Μουσικη

Γιατί αριστεροί, χριστιανοί και άθεοι κυνηγούν τον Νικ Κέιβ;

Ή και περί του δικαιώματος του καλλιτέχνη να είναι ο εαυτός του κι όχι αυτό που επιλέγει το φαντασιακό των οπαδών

4754-202316.jpeg
Στέφανος Τσιτσόπουλος
3’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
1316774.jpg
© EPA PHOTO APA PFARRHOFER HERBERT

Γιατί η αριστερά, που αποθέωνε τον Νικ Κέιβ στο πρόσφατο παρελθόν, τώρα του αρνείται το δικαίωμα της ελευθερίας του λόγου;

Μέχρι πριν λίγες μέρες, ο Μόρισεϊ ήταν ο εχθρός. Keep on rockin’ in a «free» world. Σειρά του. Ο Νικ Κέιβ κατάφερε να τους εξοργίσει όλους, χριστιανούς αλλά και άθεους, Συριζαίους, Κνίτες, αλλά και «του χώρου» γενικώς, που του σέρνουν και του καταμαρτυρούν: τραγικότητα, εξίσωση ακροδεξιάς με άκρα αριστερά, «νέα οπτική της ιστορίας» που εξισώνει τον κομμουνισμό -αγώνα για το δίκαιο του ανθρώπου- με τον ναζισμό -αγώνα υπέρ του ρατσισμού. Οι ίδιοι άνθρωποι που αποθέωναν τον τελευταίο του, ολόφρεσκο, δίσκο, τώρα ζώστηκαν το ντουφέκι τους. Μιλώ για τους ταγμένους στα μετερίζια της αριστερής ροκενρολοσύνης. Ακόμα η Εκκλησία της Ελλάδας δεν έβγαλε ανακοίνωση, σε αντίθεση με επώνυμα αλλά και ανώνυμα κόκκινα τρολ που ανέλαβαν τη «δίωξη» εργολαβία!

Αν και υπάρχει κάτι χειρότερο από το να σε κυνηγάει η «αριστερά»: να σου αρνείται το δικαίωμα ως καλλιτέχνη να μιλάς για τον εαυτό σου αποκλειστικά και για όσους ασπάζονται το δικαίωμά σου να γράφεις όπως θέλεις. Ακόμα κι αν δυσαρεστείς το ακροατήριό σου και το φαντασιακό που σε θέλει αυτοκαταστροφικό αγόρι (οι μέρες με τους Birthday Party και τους Bad Seeds) και ατέρμονο επαναστάτη. Εδώ ίσως να εξηγείται η χλεύη που εισπράττει ο Νικ Κέιβ: οι καθοδηγητές αλλά και τα «πρόβατα» τον θέλουν στρατευμένο με το «δίκαιο του εργάτη» ή το «όραμα της επανάστασης». Παρέκκλιση ισοδυναμεί με δολοφονία έργου και χαρακτήρα. Στοχεύσατε, Νικ Κέιβ στη διόπτρα σας, πυρ: άτιμος φιλελέ.

Το αμάρτημα του Κέιβ; Η κατηγορία του «λαϊκού δικαστηρίου»; Στον ιστότοπο The Red Hand Files, όπου τακτικότατα επικοινωνεί με τους φίλους της μουσικής του από όλον τον κόσμο, απαντώντας στις ερωτήσεις τους, ακόμα και τις πιο δύσκολες, έκανε το λάθος να εκφραστεί ελεύθερα περί τέχνης, θρησκειών και ιδεολογιών. Μεγάλο σφάλμα αυτό για τους επαγγελματίες «φίλους του λαού» αλλά και κάθε «ένθεου» που στο εικονοστάσι του θα βρεις είτε τον Κύριο Ημών είτε τον Τσε Γκεβάρα.

Ακολουθούν αποσπάσματα (ελεύθερη μετάφραση) από την επίμαχη απάντηση, για να βγάλετε τα συμπεράσματά σας. 

Ένας από τους λόγους που γράφω είναι επειδή μου χαρίζει την ελευθερία να κινούμαι σε έναν κόσμο μυστήριο και άγνωστο, πέρα από τα συνηθισμένα. Σαν τραγουδοποιός έχω υπογράψει συμβόλαιο με την αμφιβολία αλλά και το να αγκαλιάζω αυτό που δεν γνωρίζω, εκεί αισθάνομαι πως βρίσκεται το αληθινό νόημα. Είναι μια μέθοδος που μου επιτρέπει να γράφω τραγούδια που βρίσκονται υπό την επήρεια της αναζήτησης και της αμοιβαιότητας. Όπως επίσης, αυτή η τακτική αφήνει όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά, μια αίσθηση δυνατοτήτων χωρίς τέλος, που με γεμίζει αφοσίωση στο μυστήριο του κόσμου με τους βαθείς ωκεανούς και τα σκοτεινά του δάση[...]

