Σχόλιο για τις συνθήκες επιβολής του νόμου και προστασίας των θυμάτων, την απονομή δικαιοσύνης και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Ναι, ο όχλος είναι πάντα απωθητικός. Ναι, η διαπόμπευση κάποιου που απλώς έχει κατηγορηθεί από κάποιον άλλο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι κατακριτέα. Ναι, η σπουδή μερικών συμπολιτών να αναπαράγουν μια καταγγελία που βρήκαν στο facebook ή στο instagram ή στο τουίτερ είναι φοβερά επικίνδυνη. Όλα αυτά είναι μάλλον δεδομένα για όποιον δεν νοσταλγεί την εποχή που οι άνθρωποι ζούσαν σε σπηλιές και δέντρα. Στην πραγματικότητα, αν ρωτήσεις τους περισσότερους συμπολίτες, ακόμα κι αυτούς που έμειναν πίσω στην κοινωνική εξέλιξη, αν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (δηλαδή όλοι εμείς) μπορούν να αναλάβουν χρέη δικαστηρίου οι συντριπτική πλειονότητα θα πει πως όχι. Τότε γιατί τα φαινόμενα καταγγελιών και «δικών» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αυξάνονται και ειδικά στις περιπτώσεις κακοποίησης γυναικών και ανηλίκων;
Νομίζω πως η απάντηση είναι μάλλον απλή: η κοινωνία έχει ανάγκη από προστασία και ασφάλεια. Και άρα έχει ανάγκη και από εκείνο το είδος ασφάλειας που προσφέρει η επιβολή των κανόνων και ο καταλογισμός ευθυνών. Έχει ανάγκη από δικαιοσύνη. Και η δικαιοσύνη είναι σαν το φαγητό. Αν δεν μπορείς να φας καλής ποιότητας, θα τραφείς με σκουπίδια γιατί η επιλογή να μη φας αποκλείεται.
Έτσι, όταν η δικαιοσύνη απουσιάζει ή αργεί τόσο να αποδοθεί που είναι σαν να απουσιάζει, στρώνεται ο δρόμος προς το ανθυγιεινό junk food της «δικαιοσύνης» των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Κι επειδή η κακοποίηση γυναικών και ανηλίκων είναι μια κατηγορία εγκλημάτων στην οποία η απονομή της δικαιοσύνης είναι πιο σπάνια (για πολλούς λόγους κάποιοι από τους οποίους δεν έχουν να κάνουν με τη δικαιοσύνη), είναι αναπόφευκτο σε αυτά τα εγκλήματα να αναλαμβάνει πιο συχνά η «δικαιοσύνη» των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Φυσικά υπάρχουν προσωπικές ή πολιτικές ατζέντες που μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις να είναι η αιτία της κινητοποίησης της ιντερνετικής «δικαιοσύνης», αλλά ακόμα τότε οι ατζέντες δεν θα μπορούσαν να κάνουν τίποτα αν η κανονική δικαιοσύνη ήταν στοιχειωδώς αποτελεσματική και παρούσα.
Δεν νομίζω ότι υπάρχουν πολλοί που να προτιμούν μια «δικαίωση» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης από την έγκαιρη και αποτελεσματική προστασία της οργανωμένης πολιτείας. Αλλά όταν η προστασία της οργανωμένης πολιτείας δεν υπάρχει ή καθυστερεί ο καθένας θα αναζητήσει όποια προστασία μπορεί να βρει. Όταν σε έχουν κακοποιήσει δεν μπορείς να περιμένεις να περάσουν χρόνια μέχρι τελικά να ολοκληρωθεί η δίκη (χρόνια στα οποία μπορεί να είσαι έρμαιο στις ορέξεις του ελεύθερου κακοποιητή σου). Όταν τρως ξύλο δεν μπορείς να περιμένεις πότε το αργοκίνητο καράβι της δικαιοσύνης θα ασχοληθεί με την περίπτωση σου, ειδικά αν ξέρεις ότι αυτός που σε δέρνει θα τιμωρηθεί με ένα φιλικό χτύπημα στην πλάτη και τη σύσταση να μην το ξανακάνει.*
Όλα αυτά τα λέω γιατί πολύ συχνά μιλάμε για το απαράδεκτο της «δικαιοσύνης» των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και κατηγορούμε όσους προσφεύγουν σε αυτή ενώ στην πραγματικότητα πολύ συχνά η προσφυγή αυτή είναι μονόδρομος. Ρίχνουμε την ευθύνη στα θύματα που προσπαθούν δικαιωθούν «εξωθεσμικά» ενώ η ευθύνη ανήκει στην πολιτεία η οποία επιτρέπει στην πραγματική δικαιοσύνη να απουσιάζει ή να καθυστερεί (που είναι σα να απουσιάζει) και σίγουρα δεν δημιουργεί τις συνθήκες επιβολής του νόμου και προστασίας των θυμάτων που θα έκαναν τα δικαστήρια των μέσων κοινωνικής δικτύωσης άχρηστα. Και μπράβο της.
* Ο συμπολίτης που σάπισε στο ξύλο τη σύζυγό του και την έστειλε στη ΜΕΘ το 2015 είχε μαχαιρώσει την πρώην σύζυγο του. Η πολιτεία δεν τον έκρινε ακατάλληλο να κυκλοφορεί ανάμεσά μας.
9°
