Η απελευθεύρωση εγκληματιών που έχουν καταδικαστεί για ακραίες ή κατά συρροή εγκληματικές πράξεις, ο νομικός πολιτισμός και η προστασία της κοινωνίας.
Την είδηση θα την ξέρετε. Αν όχι, να σας ενημερώσω ότι ένας 53χρόνος συμπολίτης συνελήφθη επειδή με την απειλή όπλου βίαζε και εξέδιδε μια δωδεκάχρονη. Αν καταδικαστεί κάποια στιγμή θα μπορεί να κάνει αίτηση αποφυλάκισης. Ο συγκεκριμένος τότε, αν ζει, θα είναι γέρος αλλά αν συλλαμβανόταν 10-20 χρόνια νωρίτερα θα ήταν απλώς μεσήλικας και θα υπήρχε η πιθανότητα να αποφυλακιστεί. Και η ερώτηση είναι απλή: γιατί αυτοί οι άνθρωποι, αφού καταδικαστούν, να μπορούν να βγουν κάποια στιγμή από τη φυλακή; Γιατί αφού εκτίσει ένα (εστω μεγάλο) μέρος της ποινής τους να επιστρέφει εκεί που έκαναν το φρικτό τους έγκλημα; Γιατί, ενώ το θύμα του θα κουβαλάει πάντα το βάρος των φρικαλέων εγκλημάτων του, ο εγκληματίας να κυκλοφορεί ελεύθερος σε μια κοινωνία που υποφέρει από ανθρώπους σαν κι αυτόν;
«Είναι ο νομικός μας πολιτισμός», «έτσι συμβαίνει στη Δύση» απαντούν κάποιοι με τον ίδιο τρόπο που οι κνίτες παραθέτουν αποσπάσματα από το έργο του Μαρξ. Λες και ο «νομικός μας πολιτισμός» παράγεται από θέσφατα τα οποία δεν μπορούμε ούτε να τα συζητήσουμε ούτε, πολύ περισσότερο, να τα αλλάξουμε. Λες και οι νόμοι ή ακόμα και τα άρθρα του συντάγματος, είναι δόγματα θρησκείας και όχι εργαλεία για μια καλύτερη κοινωνία. Και η κοινωνία είναι καλύτερη όταν κάποιος που κάνει κέφι παιδάκια αποβάλλεται από αυτήν και δεν επιστρέφει ποτέ μα ποτέ ξανά. Όπως είναι καλύτερη όταν αποβάλλεται για παντα ένας αδίστακτος δολοφόνος ή ένας συστηματικός κακοποιητής. Μια κοινωνία είναι καλύτερη όταν προστατεύεται όσο καλύτερα μπορεί από τους εγκληματίες.
Και ο καλύτερος τρόπος προστασίας από τους εγκληματίες είναι η στέρηση της δυνατότητάς τους να εγκληματούν κατά το δοκούν. Δηλαδή η φυλάκιση. Ναι στην πρόληψη, ναι στη δημιουργία συνθηκών που περιορίζουν τη διάθεση για έγκλημα, αλλά μέχρι να φτιάξουμε τον παράδεισο επί της Γης οι εγκληματίες θα υπάρχουν και θα πρέπει η κοινωνία να προστατεύεται από τη δράση τους απόμονώνοντας τους
Επίσης προστασία από το έγκλημα σημαίνει να μη δίνεις τη δυνατότητα σε έναν εγκληματία να εγκληματεί ξανά και ξανά. Π.χ. κάποιος που ξυλοφορτώνει τη γυναίκα του, φυλακίζεται (λέμε τώρα), βγαίνει από τη φυλακή και πλακώνει στο ξύλο έναν γείτονα που του κάνει παρατήρηση και ξαναμπαίνει στη φυλακή και μετά ξαναβγαίνει και δέρνει το παιδί του και ξαναφυλακίζεται, γιατί να βγει ξανά από τη φυλακή; Για να ξαναδείρει και να ξαναδείρει μέχρι να σκοτώσει; Τι πολιτισμός είναι αυτός που νοιάζεται περισσότερο για έναν αποδεδειγμένα και κατά συρροή βίαιο άνθρωπο από όσο νοιάζεται για τα μελλοντικά θύματά του; Τι πολιτισμός είναι αυτός που νοιάζεται περισσότερο για έναν αντικοινωνικό εγκληματία παρά για την κοινωνία;
Προστασία από το έγκλημα σημαίνει ακόμα να περιορίζεις όσο το δυνατό τον αριθμό των ανθρώπων που δεν νιώθουν τρόμο στην ιδέα να καταδικαστούν για ένα βαρύ έγκλημα. Προφανώς ο αριθμός αυτός δεν μπορεί να γίνει μηδέν, αλλά σίγουρα μπορεί να μειωθεί. Αρκεί να μην ενισχύεται με κάθε τρόπο η αίσθηση ότι ακόμα και το χειρότερο έγκλημα δεν σημαίνει ισόβια δυστυχία για το δράστη, αλλά μια ποινή η οποία μπορεί να γίνει ανεκτή αφού εν τέλει θα οδηγήσει σε μια νέα αρχή. Προφανώς, κάθε ποινή φυλάκισης είναι κάτι πολύ άσχημο, αλλά κάποιος που νιώθει αρκετά σκληρός για να την αντέξει θα εγκληματίσει πολύ πιο εύκολα αν ξέρει ότι στην άκρη του τούνελ της ποινής θα υπάρχει φως (μιλάμε πάντα για τα πιο ειδεχθή εγκλήματα, δεν μιλάμε για εξυβρίσεις και μικροκλοπές)
Αλλά πέρα από την προστασία από τους εγκληματίες, μια ποινή έχει και στόχο να δημιουργεί στην κοινωνία αίσθηση δικαιοσύνης και ασφάλειας. Και η απελευθέρωση μετά από κάποια χρόνια ποινής των εγκληματιών που έχουν καταδικαστεί για ακραίες ή κατά συρροή εγκληματικές πράξεις δημιουργούν αίσθημα αδικίας και ανασφάλειας.
