Παύλος Παυλίδης: Μια πυρκαγιά σ’ ένα σπιρτόκουτο

Η προσωπική πορεία του Παύλου Παυλίδη μετά τα Μωρά στη Φωτιά και τα Ξύλινα Σπαθιά ακολουθεί μια ολοένα και πιο ποιητική και εμπνευσμένη μελωδικά τροχιά. Ένα χρόνο μετά το δίσκο του «Στον διπλανό ουρανό», κυκλοφορεί εδώ και λίγες μέρες παρέα πάντα με τη μουσική του παρέα B-Movies το νέο άλμπουμ του με τίτλο «Μια πυρκαγιά σ’ ένα σπιρτόκουτο» προσθέτοντας ένα ακόμη καλογραμμένο κεφάλαιο στο μουσικό του βιβλίο. Λίγο πριν την πρώτη του παρουσίαση στο διήμερο 8&9/4 στο Gagarin, μοιράζεται μαζί μας τις σκέψεις του για κάτι μεγάλο που κρύβεται μέσα σε κάτι μικρό…

Δεν είναι επικίνδυνο να ανάβεις σπίρτα σε μια σημερινή κατάσταση που μοιάζει με πυριτιδαποθήκη;

Μακάρι να βρισκόταν η λύση σ’ ένα σπιρτόκουτο. Έχουν εκραγεί αρκετές πυριτιδαποθήκες στη γύρω περιοχή γι’ αυτό και βλέπουμε πόσο λίγο έχουν προχωρήσει οι κοινωνίες μας. Τα σπίρτα τα κρατούν και τα ανάβουν λάθος άνθρωποι για λάθος λόγους. Ο τίτλος του δίσκου σημαίνει κάτι μεγάλο που κρύβεται μέσα σε κάτι μικρό, σε κάτι ελάχιστο, όπως ας πούμε ένα σύμπαν σ’ ένα απειροελάχιστο σημείο που εκρήγνυται και εμφανίζονται τα πάντα, όπως μέσα από ένα σπόρο βγαίνει ένα ολόκληρο δέντρο. Δεν ξέρω αν θα αλλάξει η θεωρία για τη δημιουργία του σύμπαντος, πάντως εύχομαι να εξακολουθούν να βγαίνουν δέντρα μέσα από μικροσκοπικά σπόρια και ελπίζω πως δεν θα καούν επειδή οι λάθος άνθρωποι κρατούν τα σπιρτόκουτα.

Ο νέος σου δίσκος ακούγεται σαν να γράφτηκε με τη μία, αβίαστα.

Είναι αλήθεια ότι γράφτηκε πιο εύκολα και όντως πιο αβίαστα από όλους τους δίσκους που έχω κάνει. Είναι τόσο μικρό το διάστημα που μεσολάβησε από το προηγούμενο άλμπουμ επειδή τα περισσότερα τραγούδια είχαν ήδη ηχογραφηθεί μαζί με το προηγούμενο υλικό. Έτσι δημιουργήθηκε μια ενότητα με τα πιο ήσυχα και αργά κομμάτια που το ονόμασα «Στο διπλανό ουρανό» και τώρα κυκλοφορούμε τη δεύτερη ενότητα με τίτλο «Μια πυρκαγιά σ’ ένα σπιρτόκουτο» σα να είναι η δεύτερη πλευρά του ίδιου δίσκου αλλά με τραγούδια πιο έντονα και πιο γρήγορα. Μου αρέσει οι δίσκοι να έχουν κάποια ενότητα στο ύφος και στον ήχο τους.


Αυτή η άνεση που διαθέτεις στη μελωδία και η ποιητική διάσταση των στίχων σου πώς σχηματοποιούν τα κομμάτια σου;

Εδω γράφτηκαν πρώτα σχεδόν όλες οι μουσικές, με εξαίρεση τη «Γοργόνα» και το «Η Αγάπη σου», όπου στο πρώτο έχει γράψει στίχους η Φωτεινή Λαμπρίδη και στο δεύτερο ο Στράτος Φραγκεδακης. Πάντα προτιμώ να μελοποιώ στίχους παρά να βρίσκω στίχους για έτοιμες μουσικές. Το έχω πει πολλές φορές, γιατί αυτή είναι παλιά και μόνιμη ερώτηση, ότι οι στίχοι έχουν από μόνοι τους μια συγκεκριμένη ρυθμική βάση και προκαλούν μια μουσική αίσθηση την οποία ο καθένας ακολουθεί με το ένστικτό του και ανάλογα με τη διάθεση της στιγμής. Όταν έχεις μια μελωδία οι στιχουργικές εκδοχές είναι άπειρες και πάντα χρειάζομαι περισσότερο χρόνο. Γι’ αυτό έχω και μια ιδιαίτερη εκτίμηση και σεβασμό στους ανθρώπους που παίρνουν έτοιμες μελωδίες και τις μετατρέπουν σε τραγούδια. Ίσως αυτός σε κάποιο βαθμό να είναι και ο λόγος που έχουμε πολυάριθμες μουσικές παραγωγές, με πολύ λίγες όμως εκείνες που να είναι συγκινητικές και από στιχουργικής άποψης.


