Νόμος είναι το δίκιο του καθηγητοπατέρα

Λίγα πράγματα είναι τόσο σοκαριστικά όσο η προσφυγή της υπουργού της Παιδείας στη Δικαιοσύνη με αγωγή εναντίον της ΟΛΜΕ, της ΔΟΕ και άλλων αρχικών, με αφορμή την άρνηση κάποιων καθηγητών και δασκάλων να εφαρμόσουν τον νόμο ο οποίος προβλέπει την αξιολόγηση των σχολικών μονάδων. Είναι πραγματικά ανήκουστο να καλούνται δημόσιοι υπάλληλοι, και μάλιστα εκπαιδευτικοί, να συμμορφωθούν με τη νομοθεσία του κράτους στο οποίο εργάζονται και από το οποίο αμείβονται.

Ακόμα πιο ανήκουστη από την προσφυγή ήταν η απόφαση του δικαστηρίου το οποίο υποχρεώνει –άκουσον άκουσον– τους εκπαιδευτικούς να εφαρμόσουν τον νόμο και να ολοκληρώσουν τη διαδικασία αξιολόγησης. Μπορεί η αξιολόγηση για την οποία μιλάμε να μην είναι ατομική, όλοι οι Έλληνες εκπαιδευτικοί άλλωστε είναι άριστοι και καμία βελτίωση δεν παίρνουν, αλλά και πάλι είναι ένας τσάμπα κόπος τον οποίο καθηγητοπατέρες και δασκαλοπατέρες δεν πρόκειται να αποδεχθούν.

Εξηγώ:

Για τους συνδικαλιστές (αλλά και για πολλούς εργαζόμενους σε αυτές), ο βασικός λόγος ύπαρξης κάθε δημόσιας υπηρεσίας είναι η εξυπηρέτηση των αναγκών των εργαζομένων τους. Η εξυπηρέτηση των αναγκών των πολιτών που χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες αυτές δεν είναι η προτεραιότητα και επιτυγχάνεται μόνο παρεμπιπτόντως. Για αυτό ακριβώς, όταν το συμφέρον των εργαζόμενων συγκρούεται μετωπικά με το συμφέρον των χρηστών, επικρατούν οι εργαζόμενοι. Όταν π.χ. θέλει να συνεδριάσει ένα συνδικαλιστικό όργανο των ΜΜΜ, η συνεδρίαση δεν διεξάγεται την ημέρα με τη λιγότερη κίνηση, ένα Σάββατο ή μια Κυριακή, αλλά πάντα καθημερινή. Ανάμεσα στο να χαλάσει το ΣΚ των εργαζόμενων στα ΜΜΜ και στο να χαλάσει η μέρα (και ο οικονομικός προγραμματισμός) των ανθρώπων που χρησιμοποιούν τα ΜΜΜ, η επιλογή είναι πάντα το δεύτερο.

Τα δημόσια σχολεία, ως δημόσια υπηρεσία, δεν διαφέρουν πολύ. Η προτεραιότητά τους, όπως την αντιλαμβάνονται οι καθηγητοπατέρες και οι δασκαλοπατέρες, δεν πρέπει να είναι το συμφέρον των μαθητών, αλλά των εργαζόμενων σε αυτά. Έτσι μια αξιολόγηση των σχολικών μονάδων, που θα είναι εξαιρετικά ωφέλιμη για τους μαθητές, όχι μόνο θα σημαίνει έξτρα κόπο για κάποιους δασκάλους και κάποιους καθηγητές αλλά μπορεί να οδηγήσει και στο συμπέρασμα ότι το διδακτικό προσωπικό κάποιας σχολικής μονάδας πρέπει να προσπαθήσει περισσότερο. Ή να οργανωθεί καλύτερα. Ή να δείξει ότι ένα σχολείο, εξαιτίας της δουλειάς του προσωπικού του, είναι καλύτερο ή πιο οργανωμένο ή πιο σοβαρό από ένα άλλο. 

