Το ελληνικό δημόσιο σχολείο, τα ολογράμμματα και η τεχνητή νοημοσύνη στα σχολεία και η συζήτηση στη Βουλή για το νομοσχέδιο για την Εκπαίδευση.
Ένα από τα trends στις μπίζνες της τεχνητής νοημοσύνης είναι η εκπαίδευση ολογραμμάτων και η ψηφιακή μεταφορά συνείδησης γνωστών προσωπικοτήτων. Παίρνεις μια μηχανή και την εκπαιδεύεις να μιλάει και να σκέφτεται όπως, για παράδειγμα, ο ιστορικός Μαρκ Μαζάουερ. Για να το περιγράψω απλοϊκά, της φορτώνεις τα βιβλία που έχει διαβάσει και τα ιστορικά δεδομένα στα οποία ειδικεύεται. Ταυτόχρονα ο αλγόριθμος έχει αναλύσει όλες τις διαθέσιμες διαλέξεις του, αντιγράφοντας, κατά κάποιον τρόπο, την αρχιτεκτονική της σκέψης και τη δομή των απαντήσεων που δίνει σε ερωτήσεις. Η δε κατασκευή του ολογράμματος είναι το πιο απλό κομμάτι του εγχειρήματος. Το μοντέλο δημιουργείται με βάση τον σωματότυπο, το ύφος του προσώπου και των κινήσεων. Και για να το δεις ζωντανό μπροστά σου, χρειάζεται να φορέσεις μία κάσκα εικονικής πραγματικότητας. Η εμπειρία είναι, τελικά, αληθινή. Φοράς την κάσκα, βλέπεις και ακούς τον Μαζάουερ να σου μιλάει για την Ελλάδα στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Στη συνέχεια θα δεχθεί ερωτήσεις. Υπάρχει, βέβαια, η περίπτωση να μην καταλάβει τι ακριβώς τον ρωτάς, αν διατυπώσεις την ερώτησή σου επιλέγοντας «περίεργες» λέξεις ή με δόλο που έχει ως σκοπό τον αποπροσανατολισμό του. Αλλά και αυτό θα ξεπεραστεί σε βάθος χρόνου. Μέχρι το 2030, όπως εικάζεται, πολλές γνωστές προσωπικότητες θα έχουν αποκτήσει την πλήρη ψηφιακή τους αντιστοίχιση σε ολογράμματα. Θεωρητικά, θα μπορείς να παρακολουθήσεις μία διάλεξη του Ομπάμα στην Αθήνα, απευθύνοντάς του και ερωτήσεις. Ο ίδιος ο Ομπάμα, βέβαια, δεν θα έχει ιδέα, ενδεχομένως να παρατηρήσει μόνο την αύξηση του ποσού στον τραπεζικό του λογαριασμό. Όμως από την άλλη, αν εσύ βγεις από την αίθουσα και πεις ότι εκεί μέσα δεν είδες τον Ομπάμα, δεν θα είσαι και απόλυτα συνεπής με την αλήθεια. Ναι, δεν θα είναι ο Ομπάμα, κατά κυριολεξία. Θα είναι όμως η μορφή του, ο λόγος του και σίγουρα ο τρόπος σκέψης του. Και μετά πρέπει να ξανακάνεις το ερώτημα στον εαυτό σου. Είδες ή δεν είδες τον Ομπάμα;
Αυτή η εφαρμογή προβλέπεται να κάνει τρελές πωλήσεις στο πεδίο της εκπαίδευσης. Όχι μόνο στα πανεπιστήμια, αλλά και σε σχολεία. Ήδη ορισμένα σχολεία στις ΗΠΑ προσφέρουν στους μαθητές αντίστοιχες διαδραστικές εμπειρίες με συστήματα τεχνητής νοημοσύνης. Κάποια στιγμή αυτό θα τελειοποιηθεί. Και θα γίνει μαζικό. Ο δάσκαλος στην τάξη θα περιοριστεί στον ρόλο του επιβλέποντος, συμμετέχοντας επικουρικά στη διδασκαλία που θα γίνεται κυρίως από τη μηχανή. Είναι μια συζήτηση που αν γινόταν στην ελληνική Βουλή θα είχαμε γέλιο και θέαμα. Πρώτον, δεν θα την καταλάβαιναν όλοι. Και, δεύτερον, θα παρακολουθούσαμε μία έκρηξη αντιδράσεων. Οι τεχνοφοβικοί θα έλεγαν ότι παραδίδουμε τα παιδιά μας στις μηχανές. Κάποιοι άλλοι, πιο παραδοσιακοί, θα μιλούσαν για την επαφή ανάμεσα στον δάσκαλο και στον μαθητή που διατρέχει την εκπαιδευτική διαδικασία εδώ και χιλιάδες χρόνια. Ασφαλώς θα υπήρχαν και αυτοί που θα εξέθεταν κυρίως την αγωνία των εκπαιδευτικών που θα βρεθούν στην τάξη με κάμερες και ολογράμματα. Και, φυσικά, θα σηκωνόταν ο Φίλης και θα μιλούσε για το «καρκίνωμα στα σπλάχνα της εκπαίδευσης που θα ευνοεί τα παιδιά των λίγων», όπως χαρακτήρισε τα Πρότυπα σχολεία. Στη Βουλή συζήτησαν το νομοσχέδιο για την εκπαίδευση και αυτό που συγκρατήσαμε ήταν οι ιδεοληψίες του Φίλη, οι ανησυχίες της κυρίας που θεωρεί ότι τα αγγλικά στο νηπιαγωγείο εξυπηρετούν τα αμερικανικά πανεπιστήμια, η αγωνία των εκπαιδευτικών για τις κάμερες και οι διαμαρτυρίες για την αύξηση των απαιτήσεων προς τους μαθητές. Μιλάμε, δηλαδή, για Κρυφό Σχολειό ή, αν θέλετε, για αντιλήψεις που παραμένουν προσηλωμένες στην εκπαιδευτική λογική του 18ου αιώνα, με τα παιδιά, τον δάσκαλο και τον μαυροπίνακα. Και αντί να συζητήσουμε αν τα παιδιά πρέπει να διδάσκονται κώδικα και να πηγαίνουν σχολείο με το τάμπλετ τους, βρεθήκαμε να κάνουμε debate για τα αγγλικά στο νηπιαγωγείο και για το αν πρέπει να υπάρχουν Πρότυπα και Πειραματικά. Και κανένας δεν πήρε τον λόγο για να πει ότι ένα παιδί που στο μέλλον θα θέλει να σταθεί ανταγωνιστικά στην Τέταρτη Βιομηχανική Επανάσταση, δεν έχει να περιμένει τίποτα από το ελληνικό δημόσιο σχολείο. Μα τίποτα.
