Το Τρίγωνο των Βερμούδων του βιβλίου είναι μια ολόκληρη περιοχή του κέντρου, ανάμεσα από τη Β. Σοφίας, τη Θεμιστοκλέους και την Πανεπιστημίου – με τον Λυκαβηττό και τον λόφο του Στρέφη στο πάνω μέρος του ανοιχτού τριγώνου.
Οι Ιπποκράτους, Χαριλάου Τρικούπη, Ασκληπιού, Μαυρομιχάλη, Μπενάκη περνάνε ανάμεσα από τους δύο λόφους και φτάνουν την Αλεξάνδρας (τα κοιτάζω σε παραδοσιακό χάρτη τώρα που μιλάμε, μην ανοίγετε το Γκουγκλ Ερθ). Το κέντρο λοιπόν είναι γεμάτο... βιβλιοπωλεία – αλλά και «αποθήκες», «μπαζάρ», παλαιοβιβλιοπωλεία, «βιβλία-δεύτερο-χέρι» και «ό,τι πάρεις από 3 ευρώ!»
Τελευταία βλέπω «ό,τι πάρεις από 1 ευρώ». Στο σόου έχουνε μπει και τα περίπτερα, με μεταχειρισμένα βιβλία τσέπης, αστυνομικά και κυρίως αισθηματικά μυθιστορήματα, 1 με 3 ευρώ. Έχω αγαπημένο περίπτερο στην Ακαδημίας που το ξεσκονίζω κυριολεκτικά όποτε περνάω, αλλά τώρα αναρωτιέμαι μήπως δεν πρέπει να γράψω ακριβώς τη διεύθυνση, μήπως τους την πέσει κανένας που πουλάνε σκοτωμένα Άρλεκιν εκτός βιτρίνας; (Κόβουν αποδείξεις! Για όνομα!) Τα μισά περίπτερα του κέντρου κάνουν το ίδιο, συχνά πουλώντας επιστημονικά συγγράμματα, τσελεμεντέδες, βιβλία που ήτανε «ΜΕΓΑΛΗ ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!!!» με τρία θαυμαστικά πριν είκοσι-δέκα χρόνια αλλά τώρα είναι χαρταδούρα, οδηγούς πόλεων από-την-Πόλη-έρχομαι, Καινές και Παλαιές Διαθήκες, λεξικά, ονειροκρίτες, συλλογές διηγημάτων, τσοντογράμματα και νουβέλες κάθε είδους.
Το βιβλίο περνάει κρίση (σώπα!) αλλά όχι το παλιό βιβλίο: αν κοιτάξετε στο Γκουγκλ «Παλαιοβιβλιοπωλεία», θα βρείτε ένα σωρό, σε διάφορες περιοχές της πόλης, όχι μόνο στο Βιβλιο-Τρίγωνο Βερμούδων. Δεν κάνω συλλογές από παλιά βιβλία – βασικά δεν κάνω συλλογές από τίποτε εκτός από μελλοντικό χαρτοπολτό, χαρτιά ατελείωτα, μπλοκ και τετράδια με σημειώσεις που δεν θυμάμαι τι αφορούν (μια και δεν διαβάζονται τα γράμματά μου), αποδείξεις πέντε-δέκα χρόνων που ξέχασα να τις καταθέσω/πετάξω, σπιράλ με ακόμα περισσότερες σημειώσεις, γενικά ένα ΔΑΣΟΣ ολόκληρο από χαρτί σέρνεται στο σπίτι... Μου αρέσουν τα παλαιοβιβλιοπωλεία σαν έννοια, όπως και τα βιβλιοπωλεία τα ίδια: η περιήγηση, το χάζι και το ελαφρύ πασπάτεμα παλιών βιβλίων με κρεμ βελουδένια πλέον εξώφυλλα, με σελίδες χωρίς γωνίες και βαριοτυπωμένα κατάμαυρα γράμματα που δεν έχουν ξεθωριάσει με τον χρόνο. Κοιτάζω μπιρμπιλωτές γραμματοσειρές που δεν υπάρχουν πια, και πολυτονικά κείμενα που φαίνονται αστεία, αν θυμάσαι πότε ακριβώς έχεις τελειώσει το σχολείο.
