Years and Years | Cinobo: Όταν το τρομακτικά ρεαλιστικό μέλλον, μοιάζει επικίνδυνα οικείο
Είναι ένα παράξενο συναίσθημα που σου δημιουργεί το «Years and Years», μια μίνι βρετανική σειρά 6 επεισοδίων που προβάλλεται στο Cinobo, συμπαραγωγή BBC και HBO. Έκανε πρεμιέρα το 2019, την ίδια χρονιά που ξεκινάμε να παρακολουθούμε τις ζωές των Λάιονς, μιας μεσοαστικής οικογένειας από το Μάντσεστερ για 15 τρομακτικά χρόνια, μέχρι το 2034, ενώ ταυτόχρονα γινόμαστε όλο και πιο ανήσυχοι για το δικό μας μέλλον.
Οι βασικοί χαρακτήρες είναι τέσσερα αδέλφια με σχετικά τακτοποιημένες ζωές –ο Ντάνιελ υπεύθυνος στέγασης σε ένα camp προσφύγων από την Ουκρανία παντρεμένος με τον Ραλφ, ο Στίβεν ζευγάρι με τη Σελέστ και ανησυχούν για την έφηβη κόρη τους που θέλει να γίνει transhuman (να ψηφιοποιηθεί), η Ρόζι ανύπαντρη μητέρα σε αναπηρικό αμαξίδιο που ψάχνει σύντροφο, η Έντιθ ακτιβίστρια που προσπαθεί να σώσει τον πλανήτη. Συνδετικός κρίκος η γιαγιά τους, η αυταρχική Μούριελ, που ζει στο πατρικό τους στο Μάντσεστερ, όπου συναντιούνται όλοι μαζί κάθε χρόνο στα γενέθλιά της, ενώ επικοινωνούν συχνά με βιντεοκλήσεις. Κανονικοί άνθρωποι με κανονικές ζωές, με δυσκολίες και αδυναμίες αλλά τα βγάζουν πέρα, σκεπτόμενοι αλλά και με χιούμορ, και με την τεχνολογία καλπάζουσα και ενσωματωμένη στις ζωές τους και τα σπίτια τους.
Το story ξεκινάει ένα βράδυ με ένα τηλεοπτικό ενσταντανέ, το οποίο οι ήρωες παρακολουθούν: όταν ρωτάνε μια άσχετη με την πολιτική και τα κοινά επιχειρηματία, καλεσμένη σε πάνελ –τη Βίβιαν Ρουκ υποδύεται έξοχα η Έμα Τόμσον– να τοποθετηθεί για την ισραηλινο-παλαιστινιακή διαμάχη, εκείνη απαντάει: «Ι don’t give a fuck» και γίνεται σε δευτερόλεπτα viral. Είναι μια μάλλον ατυχής στιγμή κι όσοι τυχαίνει να βλέπουν ζωντανά παγώνουν, ενώ μέσα σε δευτερόλεπτα η εικόνα της σκάει στις οθόνες των κινητών και γίνεται viral. Τα επόμενα λίγα χρόνια παρακολουθούμε σε fast forward, μαζί με τις ζωές των Λάιονς, την προσπάθειά της να ανέλθει στην εξουσία φτιάχνοντας το κόμμα 4 Αστέρια: μια προσγειωμένη υποτίθεται γυναίκα –στην πραγματικότητα μια αριβίστρια με ιδιοτελείς σκοπούς– που κάνει γκελ στους απλούς ανθρώπους και μιλάει με πάθος για τα καθημερινά προβλήματα, προσπαθώντας να είναι αρεστή σε όλους με λόγια που δεν σημαίνουν τίποτα – η επιτομή του λαϊκισμού. Οι αμφιλεγόμενες απόψεις της διχάζουν τους Βρετανούς, που τελικά την βγάζουν βουλευτή και στη συνέχεια πρωθυπουργό της χώρας.
Η δημοκρατία ήταν μια πολύ ωραία ιδέα για ένα διάστημα, αλλά τώρα έχει φθαρεί.
Όπως λένε κάποια στιγμή οι ήρωες, «Η δημοκρατία ήταν μια πολύ ωραία ιδέα για ένα διάστημα, αλλά τώρα έχει φθαρεί». Και: «Τα χρόνια της κανονικότητας που ζήσαμε όσοι μεγαλώσαμε τη δεκαετία του ’80, ίσως τελικά και να ήταν μια παρένθεση».
Την ίδια στιγμή, σε παγκόσμιο επίπεδο συμβαίνουν τρομερά πράγματα: είμαστε στη δεύτερη θητεία Τραμπ, ο οποίος λίγο πριν το τέλος της πραγματοποιεί πυραυλική επίθεση σε ένα κατασκευασμένο από τους Κινέζους νησί που χρησιμοποιούν σαν πυρηνική βάση, η Ουκρανία έχει πέσει στα χέρια των Ρώσων, η περιβαλλοντική καταστροφή είναι προ των πυλών και η προσφυγική κρίση σε έξαρση, οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες βυθίζονται η μία μετά την άλλη στο χάος με ακροαριστερές ή ακροδεξιές δυνάμεις στην εξουσία, τα δικαιώματα και οι ελευθερίες υποχωρούν, ο κόσμος συγκλονίζεται από πολιτικές αναταραχές και οικονομική αστάθεια ή και κατάρρευση.
