TV & Media

The New Yorker: Είναι το «καλύτερο περιοδικό» που υπήρξε ποτέ;

Ο Καπότε, ο Σάλιντζερ, ο Απντάικ και τα 98 χρόνια της σοφιστικέ όψης της ζωής

karathanos.jpg
Δημήτρης Καραθάνος
16’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
Τεύχη του The New Yorker
@ Roy Rochlin/Getty Image

Σαν σήμερα 21 Φεβρουαρίου: Το 1925 κυκλοφορεί το πρώτο τεύχος του περιοδικού New Yorker - Τα σημαντικότερα γεγονότα, γεννήσεις, θάνατοι.

Στην εποχή του Chat GPT, της παντοδυναμίας των κοινωνικών δικτύων και του ιλιγγιώδους ρυθμού της ροής ειδησεογραφίας, είναι δύσκολο να επιβάλλει τους όρους του ένα Μέσο στην παραδοσιακή μορφή του. Και όμως, σαν σήμερα πριν από 98 χρόνια, γεννήθηκε το New Yorker, ένα περιοδικό που εξακολουθεί να προσδίδει αίγλη στον όρο «δημοσιογραφία» και το οποίο δεν παύει έως τις μέρες μας να κυματίζει το λάβαρο των έντυπων μίντια με αισθητική, απλότητα και χάρη.

Διάσημο για το απαράμιλλο μείγμα ερευνητικού ρεπορτάζ, κοινωνικού σχολιασμού και πνευματώδους χιούμορ που έχει σφραγίσει τη μακρά ιστορία του, το περιοδικό The New Yorker κατέχει μια μοναδική θέση στα χρονικά των παγκόσμιων εκδόσεων.

Η προσήλωσή του στο μακροσκελές editorial, η ακλόνητη δέσμευσή του στην εμβριθή κάλυψη των γεγονότων και η σατιρική του ματιά στην κοινωνία έχουν κάνει το New Yorker όχι μόνο πρωταθλητή της δημοσιογραφικής αριστείας, αλλά και έναν σημαντικό φορέα της αμερικανικής κουλτούρας.

Προπάντων, και καθώς οι συνήθειες των αναγνωστών μέσων ενημέρωσης συνεχίζουν να μεταλλάσσονται, το New Yorker κατορθώνει συνεχώς να προσαρμόζεται στον νέο κόσμο των εκδοτικών επιχειρήσεων, βρίσκοντας τρόπους να κάνει την ιστορική επωνυμία του προσφιλή στις νέες γενιές, τηρώντας τα ακλόνητα δημοσιογραφικά του πρότυπα. Ποιοι ήταν οι σταθμοί της εξέλιξής του και πώς ατενίζει το μέλλον σε ένα ολοένα και πιο αβέβαιο εκδοτικό τοπίο;

Το New Yorker δίνει στην εστέτ Αμερική το περιοδικό που την εκφράζει

Το εναρκτήριο τεύχος New Yorker κυκλοφόρησε στις 21 Φεβρουαρίου 1925. Αν και δυσκολεύτηκε να βρει το κοινό του στα πρώτα του χρόνια, το εβδομαδιαίο περιοδικό θα γινόταν τελικά διάσημο για την ποιότητα και το εύρος της γραφής του.

Το New Yorker ήταν πνευματικό τέκνο του δημοσιογράφου Χάρολντ Ρος. Μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Ρος άρχισε να κάνει παρέα στο ξενοδοχείο Άλγκονκουιν της Νέας Υόρκης με μια ομάδα συγγραφέων και καλλιτεχνών που θα ονομαζόταν «Στρογγυλή Τράπεζα Άλγκονκουιν».

