Η επίσκεψη του Ταγίπ Ερντογάν στην Αθήνα επιβεβαίωσε την αλλαγή σελίδας στις ελληνοτουρκικές σχέσεις - Ποια μηνύματα έστειλαν Αθήνα και Άγκυρα και η «ανάγνωση» των αναλυτών
Περίσσεψαν τα χαμόγελα κατά την επίσκεψη εργασίας των 7 ωρών που πραγματοποίησε ο Ταγίπ Ερντογάν στην Αθήνα την Πέμπτη (7/12). Ο ίδιος ο Τούρκος πρόεδρος εμφανίστηκε ευδιάθετος -κάτι μάλλον σπάνιο-, ο Κυριάκος Μητσοτάκης χαμογελαστός και χαλαρός, ενώ θερμή ήταν και η συνάντηση με την Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου. Το ιδιαίτερα καλό κλίμα μεταξύ των δύο πλευρών επιβεβαιώθηκε στις δεκάδες υπουργικές συναντήσεις που έγιναν στο πλαίσιο του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας, όπου υπογράφηκαν 15 συμφωνίες και μνημόνια συνεργασίας, με επιστέγασμα την Διακήρυξη των Αθηνών για την φιλία και καλή γειτονία Ελλάδας - Τουρκίας.
Αλλαγή σελίδας στις ελληνοτουρκικές σχέσεις
Αναλυτές και από τις δύο πλευρές του Αιγαίου εκτιμούν ότι τα όσα διημείφθησαν στη διάρκεια της επίσκεψης Ερντογάν στην Αθήνα ξεπέρασαν κάθε προσδοκία, με την έμφαση να δίνεται κυρίως στην αυτοπειθαρχία που επέδειξε ο Τούρκος πρόεδρος. Γιατί δεν είναι μόνο στην Ελλάδα που κάθε λέξη του Ερντογάν περνούσε από «διπλό κόσκινο», το ίδιο συνέβαινε και στην Τουρκία.
Τούρκοι σχολιαστές ανέφεραν ότι οι δύο χώρες γυρίζουν σελίδα και ότι πλέον επιβεβαιώνεται πως Αθήνα και Άγκυρα έχουν καταλάβει ότι η ένταση δεν βοηθάει (και μάλλον στοιχίζει ακριβά), αντίθετα πολλά μπορούν να γίνουν μέσω της συνεργασίας. «Μπορούμε να γράψουμε νέα ιστορία» σημείωναν οι πιο ενθουσιώδεις.
Το γεγονός είναι ότι η αλλαγή κλίματος στις ελληνοτουρκικές σχέσεις επιβεβαιώθηκε και, όπως δείχνει η βήμα προς βήμα προσέγγιση των δύο πλευρών, διευρύνεται η βάση συνεργασίας και αρχίζει να καλλιεργείται μια σχέση εμπιστοσύνης -κάτι όχι τόσο εύκολο αν αναλογιστεί κανείς ότι από τα μέσα του 2022 μέχρι πρόσφατα βρισκόμασταν εγκλωβισμένοι στο μοτίβο «Μητσοτάκης γιοκ» και «θα έρθουμε ξαφνικά ένα βράδυ», ενώ είχε προηγηθεί μια προσέγγιση μεταξύ των δύο ηγετών έπειτα από το θερμό καλοκαίρι του 2020 στο Αιγαίο.
Είναι βέβαιο ότι ο Ταγίπ Ερντογάν δεν έχει ξεχάσει τη Γαλάζια Πατρίδα, τα «αγκάθια» παραμένουν, αδιαμφισβήτητα όμως υπάρχει ένα πολύ θετικό μομέντουμ, και με τη Διακήρυξη των Αθηνών συνομολογείται η ανάγκη τα όποια προβλήματα ή διαφορές να μπαίνουν στο τραπέζι του διαλόγου.
Πολιτικοί σχολιαστές επισήμαιναν, για παράδειγμα, το γεγονός ότι στη διάρκεια των κοινών δηλώσεων Ερντογάν - Μητσοτάκη ακόμη και στα δύσκολα ζητήματα καταγράφηκαν οι πάγιες θέσεις χωρίς εντάση. Για το Κυπριακό, ο Ταγίπ Ερντογάν απέφυγε με διπλωματικό τρόπο να αναφερθεί στη λύση δύο κρατών, κάνοντας αντ' αυτού λόγο για «αναγνώριση των πραγματικοτήτων» στο νησί, ενώ όταν ο Κυριάκος Μητσοτάκης τον «διόρθωσε» με τακτ αλλα και αποφασιστικότητα για τα περί «τουρκικής μειονότητας» στη Θράκη, δεν αντέδρασε αρνητικά.
Η ελληνική πλευρά κατέγραψε, εξάλλου, το γεγονός ότι ο Τούρκος πρόεδρος απέφυγε να επισκεφθεί τη Θράκη, κατά την πάγια τακτική. Επίσης, δεν πέρασε απαρατήρητο το ότι δεν αναφέρθηκε στη Χαμάς, την οποία δεν θεωρεί τρομοκρατική οργάνωση, κάτι που είχε διατυπώσει εμφατικά κατά την πρόσφατη συνάντησή του με τον Γερμανό καγκελάριο 'Ολαφ Σολτς.
Η Αθήνα είναι ικανοποιημένη από τις εξελίξεις: οι συμφωνίες υπογράφηκαν, ιδιαίτερες εκπλήξεις δεν υπήρξαν, η στάση που τήρησε ο Ερντογάν καταδεικνύει πως η Άγκυρα εννοεί την ανάγκη συνεργασίας. Η «ανάγνωση» της προσέγγισης του Τούρκου προέδρου, φυσικά, περιλαμβάνει την παράμετρο του «κλεισίματος ματιού» προς ΕΕ και ΗΠΑ, αλλά κι αυτό αποτελεί ένα κομμάτι της ρεαλιστικής εξωτερικής πολιτικής που φαίνεται έτοιμη να ακολουθήσει η Αγκυρα.
Από την άλλη, η ελληνική κυβέρνηση έστειλε τα μηνύματα που επιθυμούσε: για παράδειγμα ότι η μοναδική διαφορά που αναγνωρίζει, το ζήτημα οριοθέτησης υφαλοκρηπίδας και Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο θα μπορούσε να πάρει το δρόμο της Χάγης «όταν οι συνθήκες ωριμάσουν».
Έως τότε στόχος είναι στα «ήρεμα νερά του Αιγαίου» να φυσάει «ούριος άνεμος» συνεργασίας, που θα οδηγήσει τις δύο χώρες σε ενίσχυση των διμερών σχέσεων σε όλους τους τομείς -ενδεικτικές είναι οι 15 συμφωνίες και μνημόνια συνεργασίας που υπογράφηκαν- και οικονομική ανάπτυξη.
13°