Όλα αυτά, όμως, δεν τα παρακολουθούμε ψυχρά και με απόσταση, αλλά μέσα από το πώς τα βιώνουν οι Λάιονς. Οι οποίοι –αρχικά– κατακλύζονται από την αυξανόμενη φρίκη παρακολουθώντας τηλεόραση («θυμάστε μια εποχή που οι ειδήσεις ήταν βαρετές;»), με τα πράγματα συνεχώς να ξεφεύγουν σε έναν κόσμο όπου δεν μπορείς πια να ξεχωρίσεις τι είναι αλήθεια και τι ψέμα, και τις θεωρίες συνωμοσίας να κυριαρχούν. Συνεχίζοντας, ωστόσο, να χαίρονται, να μοιράζονται την καθημερινότητα και τις αγωνίες τους, να χωρίζουν και να ερωτεύονται, να κάνουν σχέδια και όνειρα... Μέχρι που το παγκόσμιο χάος χτυπάει και τις δικές τους ζωές, και το δικό τους σώμα.Τα παγκόσμια προβλήματα, που μέχρι τότε συνέβαιναν σε άλλους και αλλού, εισχωρούν στον άνετο μεσοαστικό κόσμο τους από το περιθώριο της κοινωνίας κλονίζοντάς τον.
Κι εμείς; Είμαστε στο 2025 και με έναν τρόπο ταυτιζόμαστε, σαν εκείνοι απλώς να βρίσκονται σε ένα επόμενο σημείο της διαδρομής. Δεν είναι μόνο το ότι έχουμε δει τι σημαίνει να παίρνουν την εξουσία ανερμάτιστοι λαϊκιστές που διχάζουν τους λαούς – οι Βρετανοί έχουν την εμπειρία του Brexit, η Ελλάδα την εμπειρία του 2015 και όλοι μαζί την πρώτη θητεία Τραμπ. Πλέον, με τη δεύτερη θητεία Τραμπ, κάθε μέρα που περνάει βλέπουμε τι σημαίνει να πεθαίνει μια δημοκρατία, μπροστά στα έκπληκτα μάτια μας. Αλλά και πόσο έχει δυναμώσει ο άξονας του κακού, πόσο μακρινό φαίνεται το όνειρο της παγκόσμιας ειρήνης και προόδου, τους κινδύνους στην Ευρώπη με τις επιθέσεις υβριδικού πολέμου και τα ακροδεξιά κόμματα στην εξουσία.
Αυτό που μας δείχνει η σειρά, σαν ένα σήμα κινδύνου ή και αφύπνισης, είναι πόσο εύθραυστες μοιάζουν οι ζωές μας
Το «Years and Years» περιγράφει ένα δυστοπικό μέλλον, που λίγο αισθανόμαστε την ανάσα του. Ένας τρομακτικός κόσμος που χτυπάει ανθρώπους σαν κι εμάς, που κοιτάζονται μεταξύ τους και ρωτούν ο ένας τον άλλο τι θα ψηφίσεις; Και όταν για λίγο πιστέψουν ότι έρχεται το τέλος του κόσμου, καθώς ΗΠΑ και Κίνα μπαίνουν πλέον σε έναν πραγματικό πόλεμο με πυρηνικά, ο Ντάνι, σπάζοντας τις συμβάσεις, φεύγει τρέχοντας για να προλάβει να ζήσει κάτι που έχει νόημα: «αν είναι να πεθάνω σε λίγο, ξέρω με ποιους θέλω να είμαι».
Πολύ καλή σειρά, εξαιρετικοί ηθοποιοί, μοντάζ, μουσική, κι ένα ευρηματικό σενάριο: έτσι βιώνουν οι άνθρωποι τις βίαιες αλλαγές, όταν συμβαίνουν, συζητώντας με την οικογένειά τους και τους φίλους τους, παλεύοντας να ορθοποδήσουν ή βρίσκοντας λύσεις επιβίωσης, κάνοντας ό,τι περνάει από το χέρι τους στον μικρό τους περίγυρο, που μοιάζει ασφαλής, μέχρι τη στιγμή που θα πάψει να είναι. Και αν, αυτό που μένει, είναι ότι έχουν ο ένας τον άλλο, αυτό που μας δείχνει η σειρά, σαν ένα σήμα κινδύνου ή και αφύπνισης, είναι πόσο εύθραυστες μοιάζουν οι ζωές μας και πόσο πολύτιμη η δημοκρατία μας.
18°