Αλλά η οργανωμένη θρησκεία από μόνη της μου δημιουργεί ένα μεγάλο πρόβλημα. Αν και θα μου ήταν τόσο πιο εύκολο να χαθώ στην αγκαλιά μιας αμοιβαίας καθορισμένης αλήθειας, θεωρώ ότι - στις πιο πολλές των περιπτώσεων - τα δομημένα συστήματα πίστης είναι σκοπίμως σχεδιασμένα ώστε να απενεργοποιούν τη συσκευή έρευνας, κρατώντας για αυτά τον ρόλο «η μόνη αληθινή θρησκεία». Κατά συνέπεια η ύβρις της σιγουριάς τους με κάνει να πλήττω και με απομονώνει[...]

Έτσι, Στέλλα, το να ζω σε μια κατάσταση ψαξίματος, ουδετερότητας και αβεβαιότητας, μακριά από δόγματα και μπετοναρισμένες πεποιθήσεις, βοηθά τη σύνθεσή μου γενικά. Γι’ αυτό και ίσως αυτός να είναι ο λόγος που γενικά αισθάνομαι άβολα με όλες τις ιδεολογίες εκεί έξω που φοράνε την ταμπέλα της «αλήθειας» ή του «μονόδρομου». Δεν μιλάω μόνο για την πλειοψηφία των θρησκειών, αλλά και για την αθεΐα, τις ριζοσπαστικές διακομματικές πολιτικές ή όποιο σύστημα σκέψης, συμπεριλαμβάνω και την «κουλτούρα της αφύπνισης», που αντλούν ενέργεια δικαιώνοντας μόνο τις δικές τους αντιλήψεις και πνίγοντας οτιδήποτε αντίθετο. Ανεξαρτήτως των καλών προθέσεων, αυτή η έλλειψη ταπεινότητας και η δογματική σιγουριά των διεκδικήσεων είναι που με κάνει να αποστρέφομαι τον πατερναλισμό τους[...]

Οι Αντίφα και η Άκρα Δεξιά, παραδείγματος χάριν, με τη ρουτίνα των συγκρούσεων στους δρόμους, σαν παιχνίδι ρόλων και μεταμφιέσεων, δείχνει σαν να συμμετέχουν σε ένα παράξενα ερωτικό, άγριο και αμοιβαία συντηρούμενο γαμήλιο δεσμό που υποστηρίζεται εξολοκλήρου από μια τυφλά άκαμπτη καταδίκη οποιασδήποτε αντίπαλης πεποίθησης[...]

Η αφύπνιση, με όλες τις αρετές της, είναι μια ιδεολογία σνομπ ακατάδεκτη ακόμα και στην παραμικρή ιδέα πως μια γενιά μετά οι ακλόνητες απόψεις της μπορεί να μοιάζουν παλαιολιθικές και ψευδεπίγραφες, όπως μοιάζουν στο σήμερα οι ιδέες των προηγούμενων γενεών. Μάλλον αυτός είναι κι ένας από τους μηχανισμούς της εξέλιξης - αν και η ιστορία έχει πάντα τη συνήθεια να καταρρακώνει τα πολύτιμα πιστεύω μας. Μερικοί από εμάς, παραδείγματος χάριν, ανήκουμε σε εκείνη τη γενιά που πίστευε ότι η ελευθερία του λόγου είναι μια ξεκάθαρη αρετή που δεν μπορεί να την αμφισβητήσει κανένας. Αλλά μια γενιά μετά, αυτή η αξία μοιάζει για πολλούς να είναι ένα πρόσταγμα - προκάλυμμα της Άκρας Δεξιάς, που με πολύ γρήγορους ρυθμούς προστίθεται και στα ιδεολογικά κουλουβάχατα της αριστεράς και όλο και επεκτείνεται. Με τα παραπάνω δεν θέλω να πω πως δεν πρέπει να καταδικάζουμε τίποτα, να τα αποδεχόμαστε όλα ή ότι, αλήθεια, δεν πρέπει να είμαστε θυμωμένοι με την κατάσταση του κόσμου. Ή πως δεν πρέπει να μαχόμαστε για να διορθώσουμε τις αδικίες απέναντι στις οποίες είμαστε ταγμένα αντί[...]

Παρ’ όλα αυτά το καθήκον μου σαν τραγουδοποιός είναι να μην προσπαθώ να σώσω τον κόσμο, αλλά να προσπαθώ να σώσω την ψυχή του κόσμου. Αυτό ακριβώς είναι που απαιτεί να ζω τη ζωή μου στην εναλλακτική πλευρά της αλήθειας, έξω, πέρα από την καταγγελία και μέσα στην αβεβαιότητα, εκεί που τα πράγματα βγάζουν λιγότερο νόημα, το παράλογο λογίζεται σαν αρετή και η τέχνη σκέφτεται μανιακά και κοχλάζει ζεματιστά. Εκεί που το δογματικό είναι ανάθεμα, το να συζητάμε είναι απαραίτητο, η αμφιβολία είναι ενέργεια, η μαγική σκέψη δεν είναι έγκλημα. Εκεί που κυβερνάνε η δυνατότητα και το ενδεχομένως. Εκεί μπορεί να βρίσκονται οι απαντήσεις της καρδιάς, στο αξεδιάλυτο σκοτάδι του δάσους, στον απροσπέλαστο βυθό της θάλασσας, στο άγνωστο της άκρης των δακτύλων μας[...]

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