Τιμητική πλάκα για παγετώνα που έλιωσε λόγω κλιματικής αλλαγής

Σε μια συμβολική κίνηση για να προσελκύσει την προσοχή στο αυξανόμενο πρόβλημα, η Ισλανδία θα προβεί εντός της ημέρας στα αποκαλυπτήρια μιας πλάκας στη μνήμη του Όκγιεκουλ: Του πρώτου παγετώνα του νησιού που έπαψε να θεωρείται παγετώνας, καθώς «εξαφανίστηκε» λόγω της κλιματικής αλλαγής. Τα αποκαλυπτήρια της πλάκας αποτελούν την ιδανική ευκαιρία για επιστήμονες να προειδοποιήσουν εκ νέου για τις συνέπειες της απορρύθμισης του κλίματος στη Γη.

Η αναμνηστική πλάκα πρόκειται να αποκαλυφθεί γύρω στις 17.00 το απόγευμα, ώρα Ελλάδας, εκεί όπου βρισκόταν ο Όκγιεκουλ (σ.σ. η λέξη σημαίνει «ΟΚ παγετώνας» στα ισλανδικά), στο δυτικό τμήμα της νησιωτικής χώρας. Η πρωθυπουργός της Ισλανδίας Κατρίν Γιακομπσντότιρ και η πρώην αρμοστής του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Μέρι Ρόμπινσον, μεταξύ άλλων, πρόκειται να παραστούν στην τελετή.

«Θα είναι το πρώτο μνημείο για έναν παγετώνα που εξαφανίσθηκε εξαιτίας των κλιματικών αλλαγών στον κόσμο» είχε δηλώσει τον περασμένο Ιούλιο η Σιμέν Χάου, καθηγήτρια Ανθρωπολογίας στο πανεπιστήμιο Ράις των ΗΠΑ, που είχε τη σχετική πρωτοβουλία.

«415 ppm CO2»

Με αυτήν την πλάκα, η οποία φέρει την επιγραφή «Μια επιστολή για το μέλλον» στα ισλανδικά και τα αγγλικά, οι ερευνητές ελπίζουν να ευαισθητοποιήσουν τον πληθυσμό όσον αφορά στην εξαφάνιση των παγετώνων και στις συνέπειες τις κλιματικής αλλαγής.

Η πλάκα φέρει επίσης την επιγραφή «415 ppm CO2», μια αναφορά στο επίπεδο ρεκόρ συγκέντρωσης διοξειδίου του άνθρακα που καταγράφηκε τον περασμένο Μάιο στην ατμόσφαιρα. Με την τελετή αυτή «θέλουμε να δώσουμε έμφαση σε αυτά που εξαφανίζονται -ή πεθαίνουν- σε ολόκληρο τον κόσμο και να προσελκύσουμε την προσοχή στο γεγονός ότι πρόκειται για κάτι που "επιτελέσθηκε" από τους ανθρώπους, μολονότι δεν θα πρέπει να είμαστε υπερήφανοι για αυτό» εξηγεί σε ανακοίνωσή της η Σιμέν Χάου.

«Οι συζητήσεις για την κλιματική αλλαγή μπορεί να είναι πολύ αφηρημένες, να συνοδεύονται από πολυάριθμες καταστροφικές στατιστικές και περίπλοκα, ακατανόητα επιστημονικά μοντέλα» προσθέτει.

Όπως εξηγεί, «ένα μνημείο στη μνήμη ενός παγετώνα που εξαφανίστηκε, μπορεί να είναι ένα καλό μέσο για να αντιληφθούμε τι αντιμετωπίζουμε σήμερα».

Απώλεια πάγων

Σύμφωνα με την ερευνήτρια και τον συνάδελφό της, Ντομινίκ Μπουαγιέ, η Ισλανδία χάνει κάθε χρόνο περίπου 11 δισεκατομμύρια τόνους πάγου. Οι επιστήμονες εκφράζουν φόβους πως μέσα σε 200 χρόνια θα έχουν εξαφανιστεί οι περίπου 400 παγετώνες που έχει αυτό το νησί.

Ο παγετώνας Όκγιεκουλ, ο οποίος το 1890 εξακολουθούσε να καλύπτει επιφάνεια 16 τετραγωνικών χιλιομέτρων, το 2012 είχε πλέον έκταση μόλις 700 τετραγωνικά μέτρα, σύμφωνα με μια έκθεση του πανεπιστημίου της Ισλανδίας που δημοσιεύτηκε το 2017.

«Το 2014 πήραμε την απόφαση πως δεν πρόκειται πλέον για παγετώνα. Ήταν απλώς νεκρός πάγος που δεν κινούνταν πια» αφηγείται στο Γαλλικό Πρακτορείο ο γεωλόγος Όντουρ Σίγκουρντσον, ο οποίος μελέτησε τον Όκγιεκουλ. Τότε ήταν που ο Όκγιεκουλ έπαψε να θεωρείται παγετώνας.

«Για να έχει το καθεστώς του παγετώνα, η μάζα του πάγου και του χιονιού πρέπει να είναι αρκετά πυκνή ώστε να μπορεί να μετακινείται χάρη στο δικό της βάρος, δηλαδή να έχει πάχος 40 έως 50 μέτρα ώστε να παράγει πίεση αρκετή για να διατηρεί κάποια πλαστικότητα» προσθέτει ο Σίγκουρντσον.