Σαν σήμερα 21 Φεβρουαρίου: Το 1925 κυκλοφορεί το πρώτο τεύχος του περιοδικού New Yorker - Τα σημαντικότερα γεγονότα, γεννήσεις, θάνατοι.
To εξώφυλλο του πρώτου New Yorker, με τη χαρακτηριστική έως τις μέρες μας φιγούρα του δανδή Γιουστάς Τίλεϊ, έργο του εικονογράφου Ρέα Ίρβιν © New Yorker / public domain

Με το ακμαίο πνεύμα και τη σοφιστικέ θεώρηση της ομάδας απέναντι στα πράγματα να τον έχει συνεπάρει, ο Ρος αποφάσισε ότι αν μπορούσε να αποτυπώσει αυτά τα στοιχεία σε ένα περιοδικό, θα έβρισκε αναγνωστικό κοινό. Επόμενο βήμα ήταν να ιδρύσει το περιοδικό μαζί με τη σύζυγό του, Τζέιν Γκραντ, ενώ συνεταιρίστηκε με τον έμπορο μαγιάς Ραούλ Φλάισμαν προκειμένου να εξασφαλίσει χρηματοδότηση.

Ο Ρος, ο οποίος ήταν υπεύθυνος για την επιμέλεια του περιοδικού για τα επόμενα είκοσι έξι χρόνια, καθιέρωσε τα τέσσερα βασικά θεμέλια του περιοδικού: Τεκμηριωτική δημοσιογραφία, μυθοπλασία, ποίηση και καρτούν. Στα χρόνια που ακολούθησαν, το New Yorker συνέχισε να διαπρέπει και στους τέσσερις τομείς, συχνά στο ίδιο τεύχος.

New Yorker: Οι διάσημες πένες που έχουν υπογράψει τις σελίδες του

Τα πρώτα χρόνια του New Yorker περιλάμβαναν τακτικές συνεισφορές από συγγραφείς και καλλιτέχνες όπως η Ντόροθι Πάρκερ και ο Τζέιμς Θέρμπερ. Η εκλεπτυσμένη δουλειά τους βοήθησε να εδραιωθεί η φήμη του περιοδικού ως σοβαρού λογοτεχνικού εντύπου για διανοούμενους αναγνώστες. Το 1946, το περιοδικό έγραψε δημοσιογραφική ιστορία αφιερώνοντας ένα ολόκληρο τεύχος στη Χιροσίμα, μέσα από μια αμείλικτη καταγραφή του πυρηνικού βομβαρδισμού της ομώνυμης ιαπωνικής πόλης κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.

Σαν σήμερα 21 Φεβρουαρίου: Το 1925 κυκλοφορεί το πρώτο τεύχος του περιοδικού New Yorker - Τα σημαντικότερα γεγονότα, γεννήσεις, θάνατοι.
Ορισμένοι από τους σημαντικότερους λογοτέχνες του κόσμου δημοσίευσαν διηγήματά τους στο New Yorker © Twitter/Arlu Gomez

Μετά τον θάνατο του Ρος το 1951, ο Γουίλιαμ Σον ανέλαβε τη διεύθυνση σύνταξης του New Yorker. Υπό την καθοδήγησή του, η φήμη του ως «το καλύτερο περιοδικό που υπήρξε ποτέ» συνέχισε να αυξάνεται.

Συγγραφείς του μεγέθους των Τζ. Ντ. Σάλιντζερ, Τζον Απντάικ και Τζον Κλίβερ δημοσίευσαν μερικές από τις καλύτερες μυθοπλαστικές σελίδες τους στο New Yorker. Ενώ στις καρτουνίστικες σελίδες του περιοδικού, το έργο του σκιτσογράφου Τσαρλς Άνταμς σύστησε στο κοινό έναν παράξενο κόσμο, που αργότερα θα γινόταν η βάση για την τηλεοπτική εκπομπή «Οικογένεια Άνταμς», καθώς και για αρκετές ταινίες μεγάλου μήκους της χαριτωμένα μακάβριας φαμίλιας.

Σαν σήμερα 21 Φεβρουαρίου: Το 1925 κυκλοφορεί το πρώτο τεύχος του περιοδικού New Yorker - Τα σημαντικότερα γεγονότα, γεννήσεις, θάνατοι.
Το εξώφυλλο του τεύχους 30 Μαΐου 1925, έργο της Ουγγροαμερικανίδας αβάντ γκαρντ εικονογράφου Ιλόνκα Καράζ © New Yorker / public domain

Συνεχίζοντας την παράδοση που ξεκίνησε με τη δημοσίευση της Χιροσίμα, υπό την ηγεσία του Σον το περιοδικό αφιέρωσε τεύχη σε πρωτοποριακά έργα, όπως το «Εν Ψυχρώ», το αριστούργημα του Τρούμαν Καπότε, το δοκίμιο «Σιωπηλή άνοιξη» της Ρέιτσελ Κάρσον και το κλασικό δοκίμιο για το φυλετικό ζήτημα στις ΗΠΑ, «Φωτιά την επόμενη φορά», του Τζέιμς Μπόλντουιν.

