Κριτική για τις ταινίες της εβδομάδας 8-14 Οκτωβρίου 2020: Το γεράκι του φυστικοβούτυρου, Ο παράδεισος έπεσε στη Γη, Αντρέι Ταρκόφσκι, Γιοσέπ κι ακόμα 1 ταινία.
Ο Ζαν είναι ένας άντρας με σύνδρομο Down που ονειρεύεται να γίνει επαγγελματίας παλαιστής. Το πρόβλημά του είναι ότι τον κρατούν κλεισμένο σε οίκο ευγηρίας και δεν του επιτρέπουν να κυνηγήσει το όνειρό του με όλες τις δυνάμεις του. Ύστερα από δεκάδες απόπειρες θα καταφέρει να το σκάσει και στον δρόμο προς την ελευθερία θα γνωρίσει τον ασυμβίβαστο Τάιλερ ο οποίος έχει τα δικά του μπλεξίματα.
Η χημεία του πρωταγωνιστικού τρίο –ο αυθεντικός Ζακ του 35χρονου Ζακ Γκοτσέιγκεν, ο ασυμβίβαστος Σάια Λα Μπεφ και η ήρεμη γοητεία της Ντακότα Τζόνσον– είναι τόσο ισχυρή που παρότι εμφανίζονται όλοι μαζί μόλις σε 2-3 σκηνές στο δεύτερο μέρος του φιλμ καταφέρνουν να δώσουν στην τρυφερή δραμεντί το στοιχείο της αφτιασίδωτης αγνότητας που σπανίζει στα φιλμ του συγκεκριμένου είδους. Οι αλήθειες που εκστομίζονται από τον αθώο αλλά και πάνσοφο Ζακ είναι εκείνες που θα βάλουν σε τάξη τις διαλυμένες ζωές των Τάιλερ και Έλινορ (η υπεύθυνη κοινωνική λειτουργός που ανέλαβε να ξαναβρεί τον Ζακ) και θα ενώσουν με δυναμική έμπνευση το φαντασμαγορικό όνειρο του ήρωα με την πεζή πραγματικότητα των υπολοίπων. «Θέλω να γίνω επαγγελματίας παλαιστής και κακός μαζί επειδή η οικογένειά μου με εγκατέλειψε» αποκαλύπτει το μυστικό του στον Τάιλερ ο αφοπλιστικός Ζακ, κι εκείνος αποφασίζει να τον βοηθήσει να τα καταφέρει! Στο ιδιότυπο τούτο road movie όλα κινούνται σε χαμηλούς αλλά και αγχωτικούς ρυθμούς. Στο πνιγηρό από τη ζέστη και την υγρασία αμερικανικό Νότο οι ήρωες αναζητούν το καταφύγιο που θα τους επιτρέψει να ζήσουν όπως εκείνοι επιθυμούν: ελεύθεροι, με τα λίγα και απαραίτητα εφόδια και τις καθημερινές τους ανάγκες να καλύπτονται από την ειλικρινή φιλία τους. Ζεστό χιούμορ, αμπελοφιλοσοφίες γύρω από το αμερικανικό όνειρο, η σημασία του να έχεις για πρότυπο ένα σούπερ ήρωα (ο Ζακ στοχεύει να συναντήσει τον μυθικό «Μαχητή του αλατόνερου» που είναι ο αγαπημένος του ήρωας), κάποιοι τρομερά αστείοι διάλογοι, σκηνές αγωνίας που λαμβάνουν κοινωνικές προεκτάσεις, δεύτεροι χαρακτήρες που περιγράφουν πλήρως το πλαίσιο μιας κοινωνίας σε παρακμή, είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά του φιλμ που θα σας κλέψει την καρδιά και θα σας φέρει το χαμόγελο της αισιοδοξίας ακόμη κι όταν όλα δείχνουν να απέχουν ελάχιστα από την ολοκληρωτική καταστροφή.
Ένας σκηνοθέτης εγκαταλείπει την χώρα του, την Παλαιστίνη, για να αναζητήσει πιθανούς χρηματοδότες της νέας του ταινίας. Όμως όπου κι αν πάει –στο Παρίσι, τη Νέα Υόρκη και αλλού– διαπιστώνει ότι η πατρίδα του τον ακολουθεί παντού.
Η «Θεϊκή παρέμβαση» από το 2002 μας πρωτοσύστησε τον Σουλεϊμάν σε μια απολαυστική μαύρη κωμωδία που αφορούσε στην σύγχρονη πραγματικότητα της Παλαιστίνης. Πολύ κοντά σε σύλληψη με εκείνο το φιλμ μοιάζει το νέο πόνημα του αθεόφοβου –κυριολεκτικά– σκηνοθέτη που σατιρίζει εκ νέου το θέατρο παραλόγου από τη ζωή στα κατεχόμενα με μια σειρά από βουβές κυρίως και ιλαροτραγικές σεκάνς. Με κεντρικό χαρακτήρα τον ίδιο του τον εαυτό, ο γκριζομάλλης πλέον Σουλεϊμάν πλησιάζει ακόμη περισσότερο στο πρότυπο ενός ανατολίτη Ιλό που στέκει με έκπληκτο βλέμμα μπροστά στα γεγονότα της ζωής του, ανήμπορος να κάνει το παραμικρό. Ένας κυκεώνας από σουρεαλιστικές καταστάσεις –το θρησκευτικό μυστήριο στην αρχή του φιλμ που κλείνει με αναρχικό χιούμορ, ο γείτονας που κλέβει λεμόνια, ο μεθυσμένος που κατουράει στην εξώπορτα– που συνεχίζονται ακόμη και μετά τη φυγή του ήρωα στο εξωτερικό, με τις πολιτικές μπηχτές να χτυπάνε κόκκινο στη φαντασία του δημιουργού που βρίσκεται σε δαιμονιώδη φόρμα. Δείτε μόνο πώς αντιπαραβάλλει τις στρατιωτικές παρελάσεις με τις παρελάσεις ομορφιάς και μόδας στο Παρίσι για να διαπιστώσετε πόσο κατασταλαγμένες είναι οι αιχμηρές πολιτικές ιδέες του ενώ δεν αφήνει ασχολίαστο και το χώρο του κινηματογράφου βάζοντας έναν γάλλο παραγωγό να απορρίπτει το σενάριο του επειδή «δεν είναι αρκετά παλαιστινιακό»!