Επίσης, βρίσκω βιβλία με 1 έως 3 ευρώ. Όχι σε μπαζάρ, που μου φαίνονται χαοτικά, αλλά σε παλαιοβιβλιοπωλεία, με κουτιά και ράφια έξω από τη βιτρίνα τους, και σε περίπτερα, με κιβώτια βιβλίων στο πεζοδρόμιο. Πριν χρόνια, πούλησα μια ολόκληρη σειρά «Λυχνάρι» και τώρα τα ξανα-αγοράζω, σίιιιιιιιγουρα με κέρδος, επειδή τα έχω ξεχάσει και μου έρχεται να διαβάσω για όγδοη φορά την «Ποντικοπαγίδα» της Άγκαθα Κρίστι ή ένα καρα-ξεχασμένο βιβλίο του Έντγκαρ Ουάλας με κουλή αρχαιοπρεπή μετάφραση.
«Πελαργός»
Η Σόλωνος είναι καταπληκτική για ανακαλύψεις, με παλαιοβιβλιοπωλεία που δεν τα πιάνει το μάτι σου στο νούμερο 71 και στο νούμερο 90 («όλα 1 ευρώ»). Μου αρέσει πολύ ο «Πελαργός», που είναι στέκι του βιβλιόφιλου – έχει καταπληκτικά πράγματα, ευρήματα κανονικά, από σπάνια και πάρα πολύ παλιά βιβλία μέχρι απλώς «δεύτερο χέρι». Έχουνε μια γατούλα, την Κουρτίνα, η οποία είναι λίγο σάικικ και σε οδηγεί, αν δεν κοιμάται, στα βιβλία που σε ενδιαφέρουν.
Επειδή η ιδιοκτήτρια Αλεξία Πολυμενοπούλου αγαπάει τις μινιατούρες, έχει πολλά βιβλία-μινιατούρες, από διάφορες χρονικές περιόδους, με γκραβούρες, σπάνιες εικονογραφήσεις, χαρακτικά και δεν συμμαζεύεται. Μάλιστα ο «Πελαργός» είναι μέλος του Miniature Books Society και πάντα πλήρως ενημερωμένος στον τομέα «βιβλίο πάρα μα πάρα πολύ μικρής τσέπης».
«Παλαιοβιβλιοπωλείο Νίκος Χρυσός»
Το «Παλαιοβιβλιοπωλείο Νίκος Χρυσός» επίσης είναι ωραίο: ξέρει τα πάντα ο ιδιοκτήτης, τι έχει και τι δεν έχει, τι είναι αυτό ακριβώς που ψάχνεις και πού βρίσκεται. Κι εδώ υπάρχουν σπάνια βιβλία, για συλλέκτες και μη, κλασικά αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας σε σπάνιες εκδόσεις, ελληνικά αριστουργήματα, ΚΑΙ ο Σαρλ Εσμπραγιά του «Λυχνάρι», αν κόβεστε. Τόσο ο «Πελαργός» όσο και ο «Χρυσός», φαίνονται… περιποιημένα. Τα βιβλία είναι σε κατηγορίες, μπορείς μεν να ψάχνεις με τις ώρες επειδή κάνεις το κέφι σου, αλλά μπορείς και να βρεις άξιουαλι αυτό που χρειάζεσαι, με όσα χρήματα είσαι διατεθειμένος να δώσεις.
«Ίστωρ»
Το τρίτο που προτείνω είναι το «Ίστωρ», επίσης με μεγάλη συλλογή παλιών βιβλίων, επίσης ιδανικό για μανιακούς συλλέκτες. Πάντα αναρωτιέμαι στα παλαιοβιβλιοπωλεία αν μπορώ να τους πουλήσω τίποτε, π.χ. τη «Ζωή του Λέοντος Τολστόι» σε σπάνια έκδοση του παππού μου, αλλά μετά τον λυπάμαι τον Λέοντα, σκονίζεται χρόνια σε κάποιο ράφι μαζί με την «Πολυάννα» (εικονογραφημένη), τα «Τέκνα του Πλοιάρχου Γκραντ» (με γκραβούρες) και καμιά δεκαριά ακόμα βιβλία τα οποία κουβάλησαν οι πρόγονοί μου από μακρινές πατρίδες.
Το παλιό βιβλίο για μένα έχει αξία εφόσον το διαβάζει κάποιος, όχι σαν απόκτημα. Ίσως επειδή γράφω βιβλία, και καθόλου δεν με κόφτει τι θα απογίνουνε (τα βιβλία) μετά από εκατό χρόνια… αρκεί να τα έχει διαβάσει κάποιος, κάποτε, και να τα έχει ευχαριστηθεί.