Σαν σήμερα 21 Φεβρουαρίου: Το 1925 κυκλοφορεί το πρώτο τεύχος του περιοδικού New Yorker - Τα σημαντικότερα γεγονότα, γεννήσεις, θάνατοι.
Στα 98 χρόνια ιστορίας του, το New Yorker παραμένει φάρος για τους αναγνώστες του κόσμου που αναζητούν έξυπνη και εκλεπτυσμένη γραφή © The New Yorker/Barry Blitt

Στον περίπου έναν αιώνα ιστορίας του, το περιοδικό έχει δημοσιεύσει διηγήματα πολλών από τους πιο σεβαστούς συγγραφείς του εικοστού και του εικοστού πρώτου αιώνα, συμπεριλαμβανομένων των Έρνεστ Χέμινγουεϊ, Φίλιπ Ροθ, Άλις Μουνρό, Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ, Σίρλεϊ Τζάκσον, Στίβεν Κινγκ, Χαρούκι Μουρακάμι.

Ο Κερτ Βόνεγκατ είπε ότι το New Yorker ήταν ένα αποτελεσματικό εργαλείο, ώστε το ευρύ κοινό να εκτιμήσει τη σύγχρονη λογοτεχνία, ενώ ο Τομ Γουλφ έγραψε ότι «οι φαιόγκριζες σελίδες του έγιναν θρίαμβοι του υψηλού μπαρόκ».

Η Πολίν Καέλ, μεταξύ των πιο διάσημων και αμφιλεγόμενων Αμερικανών κριτικών κινηματογράφου, πέρασε επίσης το μεγαλύτερο μέρος της καριέρας της γράφοντας για το New Yorker.

Το 1992, η Τίνα Μπράουν έγινε η πρώτη γυναίκα που ανέλαβε τη διεύθυνση του περιοδικού, θέση την οποία διατήρησε για τα επόμενα έξι χρόνια. Ανάμεσα στις πρωτοποριακότερες κινήσεις της, η πρόσληψη του Ρίτσαρντ Άβεντον ως πρώτου μόνιμου φωτογράφου του New Yorker, καθώς και του δημιουργού του Maus, Αρτ Σπίγκελμαν.

Παρότι η επιρροή του περιοδικού κάμφθηκε τις τελευταίες δεκαετίες, το New Yorker παραμένει φάρος για τους αναγνώστες του κόσμου που αναζητούν έξυπνη και εκλεπτυσμένη γραφή.

Ανάμεσα στις πιο πρόσφατες απεικονίσεις του στην ποπ κουλτούρα, το New Yorker προσφέρει το αφηγηματικό υλικό για την «Γαλλική αποστολή» του Γουές Άντερσον, που προβλήθηκε το 2021 στους κινηματογράφους, ενώ το ακλόνητο φαβορί των φετινών Όσκαρ, η ταινία «Tár» ξεκινά με μια υποθετική συζήτηση ανάμεσα στην Κέιτ Μπλάνσετ και έναν δημοσιογράφο του New Yorker.

THE FRENCH DISPATCH | Official Trailer | Searchlight Pictures

Διασημότερο χαρακτηριστικό του New Yorker, από το πρώτο τεύχος της 21ης Φεβρουαρίου 1925 έως σήμερα, τα θεματικά, εικονογραφημένα εξώφυλλά του, αυτοτελή έργα τέχνης από μόνα τους και υπέροχα αραβουργήματα του κόσμου των περιοδικών εκδόσεων.

Γεγονότα σαν σήμερα 21 Φεβρουαρίου

1431: Αρχίζει η δίκη της Ιωάννας της Λωραίνης, στο Ρουέν της Γαλλίας, έδρα της αγγλικής κυβέρνησης κατοχής.