Πώς δουλεύετε τα κομμάτια με τους B-Movies πριν την κυκλοφορία του άλμπουμ και κατά πόσο αυτά εξελίσσονται στα live;

Η ενορχήστρωση στους B-Μovies είναι αρκετά ομαδική υπόθεση και όσο προχωραει ο καιρός γίνεται όλο και πιο αβίαστα. Σ’ αυτό το δίσκο ήταν ιδιαίτερα ευχάριστη έκπληξη ο ρόλος του Αλέκου Σπανίδη, του ντράμερ της μπάντας όπου κυριολεκτικά με κατέπληξε γιατί έγραψε, εκτός από τύμπανα, κιθάρες, πλήκτρα, έκανε φωνητικά, ηχητικά εφέ, έπαιξε κρουστά και γενικά βοήθησε σε όλα τα επίπεδα. Έχουμε επίσης καινούργιο κιθαρίστα, τον Σάκη Αζά, ο οποίος μπήκε κι αυτός με πολλή όρεξη σ’ αυτό το παιχνίδι. Για τον Ορέστη και τον Τόλη τι να πει κανείς... Έχουμε πια παλιώσει σαν ομάδα. Έχουμε κλείσει δεκαετία με παρά πολλές συναυλίες και βλέπω τον ίδιο ενθουσιασμό σ’ αυτούς τους σπουδαίους μουσικούς. Συνεννοούμαστε πιο εύκολα στο στούντιο και υπάρχει αμοιβαία εμπιστοσύνη. Το στούντιο βέβαια έχει τους κανόνες, τις πολλές δυνατότητες και ευκαιρίες του. Στη συναυλία τα κομμάτια προσαρμόζονται σ’ ένα μεγαλύτερο πρόγραμμα όπου επικρατεί ένα συγκεκριμένο κλίμα κάθε φορά, οπότε σου δίνεται και η ευκαιρία να δοκιμάσεις καινούργιες ενορχηστρώσεις και εκδοχές τους, πράγμα πολύ ευχάριστο επίσης και δημιουργικό. Συνήθως ανεβαίνουν οι τόνοι και οι ταχύτητες ακριβώς επειδή και οι καρδιές όλων χτυπούν πιο γρήγορα και ας πούμε ότι και εμείς και οι ακροατές υπάρχουμε κατά κάποιο τρόπο «γρηγορότερα».


Τι ακούς το τελευταίο διάστημα; Έχεις κάποιες ελληνικές ή ξένες εμμονές;

Ούτε ελληνικές ούτε ξένες εμμονές έχω. Παρ’ όλ’ αυτά κατά περιόδους, ψάχνοντας πάντα να ακούσω οτιδήποτε, όταν κουράζομαι υπάρχουν δίσκοι στους οποίους καταφεύγω. Τέτοιου τύπου δίσκοι ήταν τα τελευταία χρόνια το «Sea change» του Beck, κάποιοι δίσκοι της Norah Jones, πάντα οι δίσκοι του Cohen, το «Remain in Light» των Talking Heads, που το ξανάκουσα πριν λίγες μέρες και μου φάνηκε για άλλη μια φορά συγκλονιστικό, το «The Place We Ran From» των Tired Pony, που το ακούω πάντα ολόκληρο, και πολλοί άλλοι δίσκοι στους οποίους δεν χρειάζεται να κάνω ζάπινγκ. Είναι παρά πολλοί, όπως καταλαβαίνεις, και από πολλές δεκαετίες, δίσκοι των Elbow, όλοι οι δίσκοι των Radiohead και ειδικά οι τελευταίοι τους. Έχω και καλούς φίλους, που είναι πιο συνεπείς εξερευνητές και μου κάνουν δώρα συλλογές με παρά πολλά καταπληκτικά τραγούδια από καινούργιους καλλιτέχνες που δεν έχω πια το μυαλό να αποστηθίζω.

Έχοντας γεννηθεί στη Γερμανία πώς αντιλαμβάνεσαι αυτή τη διαφορά νοοτροπίας, αντίληψης και ηθικής στον τρόπο αντιμετώπισης των πραγμάτων;

Στη Γερμανία έζησα μόνο δύο χρόνια. Πήγα εκεί σχολείο από τα δέκα μέχρι τα δώδεκα τη δεκαετία του εβδομήντα. Ακόμη και έτσι όμως θυμάμαι πολύ καλά εκείνα τα χρόνια. Είναι χώρες αυτές που υποδέχτηκαν μετανάστες υπό τελείως άλλες συνθήκες και με τελείως διαφορετική οργάνωση. Σίγουρα θυμάμαι τις υποδομές στα δημοτικά σχολεία, υπερσύγχρονα κτίρια με εξοπλισμό απίστευτο, γήπεδα γυμναστήρια, και τη στάση των δασκάλων απέναντι στα παιδιά των μεταναστών που μόνο αδιαφορία και ξενοφοβία δεν θύμιζε. Όποιος ήθελε να μάθει είχε κάθε ευκαιρία. Αλλά αυτό που θυμάμαι με πολλή νοσταλγία ήταν οι κοπάνες στα χιονισμένα πάρκα και μια σχολική τσάντα που την έκανα έλκηθρο και κατέβαινα επί ώρες κάτι ατέλειωτες πλαγιές δίπλα σ’ ένα από τα ποτάμια του Ανόβερου. 

