Κυριακή 26 Απριλίου. Μία Γερμανίδα κοιτά απελπισμένη το καμένο αυτοκίνητό της, παρκαρισμένο επί της οδού Στουρνάρη στα Εξάρχεια. Ο σύζυγός της ψάχνει να ανακαλύψει κάτι χρήσιμο, ένα χαρτί ενδεχομένως, που διασώθηκε από τη φωτιά. Πρόκειται για μία Mercedes με γερμανικές πινακίδες. Οι δύο τουρίστες πάρκαραν εκεί προφανώς για να επισκεφθούν το Εθνικό Μουσείο. Δεν γνώριζαν πως σε αυτή την περιοχή κάποιοι επιδίδονται και τις Κυριακές σε ανέξοδη επαναστατική γυμναστική.
Δευτέρα πρωί και το λιμάνι του Πειραιά τελεί υπό κατάληψη. Στα ντόκα, ως γνωστόν, κυριαρχεί το ΚΚΕ. Οι λίγοι ξένοι τουρίστες αναγκάζονται να ακυρώσουν τις προγραμματισμένες μετακινήσεις τους προς τα νησιά. Έξω από την μπούκα του λιμανιού ένα κρουαζιερόπλοιο κόβει βόλτες. Είναι αυτό που κάθε Δευτέρα δένει στον Πειραιά, ώστε οι 1.500 περίπου επιβάτες του να μεταφερθούν στην Ακρόπολη και στο Μουσείο και αργότερα στην Πλάκα, μπας και τζιράρουν κάποια πολύτιμα δολάρια. Το “Zenith” έδεσε τελικά, αλλά κανείς δεν ήταν σίγουρος πως οι απεργοί θα επέτρεπαν στους τουρίστες την ομαλή αποβίβαση - επιβίβαση. Είναι προφανές πως η ιδιοκτήτρια εταιρεία θα το σκεφτεί δύο φορές πριν προγραμματίσει τον ελλιμενισμό του σκάφους της στον Πειραιά, την επόμενη εβδομάδα.
Τι συμβαίνει σε αυτή τη χώρα, τελικά, όπου η ελίτ παραδίδει την οικονομική διοίκηση σε διεθνείς ελεγκτικούς μηχανισμούς, οι εργαζόμενοι αναμένουν και την επίσημη ανακοίνωση αλλαγής βασικών δεδομένων που προβλέπει το Εργατικό Δίκαιο από το 1974 και το ΚΚΕ, συνεπικουρούμενο από το ΣΥΡΙΖΑ, αντιλαμβάνεται την κατάσταση ως μία λαμπρή ευκαιρία αύξησης της πολιτικής επιρροής του επενδύοντας στη λεγόμενη «λαϊκή οργή»;
Η τρομοκρατία της καθημερινότητας
Πρόσφατα αποφασίστηκε η προσφυγή της χώρας σε έναν απροσδιόριστο μηχανισμό στήριξης. Πώς εκφράζεται στην καθημερινότητα η αποδοχή του αδιεξόδου στο οποίο περιήλθε η οικονομία και κατά συνέπεια το σύνολο της κοινωνίας; Μία ομάδα 10 γιατρών που υπηρετούν στο νοσοκομείο της Λευκάδας υπέβαλαν την παραίτησή τους, διαμαρτυρόμενοι για την εξωφρενική υποβάθμιση των υπηρεσιών υγείας. Έκτοτε οι πολίτες που καταφεύγουν στο νοσοκομείο, και ιδιαίτερα στο Παιδιατρικό Τμήμα, υπογράφουν υπεύθυνη δήλωση με την οποία αναλαμβάνουν πλήρως την ευθύνη της επιλογής τους. Με αυτή τη δήλωση το νοσοκομείο αποποιείται της όποιας ευθύνης θα προέκυπτε από ανεπαρκή παροχή ιατρικών υπηρεσιών, αναγνωρίζοντας πως δεν διαθέτει τα μέσα για να ανταπεξέλθει.
