Ο θάνατος του Μάκη: Είναι το σχολείο ένα άρρωστο χωριό;
Η σχολική μάντρα δεν είναι οι τέσσερις τοίχοι ενός σπιτιού. Πώς γίνεται τα στόματα σε ένα σχολείο να μένουν ερμητικά κλειστά όπως μένουν πίσω από την πόρτα ενός διαμερίσματος όπου κυριαρχεί ο φόβος, η απελπισία και η ντροπή;
Η αυτοκτονία του 14χρονου Μάκη στα Σεπόλια, το μπούλινγκ στο σχολείο και οι άφαντοι καθηγητές.
Πόσα τετραγωνικά μέτρα να είναι μια τάξη; Πόσα ένα προαύλιο; Κι όμως. Σε αυτόν τον οριοθετημένο χώρο τα μέλη μιας κοινότητας δείχνουν να μην έχουν ιδέα τι συμβαίνει στο εσωτερικό της. Ούτε ο καθημερινός συγχρωτισμός, ούτε η καθημερινή τριβή, ούτε η υποχρέωση των εκπαιδευτικών να παρακολουθούν στοιχειωδώς την ζωή των μαθητών τους στο σχολείο φαίνεται να σπάει αυτό το φράγμα της άγνοιας.
Το σχολείο δεν είναι το χωριό όπου όλοι ήξεραν και όλοι έκρυβαν. Δεν είναι κάποια ομερτά που στέρησε τη ζωή στον 14χρονο Μάκη. Αλλά εάν ο Μάκης οδηγήθηκε στην αυτοκτονία επειδή κανένας δεν ήθελε να δει και κανένας δεν ήθελε να ακούσει πως έπεφτε συστηματικά θύμα ενός άγριου μπούλινγκ, τότε το σχολείο είναι το χωριό όπου όλοι αδιαφορούν, όλοι στρέφουν αλλού το βλέμμα, όλοι κοιτούν να κάνουν τη δουλειά τους για να κλειστούν μετά στο σπίτι τους. Είναι, τελικά, ένα άρρωστο χωριό.
Πόσο άρρωστο; Πολύ, αν φανταστεί κανείς το σχολείο σαν έναν περίκλειστο χώρο, αποκομμένο από τον υπόλοιπο κόσμο, όπου κυριαρχεί το αίσθημα της παραίτησης. Αν φανταστεί τη σχολική κοινότητα σαν ένα σχήμα ενήλικων και ανήλικων όπου οι πρώτοι είναι άφαντοι και οι δεύτεροι δεν βλέπουν κανένα μέλλον και καμία προοπτική να ανοίγεται μπροστά τους. Να περάσουν και να φύγουν, να τα βγάλουν πέρα μόνοι τους στην πόλη, γονείς δεν έχουν;
Έχουν, ασφαλώς έχουν. Αλλά τι κρύβει το ερώτημα πέρα από την άρνηση της ευθύνης; Πως σε ένα σχολείο μπορεί να ασκείται εκείνη η βία, τερατώδης από τους θύτες και ανομολόγητη από τα θύματα, που μπορεί να ασκείται μέσα σε ένα σπίτι. Η σχολική μάντρα όμως δεν είναι οι τέσσερις τοίχοι ενός σπιτιού. Ο νταής συμμαθητής δεν είναι ο κακοποιητικός γονιός, ό,τι γίνεται στο σχολείο γίνεται στο φως της ημέρας και με φωνές, όχι τις βουβές ώρες της νύχτας. Πώς γίνεται λοιπόν ένα σχολείο να είναι τόσο άρρωστο όσο άρρωστο μπορεί να είναι ένα σπίτι; Πώς γίνεται τα στόματα να μένουν ερμητικά κλειστά όπως μένουν πίσω από την πόρτα ενός διαμερίσματος όπου κυριαρχεί ο φόβος, η απελπισία και η ντροπή;
Κι έτσι, το ερώτημα επιστρέφει στη σωστή κοίτη. Δεν έχει νόημα να αναρωτηθεί κανείς εάν έχουν γονείς αυτά τα παιδιά, είτε είναι οι νταήδες που σκοτώνουν είτε οι απροστάτευτοι που σκοτώνονται, αλλά εάν έχουν καθηγητές. Αξίζει να αναρωτηθεί εάν το σχολείο είναι μια κοινότητα, τα μέλη της οποίας έχουν επίγνωση του γεγονότος πως η ενδοσχολική ζωή δεν περιορίζεται μόνο στην τυπική διαδικασία της μάθησης −λέω το μάθημά μου, εσύ ακούς ή δεν ακούς, βαριέσαι ή δεν βαριέσαι και πάμε όλοι σπίτια μας− αλλά πως είναι πολλά περισσότερα από αυτό.
Το ερώτημα τελικά είναι εάν οι αυτές οι κοινότητες είναι τόσο άρρωστες όσο φαίνονται. Κι αν είναι να απαντηθεί, δεν είναι μόνο για τον Αλεξ Μεσχιασβίλι, τον Βαγγέλη Γιακουμάκη, τη Δήμητρα της Λέσβου, την Γωγώ Καντούνη και τόσους ακόμη. Είναι για τον επόμενο, αλίμονο, που θα σκοτώσει το άρρωστο χωριό.
16°
