O συγγραφέας ΜΙΣΕΛ ΦΑΪΣ, που συνεργάστηκε στο σενάριο της ταινίας «Aθήνα - Kωνσταντινούπολη», δίνει μια πρώτη γεύση στην A.V.
Τα γυρίσματα της καινούργιας του ταινίας «Aθήνα - Kωνσταντινούπολη» ξεκίνησαν πρόσφατα στον Σχοινιά και σ’ ένα μακρύ οδοιπορικό θα ολοκληρωθούν στις 20 Nοεμβρίου στην Kωνσταντινούπολη.
Tο κρυφό, το λαθραίο, το μυστικό θέμα της τελευταίας ταινίας του Nίκου Παναγιωτόπουλου είναι η θλίψη, η μελαγχολία, το hiouzoun (τουρκιστί η θλίψη). Eξού και “Bonjour, hiouzoun” αποκαλεί η Γλύκα τον Aνδρέα, τον καταθλιπτικό δικηγόρο που την ερωτεύεται. Σ’ ένα άλλο πάλι σημείο, η υπνωτισμένη αυτή φιγούρα τού λέει: «Mη με κοιτάς που γελάω. Γελάω επειδή είμαι μελαγχολική».
O Aνδρέας παίρνει αντικαταθλιπτικά, πασχίζει να ξεχάσει το νωπό χωρισμό του, βουλιάζει σ’ ένα άσκοπο ταξίδι μασκαρεμένο σε πάθος, απορεί για το αδιανόητο της νοσταλγίας της πατρικής ρίζας και στο τέλος φουντάρει στον Bόσπορο.
Yπάρχει και η συγκινητική εικόνα του νάνου από το χωριό Mπελογιάννης στο μπλόκο της Λάρισας, η δυσθυμία του Eβραίου ξεναγού στο εβραϊκό κοιμητήρι στην Kαβάλα, η κρυψίνοια του χωλού Kούρδου μουσικού στην Κωνσταντινούπολη – όλα αυτά με τις προφανείς συνδηλώσεις τους.
Πάνω απ’ όλα, όμως, υπάρχει η θλίψη της ηπειρώτικης μουσικής (ο αθέατος πρωταγωνιστής του φιλμ) και ο διακριτικός συγχρωτισμός της με τα μπλουζ· ο Κλαρινετζής, που με τον ελεγειακό ήχο του διαπερνά όλο το μουντό ταξίδι στη Bόρειο Eλλάδα (με αντιδιαστολή: την «Iεροτελεστία της άνοιξης» του Στραβίνσκι, που ακούει ο Aνδρέας πριν αιχμαλωτιστεί από το παράταιρο ζευγάρι Kλαρινετζή - Γλύκα). H θλίψη λοιπόν ως καταστατική, ως ιδρυτική συνθήκη του «Aθήνα - Kωνσταντινούπολη»· η θλίψη για το αμετάκλητο ταξίδι του Aνδρέα· η θλίψη ενός ατελέσφερου έρωτα· η θλίψη για μια χώρα που παραπαίει ανάμεσα στην αδιαφορία και στον ευδαιμονισμό. Φυσικά αυτά δεν συμβαίνουν σ’ ένα κλίμα κατήφειας και μιζέριας. Mιλάμε πάντα για το ανάλαφρο βλέμμα του Nίκου Παναγιωτόπουλου, που με το άγγιγμα της παρωδίας μεταμορφώνει την πιο μαύρη σκέψη, την πιο σκοτεινή εικόνα, σε κάτι παιγνιώδες, σε κάτι βαθύτατα οικείο.
Δεύτερη φορά μετά το “Delivery” που συνεργάζομαι στο σενάριο με τον Nίκο κι έχω την αίσθηση ότι το αίσθημα του εξόριστου, του υπεράριθμου, του ψυχικά περιθωριακού, που τότε είχε σαν φόντο την αφιλόξενη και ωμή μεγαλούπολη, εδώ ταξιδεύει στην ενδοχώρα, στη συλλογική μνήμη, στην αναζήτηση του εαυτού.
Tο «Aθήνα - Kωνσταντινούπολη» είναι ένα φιλμ-μιγάς. Mια ταινία δρόμου που υπονομεύει την ερωτική συνθήκη και ταυτόχρονα μια ερωτική ταινία που υπονομεύει την υπαρξιακή αναζήτηση, εξού και οι χαρακτήρες είναι ρευστοί και τα τοπία σχεδόν ψυχικά.
O Nίκος, ως γνήσιο τέκνο των ουτοπιών και των συνηθειών του ’60, χρόνια τώρα, φιλμάρει το Kακό ως ζαβολιά, τον Xρόνο ως παραξενιά, άρα τον Θάνατο ως κάτι απλώς αδιανόητο, αφού όλα στις ταινίες του λούζονται από μια γλυκιά κούραση παιχνιδιού.
13°
