Λοιμώξεις αναπνευστικού: Το αποτελεσματικότερο όπλο πρόληψης είναι ο εμβολιασμός
Ο Ευάγγελος Αθ. Φραγκούλης, γενικός/οικογενειακός ιατρός M.Sc., γράφει για το ρόλο των εμβολίων και της έγκαιρης διάγνωσης στην πρόληψη σοβαρής νόσησης
Πώς να προστατευθείτε από τις φθινοπωρινές και χειμερινές λοιμώξεις του αναπνευστικού
Το κρυολόγημα, η βρογχίτιδα και η πνευμονία ανήκουν στις λοιμώξεις που επηρεάζουν το ανώτερο ή το κατώτερο αναπνευστικό σύστημα. Μπορεί να προκληθούν από ιούς, βακτήρια, μύκητες ή παράσιτα. Περισσότεροι από 100 αναπνευστικοί ιοί κυκλοφορούν κατά τους φθινοπωρινούς και χειμερινούς μήνες, με ποικίλες συνέπειες, από ένα απλό κρυολόγημα μέχρι μια σοβαρή νόσηση, επισημαίνει ο κ. Ευάγγελος Αθ. Φραγκούλης.
Τα εμβόλια για τις λοιμώξεις του αναπνευστικού
Κίνδυνος νόσησης Οποιοσδήποτε μπορεί να αρρωστήσει από μια αναπνευστική λοίμωξη. Αυξημένο κίνδυνο σοβαρής νόσησης διατρέχουν:
Τα παιδιά < 5 ετών. Το ανοσοποιητικό τους σύστημα αναπτύσσεται και έχουν μικρότερους πνεύμονες και αεραγωγούς.
Οι ηλικιωμένοι. Το ανοσοποιητικό σύστημα εξασθενεί σε ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας, δυσκολεύοντας την άμυνα του οργανισμού απέναντι σε λοιμώξεις.
Άτομα με ορισμένες υποκείμενες χρόνιες παθήσεις, π.χ. παθήσεις των πνευμόνων (όπως άσθμα, ΧΑΠ), καρδιοπάθειες, διαβήτης, ανοσοκαταστολή κ.λπ.
Εργαλεία για την πρόληψη σοβαρής νόσησης από αναπνευστικούς ιούς και πνευμονιόκοκκο
Το αποτελεσματικότερο όπλο πρόληψης είναι ο εμβολιασμός. Διερευνήστε με τον γιατρό σας αν είναι ενημερωμένοι οι εμβολιασμοί σας σύμφωνα με το εθνικό πρόγραμμα.
Εμβόλιο γρίπης: Συνιστάται σε όλα τα παιδιά από 6 μηνών έως 5 ετών, σε όλους τους ενήλικες > 60 ετών και στα υπόλοιπα παιδιά και ενήλικες, αν διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο λόγω υποκείμενης κατάστασης. Στους > 65 ετών συστήνεται ο εμβολιασμός να γίνεται με τα ενισχυμένα εμβόλια έναντι της γρίπης, που έχουν αποδείξει καλύτερη προστασία.
Εμβόλιο RSV: Συνιστάται για όλους τους ενήλικες ηλικίας ≥ 75 ετών και για άτομα 60-74 ετών που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο σοβαρής νόσησης από RSV, λόγω υποκείμενων καταστάσεων υγείας ή διαμονής σε μονάδες μακροχρόνιας φροντίδας ή φιλοξενίας ηλικιωμένων. Συνιστάται επίσης ο εμβολιασμός εγκύων για την προστασία των βρεφών από σοβαρή λοίμωξη RSV και χορηγείται μεταξύ των εβδομάδων 32-36 της εγκυμοσύνης, με αναμενόμενη ημερομηνία τοκετού μεταξύ Οκτωβρίου και Μαρτίου.
Εμβόλιο COVID-19: Συνιστάται μια δόση του επικαιροποιημένου εμβολίου σε άτομα ηλικίας ≥ 60 ετών, καθώς και σε άτομα με επιβαρυντικούς παράγοντες ή χρόνια νοσήματα, ειδικά αν έχει περάσει πάνω από ένα έτος από προηγούμενη νόσηση ή εμβολιασμό.
