Η υπερβολική κατανάλωση γλυκών και σακχάρων είναι ένας παράγοντας κινδύνου για το μεταβολικό σύνδρομο. Ένα σημαντικό χαρακτηριστικό των γλυκών είναι ότι περιέχουν φρουκτόζη. Παρά τους ισχυρούς δεσμούς μεταξύ της φρουκτόζης και του μεταβολικού συνδρόμου, η σχέση αυτή παραμένει ανεπαρκώς κατανοητή μέχρι σήμερα.
Τώρα, ερευνητές του Πανεπιστημίου του Πρίνστον αναφέρουν πως βρήκαν σε μια έρευνά τους που έγινε σε ποντίκια ότι η φρουκτόζη μεταβολίζεται κυρίως στο λεπτό έντερο και όχι στο συκώτι όπως πιστευόταν. Ένα μέρος όμως τη φρουκτόζης φτάνει στο συκώτι για επεξεργασία.
Επιπλέον, οι συγγραφείς έμαθαν ότι η ικανότητα του λεπτού εντέρου να επεξεργάζεται τη φρουκτόζη είναι υψηλότερη μετά από ένα γεύμα. Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Cell Metabolism.
Τα στοιχεία από προηγούμενες μελέτες σε ζώα και ανθρώπους έχουν δείξει ότι η υπερβολική πρόσληψη ζάχαρης μπορεί να είναι επιβλαβής, ιδιαίτερα για το συκώτι. Η χρόνια υπερκατανάλωση μπορεί να οδηγήσει στην παχυσαρκία και να ενισχύσει την αντίσταση στην ινσουλίνη, η οποία μπορεί να εξελιχθεί σε διαβήτη τύπου 2. Μπορεί επίσης να συμβάλει στη μη αλκοολική λιπαρή ηπατική νόσο, μια ασθένεια που στη συνέχεια μπορεί να οδηγήσει σε κίρρωση ή καρκίνο του ήπατος.
«Υπάρχει μια θεμελιώδης φυσιολογική διαφορά στον τρόπο με τον οποίο επεξεργάζεται μικρότερες και μεγαλύτερες ποσότητες ζάχαρης το σώμα», ανέφερε ο Joshua D. Rabinowitz από το Ινστιτούτο Ολοκληρωτικής Γονιδιωματικής του Lewis-Sigler στο Πανεπιστήμιο του Princeton. «Η προγενέστερη άποψη ήταν ότι το ήπαρ επεξεργάζεται όλη την απορροφούμενη φρουκτόζη. Αλλά αυτή η μελέτη έδειξε ότι περισσότερο από το 90% της φρουκτόζης εκκαθαρίστηκε από το λεπτό έντερο στα ποντίκια. Μπορούμε να προσφέρουμε κάποια διαβεβαίωση – τουλάχιστον από αυτές τις μελέτες σε ζώα – ότι η φρουκτόζη που λαμβάνεται από την κατανάλωση μέτριων ποσοτήτων φρούτων δεν θα φτάσει στο συκώτι», λέει.
Ωστόσο, το λεπτό έντερο ίσως αρχίζει να κατακλύζεται με το σάκχαρο όταν λαμβάνεται ένα σακχαρούχο αναψυκτικό ή ένα μεγάλο ποτήρι με χυμό πορτοκαλιού.
Ο Rabinowitz και οι συνεργάτες του μελέτησαν την πορεία της φρουκτόζης μέσω των πεπτικών συστημάτων εργαστηριακών ποντικών. Παρατήρησαν ότι η περίσσεια φρουκτόζης που δεν απορροφάται από το λεπτό έντερο συνεχίζεται μέσω του εντέρου στο παχύ έντερο. Κατά συνέπεια, έρχεται σε επαφή με τη φυσική μικροβιακή χλωρίδα του παχέος εντέρου, το λεγόμενο μικροβίωμα.
«Το μικροβίωμα έχει σχεδιαστεί για να μην βλέπει ποτέ τη ζάχαρη», λέει ο Rabinowitz. «Κάποιος μπορεί να φάει μια μεγάλη ποσότητα υδατανθράκων, και να μην υπάρχει ούτε ένα μόριο γλυκόζης που εισέρχεται στο μικροβίωμα. Αλλά μόλις πιείτε ένα αναψυκτικό με ζάχαρη ή ένα χυμό φρούτων, το μικροβίωμα συναντά ένα εξαιρετικά ισχυρό θρεπτικό συστατικό που έχει σχεδιαστεί για να μην συναντά ποτέ».
Ενώ η μελέτη δεν έδειξε ότι η φρουκτόζη επηρεάζει το μικροβίωμα, οι συγγραφείς προτείνουν ότι το αποτέλεσμα αυτό είναι πιθανό και θα πρέπει να μελετηθεί περαιτέρω η συνέπεια της υψηλής πρόσληψης ζάχαρης.
Η μελέτη βρήκε επίσης ότι το λεπτό έντερο εκκαθαρίζει τη φρουκτόζη πιο αποτελεσματικά μετά από ένα γεύμα. «Είδαμε ότι η σίτιση των ποντικών πριν από την έκθεσή τους στη ζάχαρη ενίσχυσε την ικανότητα του λεπτού εντέρου να επεξεργάζεται τη φρουκτόζη», δήλωσε ο Rabinowitz. «Αυτό προστατεύει το συκώτι και το μικροβίωμα από την έκθεση σε ζάχαρη».
Οι ερευνητές θεωρούν ότι σε κατάσταση νηστείας, όπως μετά το ξύπνημα ή το απόγευμα, ένα άτομα είναι ιδιαίτερα ευάλωτο στη φρουκτόζη λόγω της μειωμένης ικανότητας του λεπτού εντέρου να την επεξεργάζεται.
Αν και η μελέτη διεξήχθη σε ποντίκια, ο Rabinowitz ενθαρρύνει την «παλιομοδίτικη συμβουλή» για τους ανθρώπους: περιορίστε τα γλυκά και στη ζάχαρη σε μέτριες ποσότητες. Επίσης καλό είναι να μην πίνετε πολλούς φρουτοχυμούς έξω από τα γεύματα. Όταν έχουν περάσει πολλές ώρες από το προηγούμενο γεύμα, το λεπτό έντερο δεν είναι σε θέση να επεξεργαστεί μεγάλες ποσότητες φρουκτόζης με αποτέλεσμα το σάκχαρο να φτάνει στο παχύ έντερο.
Οι ερευνητές είπαν ότι η φρουκτόζη μπορεί να προκαλεί λιπαρό συκώτι διότι το λεπτό έντερο (ή το εντερικό μικροβίωμα) μπορεί να τη μετατρέπει σε κάποιους ηπατοτοξικούς μεταβολίτες, κάτι που μπορεί να μην ισχύει στην περίπτωση της γλυκόζης. Ένας άλλος πιθανός μηχανισμός με τον οποίο μπορεί να προκαλέσει φρουκτόζη να βλάπτει το συκώτι είναι όταν φτάνει σ’ αυτό. Η φρουκτόζη μπορεί να προκαλέσει μείωση του ηπατικού ATP (το μορίου που δίνει ενέργεια στο σώμα) ή λιπογένεση. Η παρούσα μελέτη βρήκε ότι ενώ οι χαμηλές δόσεις φρουκτόζης εκκαθαρίζονται κατά 90% στο λεπτό έντερο και αυτό προστατεύει το ήπαρ, οι υψηλές δόσεις μπορεί να το επιβαρύνουν.
13°
