Πάσχα στο Μεταξοχώρι Αγιάς Λαρίσης

Το χωριό είναι μικρό, γραφικό και πέτρινο, με παραδοσιακά σπιτάκια όλο κεραμίδια και ανθισμένες, μοσχομυριστές αυλές. Βρίσκεται δύο χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Αγιάς Λαρίσης και πήρε το όνομά του από το μετάξι, ή από τους μεταξοσκώληκες που εκτρέφανε όλοι οι κάτοικοι – μια εποχή, χονδρικά από το 1760 ως το 1875, το Μεταξοχώρι ήτανε πάμπλουτο χάρη στο μετάξι. Δεν ξέρω γιατί σταμάτησαν να εκτρέφουν μεταξοσκώληκες οι χωριανοί, αυτά τα διαβάζω σε σάιτ της κοινότητας Αγιάς, που έχει πλούσια πολιτιστική κίνηση και σωστή οργάνωση. Τα είχα ακούσει μέσες άκρες στην δεκαετία του ‘90, που πήγαινα συχνά εκεί για καλοκαιρινές διακοπές και ακόμα πιο συχνά για Πάσχα.

Το Πάσχα στο Μεταξοχώρι είναι… κρύο, βασικά, αλλά πολύ γιορτινό, χρωματιστό και χαρούμενο. Είναι ένα χωριό με πεντακόσιους (και πολλούς λέω) μόνιμους κατοίκους και δώδεκα βυζαντινές εκκλησίες – αν ενδιαφέρεται κάποιος για ιστορικές εκκλησίες με ιδιαίτερη αρχιτεκτονική και χειροποίητο, ψιλοκεντημένο τέμπλο, βρίσκει τη χαρά του. Αλλά κι αν ενδιαφέρεται για Τέχνες και Γράμματα επίσης βρίσκει τη χαρά του: πολλοί καλλιτέχνες έχουν σπίτια εδώ, και κάθε Πάσχα το Μεταξοχώρι από τα μέσα της δεκαετίας του ’60 γινόταν σημείο συνάντησης ποιητών, λογοτεχνών, ηθοποιών και μουσικών. Ο Μποστ, ο Μέντης Μποσταντζόγλου, ήταν ο πρώτος που ήρθε το 1969, σε ένα παμπάλαιο σπίτι του 1890. Αναστήλωσε και ανακαίνισε το σπίτι και μέσα σε λίγα χρόνια… ήρθε πιο δίπλα ο Παντελής Καλλιότσος με την Αννα Δειμέζη, συγγραφείς και οι δύο και μάλιστα σπουδαίοι. Η Αλίκη Γεωργούλη αγόρασε ένα πέτρινο σπίτι ακόμα πιο κάτω, η Αννα Βαγενά με τον Λουκιανό Κηλαηδόνη λίγο πιο πέρα. Σιγά σιγά το χωριό γέμιζε ανθρώπους που σήμερα λέμε «σελέμπριτις».

Το πρώτο Πάσχα που πήγα στο χωριό, στο σπίτι της Αλίκης, φάγαμε αρνί με τον Καλλιότσο και την Αννα, με επισκέπτες τον ποιητή Γιάννη Κοντό και τον συγγραφέα Πέτρο Αμπατζόγλου. Είχα μείνει κόκκαλο ή κάγκελο, ή με το στόμα ανοιχτό, που γνώριζα αυτούς τους σπουδαίους ανθρώπους, μαζί με τον Μποστ τον ίδιο και την Μαρία, και άλλους πολλούς…. Τον Γιάννη Μποσταντζόγλου, τη Δήμητρα Παπαδήμα και την κόρη τους Θαλασσινή, την Κάτια Αντωνοπούλου, την Ρένα Αγγουρίδου. Ένα Πάσχα περάσαμε από το σπίτι του Κηλαηδόνη και η Βαγενά είχε ετοιμάσει μεζεδάκια, απίστευτο μου φαινόταν ότι ο Φτωχός και Μόνος Καουμπόης της εφηβείας μου έπινε τσίπουρα στο ίδιο τραπέζι με εμάς. Και η Βαγενά, η πρωταγωνίστρια του «Προξενειού της Αννας» του Παντελή Βούλγαρη, έψηνε μελιτζάνες με τυρί… 

Ένα άλλο Πάσχα αρχές δεκαετίας ‘00 πήγαμε μεγάλη παρέα, ο Ιάσωνας Τριανταφυλλίδης, ο Θρασύβουλος Γάτσιος, ο Χάρης Ασημακόπουλος, η Άβα Γαλανοπούλου. Στο διπλανό χωριό ήταν η Αθηνά Ματίς και ο Αλέξης Αδάμ. Η Αλίκη έχει φύγει από το ‘95 και το σπίτι (πέτρινο, μικρό, παραδοσιακό) το τρέχει ο γιος της, ο φωτογράφος Γιώργος Καλφαμανώλης. Άλλο Πάσχα ψήσαμε «ταρνί» στον κήπο – ο γιος μας νόμιζε μικρός ότι πρόκειται για «ταρνί» («βάλε μου λίγο ταρνί!») Εκείνο το άλλο Πάσχα ήτανε στην παρέα ο Δημήτρης Ρήγας και ο Δημήτρης Κοντοστάνος. Κατεβαίναμε πάντοτε όλοι στην Ανάσταση στην μικρή εκκλησία της Αγίας Παρασκευής   με την πέτρινη αυλή – οι Αθηναίοι μπαμπουκωμένοι με τζιν και χοντρά μπουφάν, εκεί που οι ντόπιοι φορούσανε τα καλά τους και μας κοιτάζανε παραξενεμένοι.