Το Σαββατοκύριακο που μας πέρασε ο Ανδρέας Λοβέρδος «διέρρευσε» στον Τύπο το περιεχόμενο των απαιτήσεων των Ευρωπαίων και του ΔΝΤ. Από το «δεν υπάρχει σάλιο», την προ δύο μηνών δήλωσή του, ο υπουργός Απασχόλησης αποκαλύπτει πως η Τρόικα των ελεγκτών απαιτεί την κατάργηση και του 13ου μισθού (δώρο Χριστουγέννων), των συλλογικών συμβάσεων, την πλήρη απελευθέρωση του καθεστώτος απολύσεων (2%), την εφαρμογή «ελαστικών» κανόνων απασχόλησης. Η είδηση τελικά επιβεβαιώθηκε. Άλλωστε, η καγκελάριος της Γερμανίας το είχε ξεκαθαρίσει. Η βοήθεια προς την Ελλάδα θα αποσταλεί μόνο αν η Αθήνα ανακοινώσει ένα αξιόπιστο οικονομικό πρόγραμμα. Το Σάββατο που μας πέρασε ο σοσιαλιστικού παρελθόντος Αλέκος Παπαδόπουλος αναλάμβανε καθήκοντα «μπροστάρη» στη διαμόρφωση μιας εθνικής πολιτικής πενταετούς διάρκειας για την ανόρθωση της οικονομίας. Το περιεχόμενο των αλλαγών που πρότεινε θα έκανε τη Μάργκαρετ Θάτσερ να κοκκινίσει από «λαϊκή οργή». Τελικά, όλες αυτές τις ημέρες δεν καταγράφτηκε καμία άλλη πρόταση εκτός εκείνων που συμπιέζουν τα δημόσια έξοδα, τους μισθούς και τις συντάξεις στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, εκείνα τα μέτρα που στοχεύουν στη μείωση του κόστους εργασίας, μέτρα συρρίκνωσης του κράτους πρόνοιας, που οδηγούν σε πλήρη αποκρατικοποίηση. Η επιμονή σε αυτή τη λογική και μόνο ηχούσε περίεργα στα αυτιά των πολιτών, από τη στιγμή που άκουγαν τον Μπαράκ Ομπάμα να ζητά από το κοινοβούλιο της χώρας του την ψήφιση νόμου περιστολής της τραπεζικής απληστίας, καθιέρωση κανόνων τραπεζικής συμπεριφοράς, την τιμωρία οίκων αξιολόγησης όπως Moody’s, Standard and Poor’s, Goldman Sachs, για αναξιόπιστη συμπεριφορά και μεθοδευμένο αποπροσανατολισμό των επενδυτών.
Ο Έλληνας πολίτης είχε την εντύπωση πως κάπου στην Αμερική συντελείται μία περίεργη αλλαγή, όπου ο άρχων του καπιταλισμού, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, αναλαμβάνει πρωτοβουλίες έκδηλα σοσιαλιστικού περιεχομένου σε σύγκριση με τις νεοφιλελεύθερες αναπροσαρμογές τις οποίες υιοθετεί στο σύνολό της η ευρωπαϊκή ελίτ. Είναι ο Μπαράκ Ομπαμα μέλος του ΠΑΣΟΚ; Όχι βεβαίως. Είναι σαφώς τοποθετημένος αριστερότερα του ΠΑΣΟΚ, με τα σημερινά δεδομένα. Ενδεχομένως να συμβαίνει και κάτι ακόμη. Οι πραγματικοί εκπρόσωποι του καπιταλισμού έμαθαν πολλά περισσότερα από τους Ευρωπαίους μιμητές με την οικονομική κρίση που ενέσκηψε. Αντιλήφθησαν, πάλι ενδεχομένως, πως οι τράπεζες οφείλουν να λειτουργούν εντός πλαισίων, πως είναι άλλο πράγμα να κερδίζεις και άλλο πράγμα να κερδίζεις παρανομώντας. Ο Μπαράκ Ομπάμα υιοθέτησε ως λύση διαφυγής προς τα εμπρός την αυτοκριτική του μέντορα της αμερικανικής οικονομικής σκέψης Γκρίνσπαν, πως εγκαταλείφτηκε η πραγματική οικονομία προς όφελος της εικονικής, με όλες τις γνωστές συνέπειες αυτού του εγχειρήματος.