Πώς βλέπεις το γιγαντωμένο σήμερα ζήτημα του προσφυγικού;

Τώρα τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα. Τώρα θερίζουν τις θύελλες που πρόεκυψαν από τους ανέμους που έσπειραν, κάνοντας μάλιστα πως δεν καταλαβαίνουν. Όλοι οι Ευρωπαίοι. Και έχει στηθεί ένα τεράστιο παζάρι στην πλάτη τόσων αθώων ανθρώπων. Ειλικρινά δεν μπορώ να φανταστώ ότι δεν το είχαν προβλέψει όλο αυτό. Προφανώς κάποιοι θα επωφεληθούν από όλη αυτή την εξαθλίωση. Από την άλλη μου φαίνεται συγκινητική η στάση των «απλών» ανθρώπων. Με τρομάζει η αναλγησία των ανά την Ευρώπη κρατούντων. Νομίζω ζούμε μία από τις πιο σκοτεινές περιόδους της ευρωπαϊκής ιστορίας. Είμαστε κοινωνίες με τεράστιες χωματερές υπερκατανάλωσης με τηλεοπτικούς μηχανισμούς παντός είδους πια, που μετατρέπουν τα πάντα σε υπερθέαμα. Όλο το σύμπαν χωραει στο κινητό μας, αλλά στη συνείδηση μας όχι και πολλά. Δεν ξέρω πόσο αισιόδοξος μπορώ να είμαι πια, αλλά σίγουρα αν είναι να κάνουμε ο καθένας όσο πιο καλά μπορεί αυτό που κάνει, κοιτώντας το συνάνθρωπό του στα μάτια, τώρα είναι η πιο κατάλληλη εποχή. Η έννοια της οικονομικής σκοπιμότητας είναι παντού σε πρώτο πλάνο και έχει αντικαταστήσει κάθε πολιτική ηθική, όση είχε απομείνει δηλαδή ή μάλλον όση μας επέτρεπαν να έχουμε την ψευδαίσθηση ότι υπάρχει. Όμως βλέπουμε και πολλές εστίες ανθρωπιάς. Ειδικά η ελληνική κοινωνία δέχεται τόσο πρωτόγνωρη πίεση σε τόσα επίπεδα και όμως ακόμη καταφέρνει και δείχνει ότι δεν έχουν χαθεί τα πάντα. Μακάρι όλα αυτά να μας κάνουν πιο ευαίσθητους και πιο συνειδητοποιημένους αντί να μας οδηγήσουν σε μεγαλύτερη αδιαφορία και αναλγησία. Δεν είναι ιδεολογικό το ζήτημα. Απλά, αν δεν μπούμε στη θέση των ανθρώπων που υποφέρουν, δεν έχουμε καμία ελπίδα ως κοινωνία.

Έχουμε κουραστεί ακόμη και να μιλάμε σήμερα για την κρίση;

Δεν έχουμε κουραστεί καθόλου να μιλάμε. Οι αναλύσεις δίνουν και παίρνουν. Οι πράξεις είναι που δεν αρκούν. Ποτέ δεν φανταζόμουν ότι ο στίχος «το όχι αποκοιμήθηκε στην αγκαλιά του ναι» θα παρέπεμπε σε κάτι τόσο θλιβερό όσο αυτό που ζούμε. Όλος ο κόσμος πια μοιάζει να κυβερνάται από οικονομικές κοινοβουλευτικές δικτατορίες.
Ποια είναι η δική σου διαφυγή σήμερα;
Αν θέλω να διαφύγω από κάπου είναι οι αυταπάτες και τα ελαττώματά μου. Προσπαθώ να είμαι όσο πιο εδώ μπορώ.

Πες μας μια πολύ μικρή ιστορία από τα χρόνια σου στο Παρίσι.

Για το διάστημα που έζησα στο Παρίσι θα άξιζε να γράψω ένα μικρό βιβλίο. Τώρα που το σκεφτομαι δεν είναι άσχημη ιδέα.

Υπάρχουν πράγματα που θα ήθελες να κάνεις έξω από τη μουσική;

Μου αρέσει να φροντίζω τα φυτά και τα δέντρα. Νομίζω θα ήμουν καλός κηπουρός.

Ο νέος δίσκος του Παύλου Παυλίδη και των B-Movies «Μια πυρκαγιά σ’ ένα σπιρτόκουτο» κυκλοφορεί από την Inner Ear. Πρώτη live παρουσίαση το διήμερο 8&9/4 στο Gagarin (Λιοσίων 205, 2114112500), €10, 12 (ταμείο), Προπώληση viva.gr, Public, Παπασωτηρίου, SevenSpots, Ιανός, Media Markt, Reload.