Στις πιο πολλές αυλές του Μεταξοχωρίου, ψήνονται αρνιά και κοκορέτσια από νωρίς το πρωί. Η δροσερή πλατεία έχει καφενείο και εστιατόριο που σερβίρει καφέδες και σπιτικό (χωριάτικο) φαγητό όλη μέρα κάτω από τα πλατάνια.  Δυστυχώς όλες αυτές τις δεκαετίες με τα λαμπερά Πάσχα στο χωριό, κανένας δεν τραβούσε φωτογραφίες, δεν είχαμε αυτό το συνήθειο, τα κινητά, όταν έσκασαν, ήταν γκουμούτσες και δεν φωτογράφιζαν ακόμα τίποτα απολύτως. Τα Πασχαλινά τραπέζια στα οποία συνέτρωγα, μουδιασμένη, μαζί με σημαντικούς ανθρώπους των Γραμμάτων και των Τεχνών δεν απαθανατίστηκαν ποτέ – ίσα που έχω μια φωτογραφία του Παντελή Καλλιότσου με τον μεγάλο γιο μου το Πάσχα (όταν ήταν οκτώ μηνών) κι αυτή επειδή φωτογράφισα το μωρό κι ο Παντελής έτυχε να κάθεται εκεί.

Το Μεταξοχώρι εξακολουθεί να είναι ένα όμορφο, ημι-ορεινό καταπράσινο χωριό στην καρδιά της Ελλάδας με σπουδαίους παραθεριστές και θαμώνες… είναι θέμα χρόνου να γίνει ξανά της μόδας, όπως ήταν επί Χούντας, που όλοι αυτοί οι σημαντικοί άνθρωποι το είχανε βρει καταφύγιο – οι δρόμοι ήτανε χάλια, έκανες εκατό ώρες να φτάσεις στο χωριό από την Αθήνα, και δεν σε έβρισκε κανένας εκεί.

Τώρα οι δρόμοι είναι τέλειοι, η διαδρομή κυλάει σα νεράκι. Όπως το ρέμα δηλαδή που διασχίζει το Μεταξοχώρι κι είναι πάντα αφρισμένο διακριτικά τέτοια εποχή…

Tips

• Η Πλατεία πλάι στο ρέμα προσφέρεται για μεσημεριανό γεύμα και τα μεζεδάκια της είναι πολύ προσεγμένα (χρόνια έχω να πάω αλλά ακόμα θυμάμαι το τζατζίκι της ταβέρνας).
• Τα Εισόδια της Θεοτόκου είναι ένα μοναστήρι χτισμένο τον 18ο αιώνα, μέσα στο χωριό, μοναδικό σε αρχιτεκτονική.
• Το Αρχοντικό Φαβρ που οι ντόπιοι αποκαλούν «σπίτι της Μαντάμας» το έχτισε ο Ελβετός Ευγένιος Φαβρ το 1876. Δυστυχώς η γυναίκα του Στεφανία τον κεράτωσε με τον Ιταλό οικονόμο τους και ο Ευγένιος πέθανε από θλίψη, η Στεφανία πάλι όχι. Είναι επιβλητικό και λίγο σπούκι (το είχα βάλει στο μυθιστόρημα «Φεύγα!», τόσο μου είχε κάνει εντύπωση η ατμόσφαιρά του).

• Ο πέτρινος Ξενώνας «Αρχοντικό Σουλιώτη» έχει ρομαντική ατμόσφαιρα Τριστάνος-και-Ιζόλδη, αν σας λέει κάτι. Σερβίρει παραδοσιακό πρωινό με αρωματικές τοπικές μαρμελάδες.
• Οι 12 εκκλησίες έχουν η κάθε μια τη χάρη της, ο Αγιος Νικόλαος είναι αυτός με τον ασημένιο τρούλο, όπως και μία πολύ παλιά εκκλησία που βρίσκεται έξω από το χωριό, σε ύψωμα, με θέα όλο τον κάμπο. Αλλά δεν θυμάμαι πώς τη λένε.
• Το πρώην Παρθεναγωγείο έχει γίνει Πολιτιστικό Κέντρο και είναι επιβλητικό, παραδοσιακό κτίριο. Το χωριό έχει πολλά ωραία, παμπάλαια σπίτια και αξίζει να το περπατήσετε.
• Δοκιμάστε ντόπιο βούτυρο, γαλοτύρι, φέτα και γιαούρτι – θα τα βρείτε στα μπακάλικα της Αγιάς. Τα φρούτα είναι καταπληκτικά εδώ, ανάλογα με την εποχή (κεράσια και μήλα) αλλά αν δεν τα προλάβετε στον καιρό τους, τσακίστε τις μαρμελάδες, είναι ακόμα πιο καταπληκτικές. Φτιάχνουν επίσης ένα παράξενο μελιτζανάκι τουρσί (που ή θα σας τρελάνει ή θα το περιφρονήσετε), τόσο στο Μεταξοχώρι όσο και στο διπλανό Μεγαλόβρυσο.