Στην Αθήνα των ζαλισμένων πολιτών και της δημόσιας σύγχυσης, το ένα μεταπολιτευτικό οχύρωμα πέφτει μετά το άλλο. Ευτυχώς, λένε ορισμένοι. Με τι θα αντικατασταθούν αυτές οι καταρρέουσες οχυρώσεις; διερωτώνται οι σκεπτικιστές. Ευτυχώς που γίναμε πτωχότεροι, απαντούν κάποιοι. Η κρίση μπορεί να αποβεί θετική, επισημαίνουν οι αισιόδοξοι.
Στην Αθήνα της σκοτοδίνης κανείς δεν υπολογίζει πως η παραοικονομία ανέρχεται στο 30% του ακαθάριστου εθνικού προϊόντος, δηλαδή κυμαίνεται μεταξύ των 80 και 90 δις ευρώ ετησίως. Οι περιβόητες αμυντικές δαπάνες ανέρχονται μόνον στο ευτελές 4% του ΑΕΠ. Η «μαύρη τρύπα» του ΕΣΥ στο σύνολό της ανέρχεται σε 6 δις ευρώ μόνον. Στην παραοικονομία, εκτός του υδραυλικού της γειτονιάς και του ψιλικατζή, συμπεριλαμβάνεται το λαθρεμπόριο καυσίμων, ποτών, τσιγάρων, το κύκλωμα παραγωγής και εμπορίας φαρμάκων, ο τζίρος του τζόγου και του θεσμικού υποκόσμου. Στην παραοικονομία εντάσσονται παράνομες δραστηριότητες από θεσμικούς εκπροσώπους του συστήματος, πρόσωπα που είναι ταυτόχρονα επιχειρηματίες, τραπεζίτες, εκδότες και προμηθευτές του Δημοσίου. Παραοικονομία δεν είναι μόνον ο ηλεκτρολόγος που δεν κόβει απόδειξη και ο κακός ταρίφας. Είναι και ο ιδιοκτήτης ποδοσφαιρικής ομάδας ή ο θεσμικός (αφανής) συνεργάτης του ΟΠΑΠ.
Η Τρόικα και το ΔΝΤ δεν συζητούν γι’ αυτό το 30%, ούτε και οι Βρυξέλλες ασχολούνται με το καίριο ζήτημα της ελληνικής πραγματικότητας μέσω του οποίου έχει παγιωθεί η εισφοροδιαφυγή και η φοροδιαφυγή. Κανείς εκ των βασικών οφειλετών του ΙΚΑ δεν κυνηγήθηκε στο παρελθόν, ούτε και στο προβληματικό παρόν. Αντιθέτως, ακόμη και πρόσφατα ο κ. Λοβέρδος «προσέφερε ρυθμίσεις» στους μεγάλους οφειλέτες. Ο κ. Λοβέρδος, όπως και οι προκάτοχοί του, γνωρίζουν πως αν είχαν καταβληθεί οι εισφορές κανονικά και ομαλά τότε το ασφαλιστικό ζήτημα δεν θα αντιμετώπιζε πρόβλημα επιβίωσης, αλλά μόνον πρόβλημα στρατηγικών στόχων. Στην παλέτα των διαθέσιμων μέτρων εξυγίανσης υπάρχουν και εναλλακτικές, πολιτικά αριστερότερες και κοινωνικά προοδευτικότερες λύσεις. Η λήψη ενός μέτρου συνεπάγεται και πολιτική επιλογή. Τίποτε λιγότερο και τίποτε περισσότερο.
19°
