10 χρόνια χωρίς τον Λεωνίδα Κύρκο: Λεωνίδα, (μου) λείπεις

«Όταν έχεις δυσκολία να πάρεις μια απόφαση, να επιστρέφεις στις αρχές σου». Αυτή είναι μια από τις εμβληματικές ρήσεις του Λεωνίδα Κύρκου, του ανθρώπου που βρέθηκε πολλές φορές στο σταυροδρόμι της ιστορίας, λειτουργώντας πάντα με βάση τις αρχές του. Αρχές που σφυρηλατήθηκαν στο (και από το) καμίνι των γεγονότων του προηγούμενου αιώνα. 

Σήμερα, 29 Αυγούστου, συμπληρώνονται ακριβώς δέκα χρόνια από τον θάνατό του, για αυτό και ο Κύρκος έχει την τιμητική του στο διαδίκτυο. Όσοι τον έζησαν, τον γνώρισαν, τον συνάντησαν, θέλουν κάτι να πουν, να μοιραστούν, να γράψουν.

Οι περισσότεροι θυμούνται τον άνθρωπο Λεωνίδα, διότι ήταν ο κατεξοχήν πολιτικός του συναισθήματος. Στη θύμηση πολλών έρχονται «στιγμές». Στιγμές που επηρέασαν τη ζωή ουκ έστιν αριθμού ανθρώπων και καθόρισαν την πορεία τους. 

Διότι ο Κύρκος είχε το μαγικό χάρισμα όχι της καθοδήγησης αλλά της συνδιαμόρφωσης. Όντας «δίπλα» του, είχες τη μοναδική δυνατότητα να αποκτήσεις «άξονα». Δηλαδή έναν αξιακό κώδικα που περιλάμβανε αφενός τρόπο σκέψης, αφετέρου στάση ζωής. 

Είναι χαρακτηριστικό ότι μια μεγάλη κοινότητα ανθρώπων, ακόμα και σήμερα, λειτουργούν, σκέφτονται, πράττουν με παρεμφερή τρόπο. Όχι ως μανιέρα ή σέχτα, αλλά ως διαδικασία. 

Αρκετοί, πάλι, θυμούνται τις εμβληματικές πολιτικές επιλογές του, όπως ήταν η επιμονή του στον δημοκρατικό δρόμο για τον σοσιαλισμό, η προσήλωσή του στην ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας ή οι προσπάθειές του για ευρύτερες συγκλίσεις.

Αν κάτι απεχθανόταν ήταν την μπούρδα, το φθηνό πολιτικό επιχείρημα, την ατάκα του εντυπωσιασμού. Με τη σοφία δεκαετιών, καταλάβαινε ποιος πολιτικός είχε γνώση του αντικειμένου, ανεξάρτητα αν ήταν δεξιός ή αριστερός. Για αυτό και ζητούσε να συνομιλήσει ή, τα τελευταία χρόνια της ζωής του, να γνωρίσει, τους πολιτικούς που έβλεπε πως είχαν κάτι να (του) πουν. 

Ο γράφων από τις αρχές του 2000 είχε τη μέγιστη τύχη να συναναστραφεί τον Κύρκο και να κάνει ατέλειωτες συζητήσεις μαζί του. Τις θυμάμαι όλες. Την αξιολόγησή του για πρόσωπα, για καταστάσεις, για εποχές, για γεγονότα, για επιλογές. Τη γλυκόπικρη γεύση που είχε διαρκώς στο στόμα του. 

Στις πολλές συζητήσεις που ξεχωρίζω, θέλω να καταθέσω την εξής: Λίγες μέρες μετά τη δημιουργία της ΔΗΜΑΡ, στις αρχές Ιουλίου του 2010, σε μια από τις συνηθισμένες μας βραδιές σε κάποια από τα ταβερνάκια που του άρεσαν, ήμασταν παρέα με τον αγαπημένο Σπύρο Λυκούδη και άλλους συντρόφους. Ο Λεωνίδας ήθελε να μαθαίνει τα πάντα για το νέο κόμμα του, άλλωστε είχε πάρει την κάρτα μέλους νο1. 

Η περίοδος ήταν φορτισμένη και οι πολιτικές συζητήσεις περιστρεφόντουσαν σχεδόν αποκλειστικά γύρω από το πρώτο μνημόνιο. Με αγωνία ρωτούσε τι εναλλακτικό προτείνει το κόμμα. Η αμηχανία μας ήταν εμφανής... «Αν δεν έχουμε να πούμε από πού θα βρούμε τα λεφτά, τότε κακώς είμαστε κατά του μνημονίου», μας μάλωσε, αντιλαμβανόμενος την ένδεια επιχειρημάτων. 

Δεν ήταν μνημονιακός, ήταν λογικός. Και η λογική δεν είναι απαραίτητο να έχει πολιτικό πρόσημο. Βεβαίως, ο Κύρκος ήταν ως και την τελευταία μέρα τη ζωής του η επιτομή του αριστερού. Αν στα λεξικά η λέξη «αριστερά» είχε πρόσωπο, τότε θα έπρεπε να έχει τη φωτογραφία του. Διότι ήταν μια προσωπικότητα που συνδυάζε τον λόγο με τις πράξεις και τη στάση της ζωής του. Για αυτό και λείπει σήμερα τόσο πολύ, σε τόσο πολλούς ανθρώπους. Διότι ήταν Το παράδειγμα! Και σήμερα όχι απλώς δεν έχουμε παράδειγμα, αλλά δυστυχώς έχουμε πάρα πολλά αντιπαραδείγματα...