογο της Μo.Mi. Records, το label του Monsieur Minimal που φέτος επέστρεψε με το απολαυστικό «Easteria».

Ιδιαίτερα δραστήρια χρονιά είχε και η United We Fly, το label που «τρέχει» ο Theodore. Εστίασε επιτυχημένα στο παγκόσμιο female power κίνημα και μας έφερε νέα μουσική από την Ειρήνη Σκυλακάκη (με το άλμπουμ “Souvenir”) αλλά και την ανερχόμενη Danai Nielsen που μέσα στο καλοκαίρι βίωσε ένα άτυπο virality με την διασκευή της στο παραδοσιακό θέμα «Κοντούλα Λεμονιά».

Πριν περάσουμε στο ράλι των πρωτοεμφανιζόμενων να αποσαφηνιστεί το εξής. Η αστείρευτη metal σκηνή, που είδε την επιστροφή των Nightfall και μάλιστα σε διεθνές label, στη γαλλική εταιρεία Season Of Mist, όπως και το ελληνόφωνο ραπ που σήκωσε στους ώμους του την μετάβαση μιας ολόκληρης γενιάς ακροατών σε πλατφόρμες όπως το Spotify (όπου έστω και ελάχιστα αποδίδει τουλάχιστον κάτι στους μουσικούς) είναι κεφάλαια της εγχώριας μουσικής παραγωγής που θέλουν ειδική μεταχείριση.

Μπορούμε βέβαια εν συντομία να δώσουμε τα σπέκια στον Νικήτα Κλιντ που μας ρόλαρε στο άλμπουμ «ΙΝΤΕΡΝΕΤ» με τις Ρόδες United σε ηχόκοσμους όπου ακόρντα του Τσιτσάνη γίνονται ένα με ροκ, φάνκι, τζαζ ρυθμούς, στον Sigma για το εντυπωσιακό του λανσάρισμα, στον Νέγρο Του Μόρια για το σοβαρό comeback και στον Ζήνων για τo «Kamikazi», στον Μικρό Κλέφτη που έκανε «Buzz» στις αρχές της χρονιάς και το καλοκαίρι χίταρε με το «Λεφτά, Δύναμη & Respect», στον παραγωγό Dof Twoogee που με τα sessions του στο YouTube έδωσε μια άλλη visual αφήγηση για την ελληνική hip hop σκηνή καθώς και στον Billy Sio για την καλύτερη σειρά από χιτ σινγκλ στο 2020.

Σοβαρή και ασταμάτητη δουλειά συνεχίζουν (και πρέπει να συνεχίζουν) να κάνουν, το dream team Kareem Kalokoh, Moose (ο καλύτερος αγγλόφωνος ράπερ φέτος), iLLEOo και ο Saske, που μπορεί αν το θέλει να γίνει ο πρώτος ράπερ που θα αλλάξει το παιχνίδι με τις ρίμες του πάνω σε χειροποίητα grooves και με συνεργασίες πέρα από τους χιπ χοπ κύκλους.

Τέλος, στην περίφημη λίστα με τους πρωτοεμφανιζόμενους η κορυφή κλείδωσε όταν το νέο ποπ αστικό φαινόμενο Good Job Nicky, μοίρασε το πρώτο του σινγκλ.

Από το όνομα μέχρι τη βίντεο αισθητική και από τις μελωδίες του Ερμή που βοηθάει την παραγωγή μέχρι την φωνή του GJN όλα είναι στη θέση τους και ο οποίος χαμός για το January 8th είναι απόλυτα δίκαιος.

Ακολουθεί, η Raed Raess με το σινγκλ «Seek» να διαγραφεί πορεία 150+ χιλιάδων steams σε επίσημες λίστες του παγκόσμιου Spotify.

Οι indie κιθάρες εκπροσωπήθηκαν από τους The Bonnie Nettles, τον εξαιρετικό Foken από την Θεσσαλονίκη και τον ονειρικό Smalfeels, ενώ λίγο πριν την λήξη της χρονιάς, το γεμάτο χρώματα και ετερόκλητα ακούσματα άλμπουμ της Sugahspank! με τον Blend Mishkin, απέδειξε ότι θέλει τρόπο και όχι κόπο ώστε να δημιουργείς ζεστούς ήχους για τις ψυχές των ανθρώπων, ακόμα και σε συνθήκες lockdown.

Το bandcamp είναι η νέα πλατφόρμα που αξίζει να εμπιστεύεστε πλέον για να δείχνετε την άμεση υποστήριξη σας στους Έλληνες ανεξάρτητους μουσικούς. Λειτούργησε με απόλυτη αποτελεσματικότητα στην καμπάνια ενίσχυσης «Unity» που έγινε για την Μόρια και πλέον δείχνει τον δρόμο για την διάσωση της εγχώριας μουσικής σε μία τόσο δύσκολη εποχή.

Ειδικά τέτοιες μέρες, αν αναλογιστείτε  ποσό ζημιώθηκε το επάγγελμα των μουσικών στην φετινή χρόνια, θα καταλάβετε ότι ακόμα και η ελάχιστη ψηφιακή αγορά από την bandcamp σελίδα του κάθε καλλιτέχνη έχει σημασία.

Τους έχουμε ανάγκη να είναι δίπλα μας και να είναι δημιουργικοί ώστε να μας βοηθήσουν να διατηρήσουμε και εμείς την ψυχική υγεία μας όσο κορυφώνεται η ένταση αυτού που ζούμε.