The Princess: Γιατί ενθουσιάζει το ντοκιμαντέρ για την πριγκίπισσα Νταϊάνα

Στα πλάνα της πριγκίπισσας Νταϊάνα που επισκέπτεται την Ινδία, κάποιος παρατηρεί: «Όταν βάζεις έναν σύγχρονο άνθρωπο σε ένα αρχαίο Κατεστημένο, αυτός ο άνθρωπος θα καταστραφεί.» Κάπως έτσι βλέπει την πριγκίπισσα Νταϊάνα το ντοκιμαντέρ του HBO που σκηνοθέτησε ο Ed Perkins (γνωστός από το «Tell Me Who I Am») και το οποίο έκανε πρεμιέρα στις 13 Αυγούστου. Αν και το «Τhe Princess» έρχεται μετά το «The Crown» και το «Spencer», οι κριτικοί ενθουσιάστηκαν από το πώς ο Perkins χρησιμοποίησε τα πλάνα αρχείου όχι για να αφηγηθεί μια ακόμα βιογραφία της «Πριγκίπισσας του λαού», αλλά για να δείξει τον τρόπο με τον οποίο τα ΜΜΕ διαμόρφωσαν την εικόνα της.

© HBO

Όλα έχουν ειπωθεί αυτά τα 25 χρόνια από τον τραγικό θάνατο της Νταϊάνα και του Ντόντι Αλ Φαγιέντ σε τροχαίο δυστύχημα στο Παρίσι. Το ντοκιμαντέρ αρχίζει με ένα κοκκώδες βίντεο όπου φαίνεται το μοιραίο αυτοκίνητο να τρέχει μέσα στη νύχτα, με τους παπαράτσι να το ακολουθούν με μοτοσικλέτες: ξεκινώντας από το τέλος, ο Perkins μάς ταξιδεύει στη σύντομη ζωή της Νταϊάνα χωρίς πρόσθετο κείμενο ή σχόλια. Τα πλάνα των ΜΜΕ μιλάνε από μόνα τους: από την ημέρα του γάμου της με τον Κάρολο υπάρχουν βίντεο που καταγράφουν κάθε κίνηση του ζευγαριού με το αυτοκίνητο· από την άφιξή τους στον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Παύλου, την έξοδο και την πομπή τους στο Λονδίνο και την επιστροφή τους στο σπίτι. Αργότερα υπάρχουν εικόνες από την έξοδο της Νταϊάνα από το μαιευτήριο μετά τη γέννηση του πρίγκιπα Χάρι - έχει απαθανατιστεί η κάθε μέρα της ζωής της. Σ’ αυτό το ντοκιμαντέρ αναδεικνύεται η εμμονή, ένα ομαδικό stalking που συνοδευόταν συχνά από ενοχλητικές ερωτήσεις: ωστόσο, στο πέρασμα του χρόνου, βλέπουμε την Νταϊάνα να μεταμορφώνεται μπροστά στους δημοσιογράφους - από ντροπαλή 19χρονη που απαντά με απλές, ευθείες προτάσεις, εξελίσσεται σε fashion icon και μιλάει άνετα στην κάμερα· οι απαντήσεις της είναι παιχνιδιάρικες, καμιά φορά μάλιστα πειράζει τον Κάρολο.

Η πριγκίπισσα Νταϊάνα ενηλικιώθηκε εν μέσω του δεύτερου κύματος του φεμινισμού, αλλά και της εποχής της Μάργκαρετ Θάτσερ. Από την αρχή, αν και προερχόταν από μια πολύ παλιά αριστοκρατική οικογένεια της Αγγλίας -πολύ παλιότερη από τους Γουίντσορ- τα ΜΜΕ την υποτιμούσαν και μιλούσαν με χυδαίο τρόπο για την παρθενιά της. Στις απαντήσεις που δίνει στους δημοσιογράφους φαίνεται η ωρίμανσή της, αλλά όταν αυτό συνέβη ήταν πολύ αργά: είχε ήδη εκτεθεί πολύ, όλος ο κόσμος την παρακολουθούσε μέσα και έξω από τον γάμο της και -αρκετά αποκαλυπτικό- πολλές γυναίκες την κακολογούσαν με χαρακτηριστική γυναικεία μισογυνία. Μέσα από το επιδέξιο μοντάζ του ντοκιμαντέρ, γίνεται επίσης εμφανής η αλλαγή στον τρόπο παρουσίασης της Νταϊάνα στα ΜΜΕ: το πώς από «κακομαθημένη» άρχισαν να τη ζωγραφίζουν ως αθώο θύμα. Στην πραγματικότητα, η Νταϊάνα μοιράζεται με τη Σάρα Φέργκιουσον και την Καμίλα Πάρκερ-Μπόουλς μοιράζονται τον αντίκτυπο της ίδιας νοοτροπίας: όλες τους έγιναν αντικείμενο δηλητηριωδών σχολίων και αφόρητης πίεσης - ίσως στην ομάδα να προστίθεται και η Μέγκαν Μαρκλ.

Σε όλη τη διάρκεια της ταινίας, η πριγκίπισσα Νταϊάνα παρουσιάζεται από τα μέσα ενημέρωσης τόσο ως το «καλύτερο πράγμα που συνέβη ποτέ στη μοναρχία» όσο και ως κάποια που «έχει προκαλέσει ανείπωτη ζημιά στη βασιλική οικογένεια.» Στην αρχή ήταν μια χαριτωμένη νότα που έκανε τη βασιλική οικογένεια πιο προσιτή, αλλά στη συνέχεια η δημοσιοποιημένη θλίψη της αντιμετωπίστηκε από πολλούς σαν φάρσα.

Η Νταϊάνα καταναλώνεται ακόμα όπως η Μέριλιν Μονρόε, ως γυναίκες που δεν τα κατάφεραν να τα βγάλουν πέρα. Η ταινία του Ed Perkins δεν κρίνει κανέναν: μας προσφέρει έναν καθρέφτη για να εξετάσουμε μόνοι μας τη σαγήνη που ασκούν οι πιο αναχρονιστικοί θεσμοί και το «αρχαίο Κατεστημένο».