1437: Δολοφονείται ο Ιάκωβος Α’ της Σκωτίας.

1613: Στη Ρωσία, ανακηρύσσεται Τσάρος ο Μιχαήλ Ρομανώφ. Η δυναστεία των Ρομανώφ έμεινε στο θρόνο για 3 αιώνες, έως την Οκτωβριανή Επανάσταση το 1917.

1848: Οι Καρλ Μαρξ και Φρίντριχ Ένγκελς δημοσιεύουν στο Λονδίνο το «Κομουνιστικό Μανιφέστο», τη Βίβλο του Κομουνισμού.

1878: Εκδίδεται στις ΗΠΑ ο πρώτος τηλεφωνικός κατάλογος. Οι σελίδες του περιλαμβάνουν 50 ονόματα.

1913: Ο Ελληνικός Στρατός κυριεύει το οχυρωμένο Μπιζάνι και απελευθερώνει τα Ιωάννινα από τους Τούρκους. Υπογράφεται το πρωτόκολλο παράδοσης της πόλης και οι άνδρες του Τουρκικού Στρατού, περίπου 30.000, παραδίδονται και θεωρούνται αιχμάλωτοι πολέμου.

1915: Ο Ελευθέριος Βενιζέλος παραιτείται από πρωθυπουργός, κατόπιν διαφωνίας του με τον βασιλιά Κωνσταντίνο για τη συμμετοχή της Ελλάδας στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το γεγονός σηματοδοτεί την αρχή του εθνικού διχασμού.

1916: Αρχίζει η Μάχη της Βερντέν, στη Γαλλία, στην οποία θα χάσουν τη ζωή τους 250.000 άνθρωποι.

1919: Δολοφονείται ο Γερμανός σοσιαλιστής, Κουρτ Άισνερ. Ο θάνατός του έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία της Βαυαρικής Σοβιετικής Δημοκρατίας και τη διαφυγή του Κοινοβουλίου και της κυβέρνησης από το Μόναχο.

1930: Οι Γερμανοί αρχίζουν την κατασκευή του στρατοπέδου συγκέντρωσης του Άουσβιτς.

1932: Η ΕΣΣΔ αφαιρεί τη ρωσική υπηκοότητα από το Λέον Τρότσκι, έναν από τους ηγέτες της Οκτωβριανής Επανάστασης.

1947: Στη Νέα Υόρκη ο Έντουν Λαντ παρουσιάζει την πρώτη φωτογραφική μηχανή, που βγάζει στιγμιαίες φωτογραφίες, την Πόλαροϊντ.

1958: Ο Άγγλος εικαστικός, Τζέραλντ Χόρτομ, σχεδιάζει το γνωστό σήμα της ειρήνης με το διχαλωτό σχήμα.

1960: Ο Φιντέλ Κάστρο κρατικοποιεί όλες τις επιχειρήσεις στην Κούβα.

1972: Πραγματοποιείται η ιστορική επίσκεψη του προέδρου των ΗΠΑ, Ρίτσαρντ Νίξον στην Κίνα, όπου συναντάται με το Μάο Τσε Τουνγκ.

1973: Οι φοιτητές καταλαμβάνουν τη Νομική την περίοδο της Επταετίας. Από την ταράτσα του κτιρίου καλούν το λαό της Αθήνας να συμπαρασταθεί στον αγώνα τους για δημοκρατικές ελευθερίες. Οι πρυτανικές αρχές δεν ζητούν την επέμβαση της αστυνομίας. Πολιτικοί, πνευματικοί άνθρωποι, ακόμη και στρατηγοί εν αποστρατεία σπεύδουν να υπερασπιστούν τους φοιτητές.Το βράδυ της επόμενης ημέρας άρχισε η αποχώρηση των καταληψιών, με την κάλυψη χιλιάδων διαδηλωτών, που κατέκλυσαν τους δρόμους γύρω από τη Νομική. Ωστόσο, υπήρξαν συγκρούσεις με την αστυνομία και παρακρατικούς, με αποτέλεσμα τραυματισμούς και συλλήψεις διαδηλωτών.

