Τις μέρες των διακοπών διάβασα στις εφημερίδες με ιδιαίτερο ενδιαφέρον ότι ο Αλέξης Τσίπρας επισκέφτηκε το Άγιον Όρος, γνωστό και ως Περιβόλι της Παναγίας. Πάνε αρκετά χρόνια από τότε που ο Ανδρέας Παπανδρέου, μέγας αρχιερέας του λαϊκισμού και κατά τούτο (και όχι μόνο) πηγή έμπνευσης και πρότυπο για τον νεαρό Αλέξη, έριχνε τις ζεμπεκιές του στο… «Περιβόλι του Oυρανού». Όμως, από το Περιβόλι του Oυρανού έως το Περιβόλι της Παναγίας ο δρόμος δεν είναι τόσο μακρύς όσο φαίνεται εκ πρώτης όψεως. Φροντίζουν να γίνει συντομότερος ο παντός καιρού και πάντα «αποδοτικός» λαϊκισμός και η σεπτή αυτού μητέρα και αδελφή, η ψηφοθηρία. Δύσκολο τελικά, απ’ ό,τι φαίνεται, να κυβερνήσει κανείς την Ελλάδα χωρίς λίγη από Παναγία Σουμελά, λίγη από Παναγία Πορταΐτισσα και λίγη από Πλατυτέρα των Ουρανών (whatever that means).
Kαι ως προς μεν την επίσκεψη του Αλέξη/Ανδρέα, τους στόχους και τις δηλώσεις του, ελάχιστα θα είχα να προσθέσω σε όσα γράφτηκαν και ειπώθηκαν από στελέχη του ίδιου του κόμματός του (όπως η Ελένη Πορτάλιου) που, αν μη τι άλλο, επιμένουν να διατηρούν την πολιτική τους αξιοπρέπεια και να μην «τα δίνουν όλα» για λίγα ψηφαλάκια παραπάνω. Αναμενόμενες, λοιπόν, οι καντρίλιες με το παπαδαριό, στο βαθμό που κάποιος προσεγγίζει –ή έστω θεωρεί ότι προσεγγίζει– την εξουσία; Μπορεί να ’ναι κι έτσι, αν και δύσκολα συμβιβάζονται όλα αυτά με την ιδιότητα του επικεφαλής της ριζοσπαστικής (sic) Αριστεράς.
Εκείνο, όμως, που κατεξοχήν μού κίνησε το ενδιαφέρον διαβάζοντας τα σχετικά ρεπορτάζ ήταν κάτι άλλο. Το 1995, λέει, είχε επισκεφτεί το Άγιον Όρος ο Φλωράκης. Ο τότε ηγέτης του ΚΚΕ είχε αποκτήσει, ως γνωστόν, τον τίτλο του «σοφού» λέγοντας… σοφίες όπως «έχουμε απλωμένο τραχανά», «να λείπει το βύσσινο» κ.λπ. Κατά τα άλλα βέβαια, η πολιτική του οξυδέρκεια και «σοφία» έφτανε σε τέτοια δυσθεώρητα ύψη ώστε, σχολιάζοντας το μείζον γεγονός της μετάβασης από τη δικτατορία στη δημοκρατία (η οποία θα οδηγούσε, μεταξύ άλλων, και στη νομιμοποίηση του κόμματός του), να δηλώνει το 1974: «Δεν βαριέσαι. Τι λάχανα, τι μπρόκολα»! Αυτός λοιπόν ο «σοφός», αυτός ο ογκόλιθος της πολιτικής σκέψης, είχε πει σε κάποιους αγιορείτες μοναχούς: «Εσείς πιστεύετε στη σωτηρία στον άλλον κόσμο, εμείς πιστεύουμε ότι προλαβαίνουμε τη σωτηρία σ’ αυτόν τον κόσμο. Οπότε, έχουμε κάτι κοινό».
Πού να ’ξερε ο μακαρίτης ο Φλωράκης ότι, μ’ αυτό το «χαριτολόγημά» (;) του, αναδείκνυε ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά του ΚΚΕ, αλλά και των κομμουνιστικών κομμάτων και του μπολσεβικισμού γενικότερα. Όπως ακριβώς οι περισσότερες θρησκείες και σέχτες υπόσχονται σωτηρία σ’ έναν άλλον κόσμο, έτσι και τα κομμουνιστικά κόμματα υπόσχονταν –και υπόσχονται, στο μέτρο που εξακολουθούν να υπάρχουν– ότι, στο λιγότερο ή περισσότερο κοντινό μέλλον, οι τάξεις θα έχουν καταργηθεί, η αγάπη και η αλληλεγγύη μεταξύ όλων των ανθρώπων θα βασιλεύει, οι κοινωνικές αντιθέσεις και συγκρούσεις θα αποτελούν παρελθόν, ο καθένας θα αμείβεται ανάλογα με τις ανάγκες του κ.λπ. κ.λπ.
Όποιος στοιχειωδώς έχει θητεύσει στην κομμουνιστική αριστερά ή έχει ασχοληθεί με την ιστορία της, τις ιδέες της και τις πρακτικές της, γνωρίζει πολύ καλά πόσο ισχυρό είναι στους κόλπους της το σωτηριολογικό/εσχατολογικό στοιχείο. Εξού και οι μεγάλοι κόκκινοι ήλιοι που θα ανατείλουν μια μέρα, εξού και οι άνθρωποι που θα αγκαλιάζονται και θα σφίγγουν χαμογελαστοί τα χέρια, εξού ο απροκάλυπτος ή υπόρρητος ντετερμινισμός, εξού η μονολιθικότητα και η στρατιωτική πειθαρχία, εξού η θανατολαγνεία και η θυσιολατρεία, εξού η κατ’ ουσίαν υιοθέτηση του δόγματος «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα», εξού, εξού, εξού… Θα εντυπωσιαστεί, πράγματι, κάποιος αν εξετάσει με κριτικό πνεύμα και χωρίς παρωπίδες τα κοινά στοιχεία μεταξύ κομμουνιστικών κομμάτων και θρησκευτικών ταγμάτων ή μοναχικών κοινοτήτων. Άλλωστε, λέγεται ότι ο Λένιν, όταν διαμόρφωνε το καταστατικό του κόμματος των Μπολσεβίκων, είχε συμβουλευτεί τον Κανονισμό του Τάγματος των Ιησουιτών.
Έστω και άθελά του, θεωρώντας πιθανότατα ότι πρόκειται απλώς για μια ακόμα από τις χαριτωμένες (;) ατάκες του, μεγάλη αλήθεια ξεστόμισε τότε ο Φλωράκης.
13°