Η προσωπική ζωή αλλά και το καλλιτεχνικό έργο του «φιλόσοφου της εικόνας» Αντρέι Ταρκόφσκι μέσα από τις δικές του αφηγήσεις.
Ένα φιλμ θησαυρός για όλους τους σινεφίλ καθώς ο υιός Ταρκόφσκι συγκέντρωσε ένα σπάνιο υλικό από προσωπικές εκμυστηρεύσεις αλλά και ερασιτεχνικά φιλμάκια του ίδιου του πατέρα του. Στο συγκεκριμένο ντοκιμαντέρ γινόμαστε μάρτυρες μιας συναρπαστικής ιστορίας που ξεκινά από τα δύσκολα παιδικά χρόνια και την περίπλοκη σχέση με τον σκληρό ποιητή πατέρα και οδηγείται στην παγκόσμια καταξίωση αλλά και τη ρήξη με το σοβιετικό καθεστώς που οδήγησε τον Ταρκόφσκι στην αυτοεξορία. Ενδιάμεσα παρακολουθούμε τις βαθιές, όλο αγωνία σκέψεις ενός ανήσυχου πνεύματος που στοχάζεται για την πίστη στο θείο, την αναγκαιότητα αφοσίωσης σε ένα καθεστώς που εχθρεύεται την ελευθερία έκφρασης, την αναζήτηση της αλήθειας με κάθε μέσο. Ανεκτίμητα τα λόγια του ίδιου του Ταρκόφσκι για τα νοήματα και τους συμβολισμούς στις ιστορίες των ταινιών του και απολαυστικά ενσταντανέ σαν εκείνο με την αμόρφωτη καθαρίστρια που έκανε σκόνη τους διαξιφισμούς θεατών και κριτικών γύρω από το τι ήθελε πραγματικά να πει πραγματικά ο δημιουργός στον αριστουργηματικό «Καθρέφτη» του!
Τον Φεβρουάριο του 1939 ο ισπανικός εμφύλιος οδηγείται στο τέλος του και 500.000 κάτοικοι της Βαρκελώνης –δημοκρατικοί οι περισσότεροι– αναζητούν μια καλύτερη τύχη στη Γαλλία. Όμως η γαλλική κυβέρνηση «φυλακίζει» τους νέους πρόσφυγες σε στρατόπεδα συγκέντρωσης αφήνοντάς τους να επιβιώσουν σε άθλιες συνθήκες δίχως τροφή, νερό και μέτρα υγιεινής προστασίας.
Μια σελίδα ντροπής όχι τόσο για το φρανκικό καθεστώς αλλά κυρίως για τη γαλλική ιστορία είναι το «Γιοσέπ» που εμπνεύστηκε ο σκιτσογράφος της Le Monde και μετουσίωσε σε ένα απρόσμενα αποκαλυπτικό και σκληρό animation. Στο «Γιοσέπ» η φρίκη των άγνωστων στρατοπέδων συγκέντρωσης παρουσιάζονται μέσα από την ιδιαίτερη φιλία του γάλλου αστυνομικού και του ισπανού σχεδιαστή που βρίσκονται στις δύο άκρες των συρματοπλεγμάτων, όπως την αφηγείται ο γηραιός και άρρωστος πλέον Gάλλος στο νεαρό εγγονό του. Επίκαιρη όσο λίγες ταινίες, καταφέρνει να συνδέσει με τρομακτικά ευφυή τρόπο τις δύο μάστιγες της εποχής: το προσφυγικό και την άνοδο του ναζισμού. Συγκίνηση, θαρραλέα γραφή, σκληρές εικόνες αλλά και μια αίσθηση πολιτικής ακεραιότητας κοσμούν τα θαυμάσια σκίτσα του Ορέλ που αποδεικνύει τη στόφα ενός αυθεντικού καλλιτέχνη και δημιουργού.
Ακόμη
Το δεύτερο animation της εβδομάδας είναι το άκρως ενδιαφέρον«Τα χελιδόνια της Καμπούλ» (**) από τους παραγωγούς που μας είχαν δώσει το «Τρίο της Μπελβίλ». Πρόκειται για μια επώδυνη αισθηματική ιστορία αλλά κι ένα χρονογράφημα παράλογης βίας στην Καμπούλ των Ταλιμπάν που δεν αποφεύγει κάποιες προβλέψιμες και σχηματικές καταστάσεις αν και η τεχνική του (ένας συνδυασμός χειροποίητου σχεδίου και κινήσεις αληθινών ηθοποιών) εντυπωσιάζει.
16°