1985: Η τρομοκρατική οργάνωση «17 Νοέμβρη» δολοφονεί στην οδό Τσακάλωφ στο Κολωνάκι τον εκδότη της εφημερίδας «Απογευματινή», Νίκο Μομφεράτο, και τον οδηγό του, Παναγιώτη Ρουσέτη.

2008: Το σχέδιο Νίμιτς για το Σκοπιανό διαρρέει στην εφημερίδα Το Βήμα. Τα πέντε ονόματα που προτείνει ο διαπραγματευτής του ΟΗΕ: Συνταγματική Δημοκρατία της Μακεδονίας, Λαϊκή Δημοκρατία της Μακεδονίας, Ανεξάρτητη Δημοκρατία της Μακεδονίας, Νέα Δημοκρατία της Μακεδονίας και Δημοκρατία της Άνω Μακεδονίας.

2015: Δολοφονήθηκε αρχιφύλακας των φυλακών Δομοκού με καλάσνικοφ. Η πρωτοεμφανιζόμενη «Οργάνωση Πολιτοφυλακής Λαϊκή Δικαιοσύνη» ανέλαβε με ανακοίνωσή της την ευθύνη για τη δολοφονία

Γεννήσεις σαν σήμερα 21 Φεβρουαρίου

1609 – Ραϊμόντο Μοντεκκούκολι, Ιταλός στρατιωτικός

1728 – Πέτρος Γ’, τσάρος της Ρωσίας

1791 – Τζον Μέρσερ, Άγγλος χημικός και βιομήχανος

1817 – Χοσέ Θορίγια, Ισπανός δραματουργός

1836 – Λεό Ντελίμπ, Γάλλος συνθέτης

1844 – Σαρλ-Μαρί Βιντόρ, Γάλλος οργανίστας και συνθέτης

1875 – Ζαν Καλμάν, Γαλλίδα υπεραιωνόβια

1893 – Αντρές Σεγκόβια, Ισπανός κιθαρίστας

1897 – Φριτς Σούμπερτ, Γερμανός στρατιωτικός

1903 – Ρεϊμόν Κενώ, Γάλλος συγγραφέας

1903 – Αναΐς Νιν, Γαλλίδα συγγραφέας

1907 – Γουίσταν Όντεν, Άγγλος ποιητής

1909 – Χανς Ερνί, Ελβετός ζωγράφος και γλύπτης

1921 – Τζον Ρολς, Αμερικανός φιλόσοφος

1922 – Ρούντολφ Ιλόφσκι, Ούγγρος ποδοσφαιριστής και προπονητής

1922 – Κολέτ Μπροσέ, Γαλλίδα ηθοποιός

1924 – Ρόμπερτ Μουγκάμπε, πρόεδρος της Ζιμπάμπουε

1925 – Σαμ Πέκινπα, Αμερικανός σκηνοθέτης

1933 – Νίνα Σιμόν, Αμερικανίδα τραγουδίστρια

1937 – Ρον Κλαρκ, Αυστραλός αθλητής

1937 – Γκεόργκι Προκοπένκο, Ουκρανός κολυμβητής

1937 – Χάραλντ Ε’, βασιλιάς της Νορβηγίας

1938 – Λέστερ Μπερντ, πρωθυπουργός των Αντίγκουα και Μπαρμπούντα

1946 – Άλαν Ρίκμαν, Άγγλος ηθοποιός

1947 – Ολυμπία Σνόου, Αμερικανίδα πολιτικός ελληνικής καταγωγής

1957 – Άγγελος Διονυσίου, Έλληνας τραγουδιστής

1958 – Νίκος Νικολόπουλος, Έλληνας πολιτικός

1959 – Λία Αργυριάδου, Ελληνίδα δημοσιογράφος

1960 – Πλάμεν Ορεσάρσκι, Βούλγαρος πολιτικός

1962 – Τσακ Παλάνιουκ, Αμερικανός συγγραφέας

1973 – Μπρόντους Κλέι, Αμερικανός παλαιστής

1979 – Τζένιφερ Λαβ Χιούιτ, Αμερικανίδα ηθοποιός

1980 – Γίγκμε Κεσάρ Ναμγκιάλ Βανγκτσούκ, βασιλιάς του Μπουτάν

