Πριν λίγες μέρες, στις 31 Ιανουαρίου 2018 , το Speed Art Museum, το μεγαλύτερο μουσείο τέχνης στο Λούισβιλ του Κεντάκι, εξέδωσε δελτίο Τύπου για τη συμφωνία που επετεύχθη με το Ιταλικό Υπουργείο Πολιτισμού, ως προς την επιστροφή αρχαίου κεραμικού αγγείου του 4ου αι. π.Χ., το οποίο είχε κλαπεί από Ιταλικό έδαφος. Η επιστροφή του ερυθρόμορφου καλυκόσχημου κρατήρα, αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης, μακροχρόνιας συμφωνίας,που ορίζει να παραμείνει το έργο στο εν λόγω μουσείο για 4 χρόνια, και εν συνεχεία να αντικατασταθεί από άλλα έργα-δάνεια του Ιταλικού κράτους.
Το αμερικανικό μουσείο, δηλώνει πως πρότεινε οικειοθελώς την επιστροφή του κρατήρα, αμέσως μόλις έπεσαν στην αντίληψή του στοιχεία που αποδείκνυαν πως επρόκειτο για αντικείμενο λαθρανασκαφής και παράνομης διακίνησης.
Ο κρατήρας φτιάχτηκε περίπου το 350-340 π.Χ., στο Πέστουμ (Ποσειδωνία), αρχαιοελληνική αποικία στη νότια Ιταλία. Πρόκειται για αγγείο που χρησιμοποιούταν για την μίξη του κρασιού με το νερό. Το σχήμα του που μοιάζει με ανοιχτό κάλυκα λουλουδιού δίνει και τον όρο «κάλυκας». Στο συγκεκριμένο καλυκόσχημο κρατήρα απεικονίζεται ο Διόνυσος, γερμένος σε ανάκλιντρο να παίζει τον «κότταβο», παιχνίδι επιδεξιότητας που έπαιζαν οι αρχαίοι Έλληνες στα νυχτερινά συμπόσια.
Το Μουσείο Σπιντ, αγόρασε το αγγείο το 1990 από τον Ρόμπιν Σάιμς, ο οποίος ισχυρίστηκε τότε πως είχε περιέλθει στην κυριότητά του από έναν ιδιώτη συλλέκτη στο Παρίσι. Το 2015, επικοινώνησε με το Μουσείο ο Χρήστος Τσιρογιάννης, o οποίος έδωσε ψηφιακά αντίγραφα 2 έγχρωμων φωτογραφιών του κρατήρα, συμπεριλαμβανομένης και μιας πόλαροϊντ που κατασχέθηκαν το 1995, στη διάρκεια επιδρομής των Ιταλών καραμπινιέρων σε αποθήκη της Γενεύης, που ανήκε στον αρχαιοκάπηλο Τζιάκομο Μέντιτσι. Η πηγή των φωτογραφιών, το είδος τους, καθώς και το χώμα που υπήρχε στην επιφάνεια του κρατήρα όπως απεικονιζόταν στις φωτογραφίες, ήταν τα τεκμήρια που έπεισαν το μουσείο ότι επρόκειτο για προϊόν λαθρανασκαφής. Άμεσα το Μουσείο επικοινώνησε με τον γενικό διευθυντή του Υπουργείου Πολιτισμού στη Ρώμη.
Ο Διευθυντής του Μουσείου, Stephen Reily, δήλωσε πως «σε μια εποχή που ο κόσμος γνωρίζει τη διεθνή νομοθεσία σε ό,τι αφορά τις λεηλασίας, κυρίως μέσα από διενέξεις και δικαστικές διαμάχες, είμαι περήφανος που το Μουσείο Σπιντ πρότεινε και κατέληξε σε αυτή την θετική επίλυση με το Ιταλικό Υπουργείο, το οποίο υποστηρίζει το κοινό μας ενδιαφέρον για την υπεύθυνη ανάδειξη της ιταλικής πολιτιστικής κληρονομιάς».
«Η επανόρθωση από πλευράς του μουσείου σχετικά με τον ερυθρόμορφο καλυκόσχημο κρατήρα από το Πέστουμ, επιτρέπει την επιστροφή ενός αντικειμένου που είναι κομμάτι της εθνικής μας κληρονομιάς», πρόσθεσε ο Ιταλός υπουργός Πολιτισμού, Dario Franceschini.
Τέλος, ένας εκ τωνεπιμελητών του Μουσείου, ο Kevin Spence, επιφορτισμένος με την επίβλεψη της συλλογής αρχαιοτήτων, δήλωσε πως «όταν λεηλατούνται αρχαιολογικές τοποθεσίες, οι δράστες μας αποστερούν την ανεκτίμητη και συχνά αναντικατάστατη πληροφόρηση σχετικά με τα αντικείμενα που φέρνουν στην επιφάνεια. Το Σπιντ, υποστηρίζει με όλες του τις δυνάμεις το έργο των αρχαιολόγων που τάσσονται με το νόμο και συνεισφέρουν στην πληρέστερη κατανόηση των αντικειμένων τέχνης και την σημασία που αυτά έπαιξαν στις ζωές των κατόχων τους».
12°