Κι επειδή όλα τα παραπάνω τους τρομάζουν, οι συνδικαλιστές αποφάσισαν να καλέσουν δασκάλους και καθηγητές να μην προχωρήσουν στην αξιολόγηση των σχολικών μονάδων, δηλαδή να μην εφαρμόσουν ψηφισμένο νόμο. Κι αυτό είναι ένα ζήτημα πολύ πιο σοβαρό από την ίδια την αξιολόγηση.

Θέλω να πω ότι, ασχέτως της χρησιμότητας της αξιολόγησης και ασχέτως των προβλημάτων που μπορεί να έχει, δεν είναι δυνατόν δάσκαλοι και καθηγητές να φέρονται όπως εκείνοι οι ψεκασμένοι συμπολίτες που αδιαφορούν για νόμους και κανόνες επειδή έχουν κάνει «ανάκληση της πληρεξουσιότητας των αντιπροσώπων».

Ο νόμος πρέπει να είναι το όριο που κανείς (και ειδικά ένας δημόσιος υπάλληλος κι ακόμα περισσότερο ένας εκπαιδευτικός) δεν μπορεί να ξεπερνά συνειδητά. Γιατί, αν η αδιαφορία για τον νόμο που επιβάλλει την αξιολόγηση των σχολικών μονάδων είναι εντάξει, γιατί να μην είναι εντάξει και η αδιαφορία για όλη την υπόλοιπη νομοθεσία ή τους κανόνες που ορίζουν τι μπορεί και τι δεν μπορεί να κάνουν δάσκαλοι και καθηγητές σε ένα σχολείο. Αν κάποιοι καθηγητές μπορούν να μη συμμετέχουν στην αξιολόγηση επειδή δεν τη βρίσκουν σωστή, γιατί να μην μπορούν και κάποιοι άλλοι καθηγητές να μη διδάσκουν την εξελικτική θεωρία επειδή, ως θρησκόληπτοι, δεν τη βρίσκουν σωστή;

Φαντάζεστε να βγει ο σύλλογος καθηγητών ενός Λυκείου ή Γυμνάσιου και να πει ότι φέτος εμείς δεν θα κάνουμε εκδηλώσεις για τη γιορτή του Πολυτεχνείου, παρότι είναι υποχρεωτικές; Φαντάζεστε κάποιοι καθηγητές, που θα κρίνουν ότι το 45λεπτο είναι πολύ, να μπαίνουν στην τάξη μόνο για τριάντα λεπτά σε κάθε διδακτική «ώρα»; Φαντάζεστε κάποιοι άλλοι να κάνουν το σχολείο τους τετραήμερο;  

Η άρνηση συμμετοχής στην αξιολόγηση δεν έχει διαφορά. Μπορεί ένας καθηγητής να πιστεύει ότι οι σχολικές μονάδες πρέπει να θέτουν στόχους και να αξιολογούνται βάσει των στόχων αυτών ή ότι πρέπει να πηγαίνουν βόλτες στο άγνωστο με βάρκα τη ελπίδα. Μπορεί να πιστεύει ότι η αξιολόγηση είναι επαρκής ή ότι θέλει βελτιώσεις. Μπορεί να πιστεύει ό,τι θέλει για έναν νόμο, αλλά δεν μπορεί ούτε να μην τον εφαρμόζει, ούτε να διαμαρτύρεται όταν του επιβάλλεται να τον εφαρμόσει. Και είναι κάπως κουραστικό και πολύ θλιβερό το ότι κοντεύουμε να συμπληρώσουμε το πρώτο τέταρτο του 21ου αιώνα και χρειάζεται να εξηγούμε, ακόμα και σε ανθρώπους που πληρώνονται (σε κάποιες περιπτώσεις λιγότερο από όσο θα έπρεπε) για να διδάσκουν παιδιά, τις βασικές αρχές λειτουργίας μιας κοινωνίας και μιας δημοκρατίας. Και μπράβο μας.