1980 – Τιτσιάνο Φέρο, Ιταλός τραγουδιστής

1983 – Μελανί Λοράν, Γαλλίδα ηθοποιός και σκηνοθέτρια

1985 – Γιώργος Σαμαράς, Έλληνας ποδοσφαιριστής

1987 – Άσλεϊ Γκριν, Αμερικανίδα ηθοποιός

1987 – Τάπενς Μίντλετον, Αγγλίδα ηθοποιός

1987 – Έλιοτ Πέιτζ, Καναδός ηθοποιός

1989 – Κόρμπιν Μπλου, Αμερικανός ηθοποιός και τραγουδιστής

1994 – Χάρης Μαυρίας, Έλληνας ποδοσφαιριστής

1996 – Σόφι Τέρνερ, Αγγλίδα ηθοποιός

Θάνατοι σαν σήμερα 21 Φεβρουαρίου

4 – Γάιος Καίσαρας, Ρωμαίος ύπατος

1030 – Ογίβη του Λουξεμβούργου, κόμισσα της Φλάνδρας

1437 – Ιάκωβος Α’, βασιλιάς της Σκωτίας

1513 – Πάπας Ιούλιος Β’

1624 – Ντιρκ φαν Μπαμπούρεν, Ολλανδός ζωγράφος

1677 – Μπαρούχ Σπινόζα, Ολλανδός φιλόσοφος

1730 – Πάπας Βενέδικτος ΙΓ’

1835 – Στάικος Σταϊκόπουλος, Έλληνας αγωνιστής

1879 – Σερ Αλί Χαν, Εμίρης του Αφγανιστάν

1884 – Ιάκωβος Παξιμάδης, Έλληνας αγωνιστής και πολιτικός

1893 – Λάζαρος Βούλγαρης, Έλληνας πολιτικός

1900 – Τσαρλς Πιάτσι Σμάυθ, Ιταλός αστρονόμος

1910 – Μπούτρος Γκάλι, Αιγύπτιος πολιτικός

1919 – Κουρτ Άισνερ, Γερμανός σοσιαλιστής

1926 – Χάικε Κάμερλιν, Ολλανδός φυσικός

1938 – Τζορτζ Χέιλ, Αμερικανός αστρονόμος

1942 – Δημήτριος Καμπούρογλου, Έλληνας συγγραφέας

1942 – Γιάννης Πούλακας, Έλληνας ζωγράφος

1949 – Ταν Μαλάκα, Ινδονήσιος κομμουνιστής

1956 – Γρηγόρης Γεωργακόπουλος, Έλληνας αθλητής

1958 – Ντάνκαν Έντουαρντς, Άγγλος ποδοσφαιριστής

1959 – Πολ Ραντέν, Αμερικανός ανθρωπολόγος

1962 – Κωνσταντίνος Νταής-Τσάρας, Έλληνας στρατιωτικός και πολιτικός

1965 – Μάλκολμ Χ (κατά κόσμον Μάλκολμ Λιτλ), Αμερικανός πολιτικός αγωνιστής

1966 – Κωνσταντίνος Τριανταφυλλόπουλος, Έλληνας καθηγητής και ακαδημαϊκός

1969 – Λεωνίδας Μπατρίνος, Έλληνας πολιτικός

1978 – Φιλοκτήμων Παπαδόπουλος, Έλληνας πολιτικός

1984 – Μιχαήλ Σόλοχοφ, Ρώσος συγγραφέας

1985 – Νικόλαος Μομφεράτος, Έλληνας εκδότης

1989 – Αντώνιος Λιβιεράτος, Έλληνας πολιτικός

1991 – Μαργκότ Φοντέιν, Αγγλίδα μπαλαρίνα

1993 – Ίνγκε Λέμαν, Δανή σεισμολόγος

1999 – Ουόλτερ Λίνι, πρωθυπουργός του Βανουάτου

2009 – Γεώργιος Ανδρεάδης, Έλληνας πολιτικός

2013 – Μάτζικ Σλιμ, Αμερικανός τραγουδιστής και κιθαρίστας

2014 – Τζωρτζ Μοντέλσκι, Πολωνός πολιτικός επιστήμονας

2014 – Σάκης Μπουλάς, Έλληνας τραγουδιστής και ηθοποιός

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