Οι αυξήσεις των τιμών σε βενζινάδικα και σούπερ μάρκετ, τα μικρά δράματα της καθημερινότητάς μας και η αδιαφορία απέναντι στον πραγματικό πόλεμο στην Ουκρανία.
Δεν εμπνέεται μόνο η Τέχνη από τη ζωή, εμπνέεται και η ενημέρωση. Κάπως έτσι οι αναγνώστες μιας εφημερίδας πληροφορήθηκαν πως κάποιος «πόλεμος» μαίνεται στο πιάτο τους ή μιας άλλης πως δέχονται έναν «βομβαρδισμό» από ανατιμήσεις. Από αυτήν την άποψη, δεν θα έμενε παρά μια τρίτη να περιγράψει το «ολοκαύτωμα» των τιμών της βενζίνης. Ούτως ή άλλως το Ολοκαύτωμα δεν είναι ένα. Για την ελληνική τηλεόραση, «ολοκαύτωμα» ήταν και η σφαγή στα Καλάβρυτα, «ολοκαύτωμα» είναι κάθε ναζιστική θηριωδία επί ελληνικού εδάφους. Και επειδή είναι δική μας, είναι άξια να συγκριθεί με τη βιομηχανική θανάτωση έξι εκατομμυρίων Εβραίων.
Είναι σαν να μην μπορούμε να περιγράψουμε τη δική μας τραγωδία εάν δεν δανειστούμε λέξεις από τις τραγωδίες των άλλων. Ακόμη χειρότερα, είναι σαν ό,τι μας αφορά -και ακριβώς επειδή μας αφορά- να εξυψώνεται στη σφαίρα ενός ανείπωτου βάσανου. Πόλεμος δεν γίνεται εκεί όπου βομβαρδίζονται πόλεις και ισοπεδώνονται μαιευτήρια, δεν γίνεται εκεί όπου χύνεται αίμα και όπου εκατομμύρια άνθρωποι υποχρεώνονται να αφήσουν τα σπίτια τους, γίνεται εδώ, στα βενζινάδικα και τα σούπερ μάρκετ. Εδώ και μέρες το «δράμα της αντλίας» αξιολογείται περίπου όσο και μια ανθρωπιστική τραγωδία. Ο «χορός της ακρίβειας» κατισχύει του θανάτου. Ο μικρόκοσμός μας εξορίζει τον μεγάλο κόσμο – τι να σκεφτείς για τον άλλον όταν ζεις έναν ολόκληρο πόλεμο στον πιάτο σου, πώς να σκεφτείς τις βόμβες, τις πραγματικές βόμβες που πέφτουν στο κεφάλι του άλλου, όταν κάποιες φανταστικές πονάνε την τσέπη σου;
Είναι ενδεχομένως αυτή η ομφαλοσκόπηση που εξηγεί την έλλειψη συγκινησιακού φορτίου απέναντι στον πραγματικό πόλεμο. Πώς αλλιώς μπορεί να το πει κανείς; Δεν μας νοιάζει και τόσο. Υπερτονίζοντας τα μικρά δράματα της καθημερινότητάς μας, το δράμα των άλλων γίνεται σχεδόν αδιάφορο. Η συναισθηματική απόσταση μάς κάνει να «κατανοούμε» όσο κανένας άλλος στην Ευρώπη τον επιτιθέμενο, δηλαδή να του αναγνωρίζουμε ένα κάποιο δίκιο. Μας κάνει να μην βλέπουμε έναν πόλεμο, αλλά ένα «παιχνίδι ανάμεσα στους μεγάλους». Και μας κάνει να μην παρακολουθούμε όσα συμβαίνουν από τη θέση του άμαχου που είναι ανυπεράσπιστος απέναντι σε μια πολεμική μηχανή, αλλά από τη θέση του γεωπολιτικού αναλυτή.
Δεν είναι περίεργο. Στην πιο παιδική μας εκδοχή έχουμε υπάρξει προπονητές της εξέδρας. Στις λιγότερο ανώδυνες έχουμε υπάρξει σεισμολόγοι και επιδημιολόγοι. Δεν θα γίνουμε στρατηγοί; Δεν θα εξηγήσουμε, όχι με όχημα τη γνώση αλλά την καχυποψία, πως «κάτι παίζεται εκεί», κάτι που μας ξεπερνά και μας υπερβαίνει, μέχρι η παραπληροφόρηση ή κάποια θεωρία συνομωσίας να φωτίσει τη μία και μοναδική αλήθεια μπροστά στα μάτια μας; Μεταξύ μας, τώρα, μήπως οι Νατοϊκοί δεν είχαν βομβαρδίσει την πρώην Γιουγκοσλαβία για το ουράνιο που περίμενε τους δυτικούς εκμεταλλευτές του στο υπέδαφός της;
Αν αναζητούσε κανένας ουράνιο στην πρώην Γιουγκοσλαβία, θα το έψαχνε ακόμη – πιο πιθανό είναι, αν συνέχιζε να σκάβει, να έβρισκε την Κοίλη Γη και τους Νεφελίμ. Αν αναζητά σήμερα την αλήθεια στην Ουκρανία, δύσκολα θα την βρει στις αναλύσεις του καφενείου, στην πεποίθηση πως τα διεθνή μέσα ενημέρωσης κάνουν προπαγάνδα και μόνο προπαγάνδα, στις βεβαιότητες των ιδεοληπτικών, σε έναν κυνικό εξισωτισμό που βάζει στην ίδια ζυγαριά τη δημοκρατία με τα αυταρχικά καθεστώτα και τους επιτιθέμενους με τους αμυνόμενους.
Δεν θα την βρει ούτε στο πιάτο του εάν πιστεύει πως στο πιάτο του γίνεται κάποιος πόλεμος. Πόλεμος γίνεται, αλλά δεν γίνεται στα πιάτα ούτε στις τσέπες. Γίνεται σε σώματα και ψυχές.
14°
