Εάν τα δακτυλικά αποτυπώματα είναι το πλέον προσωπικό χαρακτηριστικό της ανθρώπινης υπόστασης, τότε οποιοδήποτε αποτύπωμα μίας ιστορικής προσωπικότητας, όπως του Λεονάρντο Ντα Βίντσι, αποκτά μία σχεδόν υπεριστορική διάσταση, που τον καθιστά σχεδόν ζωντανό στα μάτια και τη φαντασία του θεατή.
Το δακτυλικό αποτύπωμα του ίσως πιο θρυλικού εκπροσώπου του homus universalis της Αναγέννησης, το οποίο έχει εντοπισθεί σε ανατομικό του σχέδιο που ανήκει στη συλλογή της βρετανικής βασιλικής οικογένειας, θα είναι ο πρωταγωνιστής σε μία από τις 12 ταυτόχρονες εκθέσεις στη Βρετανία για τα 500 χρόνια από τον θάνατο του ιδιοφυούς δημιουργού.
Το ότι ο Λεονάρντο άφηνε τα αποτυπώματά του σε σχέδια και πίνακες είναι παλαιόθεν γνωστό. Μάλιστα, η ύπαρξη ενός τέτοιου αποτυπώματος στο έργο της «Λατρείας του Ιησού Βρέφους», που αποδίδεται στον Φρα Μπαρτολομέο (άλλοι εν δυνάμει δημιουργοί του είναι οι Γκιρλαντάιο και Λορέντσο ντι Κρέντι), κάνει πολλούς ειδικούς να σκέπτονται πως, σε συνδυασμό με άλλες στιλιστικές ομοιότητες, ανήκει στον Λεονάρντο.
Όμως, όπως εξηγεί ο Μάρτιν Κλέιτον, επικεφαλής του τμήματος σχεδίου και χαρακτικής της βασιλικής συλλογής, το αποτύπωμα αυτό «είναι το πιο έντονο, το πιο καθαρό και εντελές από τα αποτυπώματα του Λεονάρντο». Όπως προσθέτει, «σε κάνει να νοιώθεις πραγματικά τον άνθρωπο που δουλεύει το σχέδιό του, με τα δάκτυλά του γεμάτα μελάνι. Με κάνει να νοιώθω παράξενα».
Σύμφωνα δε με τον Άλαν Ντόνιθορν, επιμελητή της συλλογής Λεονάρντο της βασιλικής οικογένειας (που αριθμεί πάνω από 500 έργα και σκίτσα του και θεωρείται από τις πληρέστερες στον κόσμο), το αποτύπωμα «αποτελεί το πιο πειστικό δείγμα για την πιστοποίηση της αυθεντικότητας των αποτυπωμάτων του Ντα Βίντσι».
Το πληρέστερο αποτύπωμα που μας έχει αφήσει παρακαταθήκη ο ‘Μαέστρο’ βρίσκεται σε μία άκρη του σχεδίου με τίτλο «το καρδιαγγειακό σύστημα και τα κυριότερα όργανα της γυναίκας», ένα έργο που χρονολογείται μεταξύ του 1509-1510 και ανήκει στη σειρά με τις μελέτες επιστημονικού χαρακτήρα.
Ο Κλέιτον τονίζει πως το ίδιο το σχέδιο είναι ένα από τα πιο περίπλοκα, με πολλές λεπτομέρειες και το αποτύπωμα «αποτελεί το κερασάκι στην τούρτα».
Το αποτύπωμα είναι από το αριστερό χέρι του Λεονάρντο, που ως γνωστόν ήταν αριστερόχειρ, και αφήνει να υποθέσει κανείς πως ο δημιουργός του το έπιασε με τα χέρια του που ήταν γεμάτα μελάνι. Δεν επρόκειτο δηλαδή για σκόπιμη πράξη, και όπως τονίζει ο Ντόνιθορν, «συμβάλλει στο να τον καταστήσει πιο κοντινό μας, να τον εξανθρωπίσει, σαν να μπορούμε να τον δούμε να εργάζεται στο εργαστήριό του».
Το σχέδιο θα εκτεθεί στο Εθνικό Μουσείο του Κάρντιφ από την 1η Φεβρουαρίου έως τις 6 Μαΐου και κατόπιν στην Πινακοθήκη της Βασίλισσας στο Παλάτι του Μπάκιγχαμ (24 Μαΐου-13 Οκτωβρίου). Περισσότερες πληροφορίες για το αποτύπωμα θα περιληφθούν στο νέο βιβλίο του Ντόνιθορν «Λεονάρντο Ντα Βίντσι: μία πιο προσεκτική ματιά» (Leonardo da Vinci: a closer look), που αποτελεί μία μελέτη των μεθόδων, των υλικών και των εργαλείων που χρησιμοποιούσε ο μεγαλοφυής καλλιτέχνης και θα κυκλοφορήσει στη Βρετανία την ερχόμενη Παρασκευή.
Η ελευθερία είναι ευάλωτη. Ζει μόνο εκεί όπου οι πολίτες μπορούν να αμφισβητούν, να κρίνουν, να διορθώνουν. Και πεθαίνει όταν κάποιος αποφασίζει ότι «ξέρει καλύτερα για όλους».
Τα δεκατέσσερα κείμενα του βιβλίου αναφέρονται στις πολιτικές, στρατιωτικές και διπλωματικές εξελίξεις που διαμόρφωσαν το νεοελληνικό κράτος και την νεοελληνική κοινωνία
14°
