Το σχόλιο του Μάνου Βολαρίνου σχετικά με την πρόταση του ΠΑΣΟΚ για μείωση του ΦΠΑ στα βασικά αγαθά
Εδώ και πολύ πολύ καιρό, στην πραγματικότητα από τις μέρες του υψηλού πληθωρισμού*, ακούμε συνεχώς ένα (ακόμα) παραμύθι: το πόσο θα ωφελήσει τα δοκιμαζόμενα από την ακρίβεια νοικοκυριά μια μικρή μείωση του ΦΠΑ. Εδώ και μήνες το ΠΑΣΟΚ ξεκίνησε ένα αγώνα για μείωση του ΦΠΑ κατά 2 μονάδες στα «βασικά αγαθά» τα οποία βέβαια δεν διευκρίνισε ποια είναι γιατί «όλοι ξέρουμε και αρνήθηκε να κοστολογήσει αφού "θα υπάρξει κέρδος"».
Η μείωση του ΦΠΑ μπορεί να ελαφρύνει τον καταναλωτή στα βασικά αγαθά;
Το ΠΑΣΟΚ είναι ΠΑΣΟΚ, η επιπόλαιη και χωρίς κοστολόγηση παροχολογία (που όταν κυβερνά συχνά γίνεται παροχή με τις γνωστές οδυνηρές συνέπειες) είναι στο DNA του και μπορεί να ζητά ή να υπόσχεται ό,τι νομίζει ότι θα του φέρει ψήφους. Το παράξενο είναι πως για καιρό όλοι - είτε είναι υπέρ είτε είναι κατά της συγκεκριμένης μείωσης – συζητούσαν χωρίς να μπαίνουν στο κόπο να κάτσουν να υπολογίσουν κάτι πολύ απλό και σίγουρα σημαντικότερο για τα νοικοκυριά από το συνολικό κόστος (ή το κέρδος) του μέτρου: το πόσο θα ωφεληθούν οι καταναλωτές για τους οποίους υποτίθεται ότι προτείνεται η μείωση.
Δεν είναι η πρώτη φορά που πολιτικοί και (κυρίως) δημοσιογράφοι συζητούν για μέτρα και χωρίς να μπαίνουν στον κόπο να περιγράψουν (ή να καταλάβουν) τι σημαίνουν στην πραγματική ζωή** αλλά κάθε φορά με εντυπωσιάζει η απροθυμία τους να πάρουν χαρτί και μολύβι ή έστω ένα κομπιουτεράκι και να κάνουν μερικές απλές πράξεις. Αν το έκαναν, θα διαπίστωναν με ευκολία ότι οι μόνοι που σίγουρα δεν θα δουν καμία αλλαγή από τη συγκεκριμένη μείωση του ΦΠΑ είναι «τα νοικοκυριά που υποφέρουν από την ακρίβεια».
Ας υποθέσουμε ότι ένα νοικοκυριό ξοδεύει για αυτά τα «βασικά αγαθά» 500 ευρώ το μήνα. Κι ας υποθέσουμε ότι όλα τα βασικά αγαθά έχουν 24% ΦΠΑ (προφανώς τα «βασικά αγαθά» έχουν μικρότερο κόστος και τα περισσότερα έχουν ΦΠΑ 13% αλλά λέω να είμαι λαρτζ για να σας δείξω ότι ακόμα και με λαρτζ υπολογισμούς ένα νοικοκυριό δεν θα κερδίσει σχεδόν τίποτα)
Το ΦΠΑ στα 500 ευρώ είναι 97 ευρώ κι αν πέσει από το 24 στο 22% το νοικοκυριό θα ξοδεύει 492 ευρώ. Θα έχει δηλαδή κέρδος 8 ευρώ τον μήνα. Κι αυτό με τα λαρτζ δεδομένα πράγμα που σημαίνει ότι το πραγματικό κέρδος για τα νοικοκυριά θα είναι αρκετά μικρότερο, μηδαμινό ακόμα και για πραγματικά φτωχούς συμπολίτες που δεν θα δουν καμία ουσιαστική διαφορά στην αγοραστική τους δύναμη.
Αυτό βέβαια δεν σημαίνει σώνει και καλά ότι το όφελος από το μέτρο θα είναι για όλους ασήμαντο.
Αν τα καταστήματα λιανεμπορίου μειώσουν την τιμή λίγο λιγότερο από όσο είναι η μείωση του ΦΠΑ, αν, ας πούμε, από το 1,6% που θα έπρεπε να μειωθεί η τιμή εκείνα τη μειώσουν στο 0,8% θα υπάρξει όντως μείωση στην τιμή, το κέρδος για τα νοικοκυριά θα είναι ασήμαντο και ανάξιο υπολογισμού (για το νοικοκυριό του παραδείγματος, από τα 8 ευρώ θα πάει στα 4 τον μηνα) αλλά για μια αλυσίδα σούπερ μάρκετ με εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά πελατεία αυτό το 0,8% μπορεί να σημαίνει μια σημαντική αύξηση του κέρδους.
Υπό αυτήν την έννοια μπορούμε να πούμε ότι η πρόταση για μείωση κατά δύο ποσοστιαίες μονάδες στα «βασικά αγαθά» όντως μπορεί να ωφελήσει. Απλώς οι ωφελημένοι αποκλείεται να είναι οι καταναλωτές οι οποίοι δεν θα νιώσουν καμία απολύτως διαφορά στη τσέπη τους . Και μπράβο τους.
*υψηλός για εποχές ευρώ, γιατί την εποχή της δραχμής αυτού του ύψους ο πληθωρισμός θα ήταν ανακούφιση
** εδώ δεν μπαίνουν στον κόπο να διαιρέσουν τα πρόστιμα που ανακοινώνει η τροχαία με τις μέρες του μήνα κι έτσι διαφημίζουν «το σαφάρι της ΕΛΑΣ που βεβαίωσε 374 παραβάσεις για κόκκινο μόνο τον μήνα Νοέμβριο» χωρίς να καταλαβαίνουν ότι αυτό σημαίνει μόλις 12-13 παραβάσεις την ημέρα, δηλαδή όσες παραβάσεις ερυθρού σηματοδότη μπορεί να διαπιστώσει κάποιος αν σταθεί κανα τέταρτο σε μια διασταύρωση.
8°
