«Tα περισσότερα παιδιά στην ηλικία μου είχαν σκύλο. Εγώ είχα φωτογραφική μηχανή». Παιδί χωρισμένων γονιών, ο Bruce Davidson ξεκίνησε την λαμπρή σταδιοδρομία του το 1940, με μια πρωτόγονη κάμερα που του δωρίστηκε στα έβδομα γενέθλιά του, μια μηχανή που τον γοήτευσε σε τέτοιο βαθμό, ώστε έπεισε τη μητέρα του, χαμηλόμισθη εργάτρια σε βιομηχανία τορπιλών, να του φτιάξει ένα σκοτεινό θάλαμο στο υπόγειο του σπιτιού τους, στο Ιλινόις.
Σήμερα, ο δημιουργός κλείνει τα 79. Ανήκει στο πρακτορείο Magnum από το 1958, έχει τιμηθεί επανειλημμένως, συγκαταλέγεται στους τιτάνες της αμερικανικής μεταπολεμικής φωτογραφίας, μαζί με τον Lee Friedlander και την προσωπική φίλη του, Diane Arbus. Ζει με τη γυναίκα του σε ένα μεγάλο διαμέρισμα στο Upper West Side της Νέας Υόρκης, εκεί όπου ένα αχανές δωμάτιο στεγάζει τις αναρίθμητες κούτες με τα αρνητικά, το καλλιτεχνικό απόσταγμα μιας πενηντάχρονης σταδιοδρομίας που τον τοποθετούσε σταθερά στις κοινωνικές ζώνες πυρός, συχνά με το ένα πόδι στις κλούβες τις αστυνομίας.
Διαδηλώσεις κατά των διακρίσεων στην Αλαμπάμα το ’63, ντοκουμέντα της ζωής στα γκέτο της 100ης Ανατολικής Οδού, συμμορίες του Μπρούκλιν, οικογένειες του Ισπανικού Χάρλεμ, μπίρες, χοροί, σαρανταπεντάρια δισκάκια και κοκόρια με βαζελίνη στο Prospect Park, τατουαζίδικα στο Coney Island, πορείες, πικετοφορίες, διαδηλώσεις, ταραχές: στο Μοντγκόμερι, τη Σέλμα, το Νάσβιλ, σε όλο το μήκος του αμερικάνικου νότου, με εικόνες άφθαρτες σαν την πυροσβεστική αντλία που στρέφει κατά πρόσωπο ο διοικητής της αστυνομίας «Μπουλ» Κόνορ σε άοπλα παιδιά στο Μπέρμιγχαμ.
Ταξίδεψε με περιοδεύοντα τσίρκα για να συλλάβει την απόκοσμη μοναξιά τους, απορροφήθηκε από την αφιλόξενη τοπιογραφία του νυχτερινού Λος Άντζελες και το απεικόνισε αφειδώς, παρά τις προειδοποιητικές πινακίδες, «προσοχή στα κογιότ και τους κροταλίες», πλεύρισε βαρώνους ναρκωτικών, περιστασιακούς εραστές, γκέι και στρέιτ, ρακένδυτους και υπέρκομψους, πουλιά, ζώα, αγάλματα.
Το Magnum τον προσέλαβε αμέσως μόλις ο συνιδρυτής του, Henri Cartier-Bresson είδε δουλειά του, και ο Davidson τον μνημονεύει σαν καταλυτική επιρροή, μαζί με τον Robert Frank και την Diane Arbus, η οποία του είχε πει: «Οι εικόνες σου είναι καλύτερες από τις δικές μου όταν οι άνθρωποι δεν κοιτάζουν τον φακό. Οι δικές μου είναι καλύτερες από τις δικές σου όταν οι άνθρωποι κοιτάζουν».
Σαν ένας από τους πρώτους αυτουργούς της candid λήψης, ο Bruce Davidson ασπάζεται τη αλήθεια αυτής της διαπίστωσης. Όταν τον ρωτάνε τι του έχει διδάξει μια ολόκληρη ζωή στη φωτογραφία, απαντά: «Συχνά αυτό που κάνει μια εικόνα να ξεχωρίζει είναι υποσυνείδητο. Μπορεί να είναι μια έκφραση, μια λεπτομέρεια, η τσάκιση ενός ρούχου. Πρέπει να επιτρέπεις στον εαυτό σου να αφεθεί στο κύμα. Όταν ήμουν παιδί και έπαιζα μπέιζμπολ, καμιά φορά μπορούσες να ακούσεις τον ήχο που κάνει το μπαστούνι όταν στέλνει με δύναμη και ακρίβεια τη μπάλα –τότε ήξερες ότι είχες κάνει ένα φοβερό χτύπημα. Το ίδιο ισχύει και στη φωτογραφία. Ακούς το κλείστρο να κλείνει και ξέρεις από πριν ότι έχεις αιχμαλωτίσει κάτι το σπουδαίο». Οι εκδόσεις Steidl γιορτάζουν το έργο του Bruce Davidson με ένα πεντάτομο λεύκωμα που κυκλοφόρησε αυτό τον μήνα.
«Δεν ξέρω ποια γρανάζια κινούνται μέσα μας όταν κοιτάμε φωτογραφίες, ειδικά φωτογραφίες καλλιτεχνών όπως ο Cartier-Bresson, αλλά δεν είναι μόνο η όραση που δουλεύει, ούτε μονάχα η φαντασία»
8°