Εμβόλιο πνευμονιόκοκκου: Προστατεύει από πνευμονιοκοκκική πνευμονία. Σε ενήλικες ≥ 65 ετών συνιστάται μια δόση του 20-δύναμου πνευμονιοκοκκικού εμβολίου. Άτομα που έχουν λάβει μόνο μία δόση από τα παλιότερα εμβόλια (13-δύναμο ή 23-δύναμο) συνιστάται να ολοκληρώσουν τον εμβολιασμό τους με μία δόση του 20-δύναμου, τουλάχιστον 1 χρόνο αργότερα. Σε άτομα που έχουν λάβει και τα δύο παλιότερα εμβόλια, συνιστάται να ακολουθήσει η χορήγηση του 20-δύναμου μετά την παρέλευση πενταετίας από τον τελευταίο εμβολιασμό. Μια δόση του 20-δύναμου πνευμονιοκοκκικού εμβολίου συστήνεται και σε ενήλικες 18-64 ετών με υποκείμενα νοσήματα ή σε βαρείς καπνιστές.
Διαγνωστικά τεστ
Υπάρχουν τεστ που βοηθούν τον γιατρό σας να εντοπίσει ποιος ιός προκαλεί την ασθένεια. Η εξέταση μπορεί να καθοδηγήσει τα επόμενα βήματα, όπως την κατάλληλη θεραπεία. Αν αρρωστήσετε –ιδιαίτερα αν ανήκετε σε ομάδα υψηλού κινδύνου– επικοινωνήστε άμεσα με τον γιατρό σας για τεστ.
Αντιιικά φάρμακα
Υπάρχουν αντιικά φάρμακα διαθέσιμα για τη γρίπη και την COVID-19. Αν ληφθούν έγκαιρα (εντός του προτεινόμενου χρονικού διαστήματος), μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο σοβαρής νόσησης, νοσηλείας και θανάτου.
Καθημερινές συνήθειες για την προστασία από ασθένειες
Πλένετε τα χέρια σας με σαπούνι ή χρησιμοποιήστε απολυμαντικό με τουλάχιστον 60% αλκοόλη, όταν δεν υπάρχει πρόσβαση σε νερό.
Καλύψτε το στόμα και τη μύτη σας όταν βήχετε ή φτερνίζεστε, χρησιμοποιώντας χαρτομάντιλο ή, αν δεν έχετε, τον αγκώνα σας.
Αποφύγετε την επαφή με άτομα που είναι άρρωστα: Όσο πιο κοντά βρίσκεστε σε ένα άτομο με λοίμωξη, τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος μετάδοσης.
Μείνετε σπίτι όταν είστε άρρωστοι: Ελαχιστοποιήστε την επαφή με άλλους στο σπίτι για να μειώσετε την εξάπλωση του ιού.
Καθαρισμός και απολύμανση: Όταν υπάρχει ασθενής στο σπίτι, καθαρίζετε τακτικά τις επιφάνειες που αγγίζονται συχνά.
Βελτιώστε την ποιότητα του αέρα στους εσωτερικούς χώρους: Ανοίξτε παράθυρα, χρησιμοποιήστε εξαεριστήρες, φορητά φίλτρα HEPA κ.λπ.
Χρήση μάσκας: Μπορείτε να επιλέξετε να φοράτε μάσκα για επιπλέον προστασία, ειδικά αν ανήκετε σε ομάδα υψηλού κινδύνου. Η αποτελεσματικότητα διαφέρει ανάλογα με τον ιό και τον τύπο της μάσκας.
→ Ευάγγελος Αθ. Φραγκούλης, γενικός/οικογενειακός ιατρός M.Sc., αναπληρωτής αρχίατρος του ΕΔΟΕΑΠ, μέλος της Εθνικής Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων Δημόσιας Υγείας, μέλος του Συμβουλίου του European Primary Care Cardiovascular Society (EPCCS).
15°