Φυσικά πρέπει να μας ενδιαφέρει και ο σωφρονισμός του δράστη αλλά δεν μπορεί αυτή να είναι η πρώτη μας προτεραιότητα. Κάποια εγκλήματα είναι πολύ βαριά για να ρισκάρεις την επανάληψή τους (ή να δώσεις το λάθος παράδειγμα) και κάποιοι εγκληματίες που επαναλαμβάνουν τα εγκλήματά τους απλώς δεν διορθώνονται και είναι τρελό να παίζουμε λόττο με τη σωματική ακεραιότητα και τις ζωές αθώων πολιτών τζογάροντας στο ότι κάποια στιγμή οι εγκληματίες αυτοί θα αλλάξουν. Δεν μπορούμε να στοιχηματίζουμε παιδιά στον σωφρονισμό ενός παιδόφιλου, ούτε να στοιχηματίζουμε τη σωματική ακεραιότητα (ή τις ζωές) αθώων πολιτών στο σωφρονισμό ενός κατά συρροή τραμπούκου.
Για να επιστρέψω στην υπόθεση που έδωσε την αφορμή για το σημερινό «και μπράβο τους», κάποιος που βιάζει και εκδίδει ένα παιδί δεν κάνει ένα λάθος. Δεν παρασύρεται από την «κακιά τη στιγμή». Είναι ένας άνθρωπος επικίνδυνος όχι μόνο για το θύμα του αλλά και για τα μελλοντικά θύματα που αναπόφευκτα θα υπάρξουν αν αυτός ο άνθρωπος δεν αποκοπεί για πάντα από την κοινωνία. Το ίδιο επικίνδυνο είναι το παράδειγμα που θα δοθεί, αλλά και η αίσθηση που θα δημιουργηθεί, αν δεν αφήσει, από βαθιά γεράματα, την τελευταία του πνοή σε ένα κελί. To να μη μείνει για πάντα στη φυλακή μπορεί να είναι καλό για τον ίδιο αλλά θα είναι κακό για όλους τους υπόλοιπους.
Τα εργαλεία που ονομάζονται νόμοι είναι φτιαγμένα για να εξυπηρετούν την κοινωνία και όχι για να υπηρετούνται από την κοινωνία σα να είναι θεοί. Όταν παύουν να εξυπηρετούν πρέπει να αλλάζουν. Και οι νόμοι που επιτρέπουν σε επικίνδυνους αντικοινωνικούς ανθρώπους να επιστρέφουν για να ξαναζήσουν ανάμεσα μας δεν εξυπηρετούν κανέναν εκτός από τους εγκληματίες (και πιθανόν τους δικηγόρους τους). Πράγμα που σημαίνει ότι ήρθε η ώρα να αλλάξουν. Γιατί είναι τρελό (και κοινωνικά αυτοκαταστροφικό) το ενδιαφέρον για τον εγκληματία να προηγείται του ενδιαφέροντος για τα θύματά του και την κοινωνία. Και μπράβο του.
ΥΓ – Οταν μιλάω για ισόβια απομάκρυνση απο την κοινωνία δεν μιλάω για ανήλιαγα μπουντρούμια και βασανιστήρια και άλλα τέτοια που ονειρεύονται κάποιοι πιο θερμόαιμοι συμπολίτες. Οι συνθήκες εγκλεισμού πρέπει να ειναι καλές (και σίγουρα πολύ καλύτερες από τις υπάρχουσες) καθώς ο σκοπός δεν είναι η εκδίκηση αλλά η προστασία μας.
19°
